ေလေဘးသင့္ ဒုကၡသည္ သံုးပံု တစ္ပံုခန္႕ စိတ္ေ၀ဒနာ ခံစားေနရ

ေလေဘးသင့္ဒုကၡသည္ သုံးပုံတပုံခန္႔ စိတ္ေ၀ဒနာခံစားေနရNEJ/ ၁၇ ဇြန္ ၂၀၀၈

နာဂစ္ေလမုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ စိတ္ေနသေဘာထားမ်ား ပုံမွန္အေနအထား မရွိဘဲ သုံးပုံတပုံခန္႔မွာ စိတ္ေ၀ဒနာခံစားေနၾကရသျဖင့္ ၎တို႔အတြက္ အစီမံေကာင္းမ်ား လိုအပ္ေၾကာင္း အင္ဒိုနီးရွားေဆးကုသေရးအဖြဲ႕မွ စိတ္ေရာဂါအထူးကု ဆရာ၀န္တဦးက ေျပာသည္။
ဇြန္ (၄) ရက္မွ စတင္၍ အင္ဒုိနီးရွားေဆးအဖြဲ႕၀င္ (၂၉) ဦးကို ဦးေဆာင္ကာ ေကာ့မႉးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေလေဘးဒုကၡသည္မ်ားကို ေဆးကုသေပးေနသည့္ ပေရာ္ဖက္ဆာ ေဒါက္တာ Munar Lubis က ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္သည္။
အင္ဒုိနီးရွားႏုိင္ငံ၌လည္း ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ကျဖစ္ေပၚခဲ့သည့္ ဆူနာမိငလ်င္ေၾကာင့္ ေသေက် ပ်က္စီး မႈမ်ားရွိခဲ့ၿပီး အဆုိပါျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ အင္ဒုိနီးရွားတြင္ စိတ္ေ၀ဒနာရွင္မ်ားစြာကို ေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္း ေဒါက္တာ Lubis က ေျပာသည္။
၎က “ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အခုကုသရတဲ့အခါ အင္ဒုိနီးရွားမွာလုိ ေတြ႕ရတာပါပဲ။ သဘာ၀ ေဘးအႏၲရာယ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္တဲ့ ေ၀ဒနာပါ။ ဒါကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္ဖုိ႔ အစီအမံေကာင္းေတြ လုိအပ္တယ္လုိ႔ ထင္ပါတယ္၊ အားေပးရမွာပါ” ဟု ေျပာသည္။
ေဒါက္တာ Lubis ႏွင့္အဖြဲ႔သည္ ကြမ္းၿခံကုန္းတြင္ သုံးပတ္ၾကာ ဆက္လက္ ေဆးကုသသြားမည္ဟု သိရသည္။
ဖ်ာပုံၿမိဳ႕နယ္ရွိ အားကစားကြင္း၌ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ အိႏၵိယေဆးအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာ Srikumar ကလည္း “ဒီမွာ ေမ (၁၆) ရက္ေန႔က ေဆးခန္းစဖြင့္ပါတယ္။ ေန႔စဥ္ လူဦးေရ (၇၀၀) ခန္႔ လာကုပါတယ္။ စိတ္က်ေနတဲ့ လကၡဏာေတြ ရွိတယ္။ ဒါဟာ ဆုံး႐ႈံးမႈေတြျဖစ္သြားတဲ့ လတ္တေလာအေနအထားကုိ လက္မခံႏုိင္ေသးတဲ့အခ်က္ပါ၊ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ရဲ႕ စိတ္ က်န္းမာေရး ေကာင္းမြန္ဖုိ႔ကေတာ့ လက္ရွိစား၀တ္ေနေရး အေနအထားကုိ အဆင္ေျပေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးနုိင္ဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ ဒါလည္း အခ်က္တခ်က္ပါ။ ေနာက္တခုက ပတ္၀န္းက်င္က ျပဳျပင္ေပးဖုိ႔ လိုပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဖ်ာပုံၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေဒါက္တာ ဆရီကူမာက အဖြဲ႕၀င္ (၂၃) ဦးႏွင့္အတူ အကန္႔အသတ္မဲ့ ကုသ ေပးေနျခင္းျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္အေျခစိုက္ FXB (francois - xavier bagnoud myanmar) အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕မွလည္း ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွ စိတ္ေရာဂါဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္မ်ား လိုက္ပါလ်က္ ဖ်ာပုံ၊ က်ဳိက္လတ္၊ ေဒးဒရဲ၊ ဘိုကေလး (၄) ၿမိဳ႕နယ္တြင္ က်န္းမာေရးစစ္တမ္းမ်ား လိုက္လံေကာက္ခံေနသည္။ ထိုသို႔စစ္တမ္းေကာက္ခ်က္အရ ေလေဘးဒုကၡသည္ အေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ စိတ္ေရာဂါ (၃) မ်ဳးိေတြ႔ရိွရေၾကာင္း ယင္းအဖြဲ႔၏ ဌာေန ဆိုင္ရာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရိွသူတဦးက ေျပာသည္။
ပထမ တမ်ဳိးမွာ ေမးသည္ကိုေျဖသည္၊ သို႔ေသာ္ ဦးတည္ခ်က္မဲ့ ဘာကိုေျပာဆိုေနသည္ကို မသိ ျခင္း၊ ဒုတိယမွာ ေမးခြန္းေမးသည္ကို ေတြေ၀ေနၿပီး အေျဖကို မသိျခင္း၊ တတိယမွာ သြက္သြက္ခါ စိတ္ေဖာက္သြားျခင္းတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ရွင္းျပသည္။
FXB အန္ဂ်ီအိုအဖြဲ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ HIV-AIDS ပညာေပးႏွင့္ က်န္းမာေရးအေထာက္အကူ လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ေနေသာ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ယင္းအဖြဲ႕မွာ မုန္တိုင္းဒုကၡသည္မ်ား၏ က်န္းမာေရး အေျခအေနကို ကြင္းဆင္းေလ့လာေနၿပီး ကုသေရးမ်ား ဆက္လက္လုပ္သြားမည္ဟု သိရသည္။ ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္းေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္သူ (၂.၄) သန္းအနက္ အေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စားစရာ၊ အမိုးအကာႏွင့္ ေသာက္ေရသန္႔တို႔ အေျမာက္အျမား လိုအပ္ေနဆဲျဖစ္ၿပီး ဒုကၡသည္အမ်ားစုသည္ ဆက္လက္ အသက္ရွင္ခ်င္စိတ္မ်ား ကုန္ခန္းေနၾကေၾကာင္း နယ္ျခားမဲ့ဆရာ၀န္မ်ားအဖြဲ႕(MSF) ကလည္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေမ (၂-၃) ရက္ေန႔တုိ႔တြင္ တုိက္ခတ္ခဲ့ေသာ နာဂစ္မုန္တုိင္းဒဏ္ခံခဲ့ရသည့္ ေလေဘးသင့္ ဒုကၡ သည္မ်ားအား ထုိင္း၊ တ႐ုတ္၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ဂ်ပန္၊ အင္ဒုိနီးရွားႏွင့္ အိႏၵိယႏုိင္ငံတုိ႔မွ အစုိးရ ေဆးဖက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႕မ်ားက လာေရာက္ကုသေပးလ်က္ရွိရာမွ ယခုလ (၃) ရက္တြင္ ထိုင္း ေဆးအဖြဲ႕၏ အကူအညီမလိုအပ္ေတာ့ေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေျပာခဲ့သည္ဟု သိရသည္။

.........................................................................................

ေရေဘးစိုးရိမ္ၿပီး ေျပာင္းေရႊ႕မႈမ်ားျဖစ္NEJ/ ၁၇ ဇြန္ ၂၀၀၈

ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ အေရွ႕ပိုင္း ရထားဘူတာအနီး ေျမနိမ့္ပိုင္း တေနရာ

မုန္တိုင္း၀င္ေရာက္ၿပီး ေရႀကီးမည္ဆုိသည့္ သတင္းမ်ားေၾကာင့္ မြန္ျပည္နယ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ေခ်ာင္းဆံု၊ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေက်းရြာအခ်ိဳ႕တု႔ိမွ ျပည္သူမ်ားသည္ နီးစပ္ရာသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ၾကေၾကာင္း ေဒသခံမ်ားထံမွ သိရသည္။
ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ခံတဦးက “မုန္တိုင္း၀င္မယ္၊ ေရႀကီးမယ္ဆိုတဲ့သတင္းျဖစ္ေနတာၾကာၿပီ၊ ဇြန္လ (၈) ရက္ေန႔ကတည္းက ျဖစ္ေနတာ။ မိုးကလည္း ဆက္တိုက္ရြာေနေတာ့ ေခ်ာင္းဆံု၊ ဘီလူးကၽြန္းဘက္ ပင္လယ္ကမ္းစပ္ေက်းရြာက လူေတြ အတြင္းပိုင္းရြာေတြကို ေရႊ႕လာတာရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕ ေမာ္လၿမိဳင္ ဘက္ ကူးလာၾကတယ္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြ၊ နီးစပ္ရာ မိတ္ေဆြအိမ္ေတြမွာ တည္းခိုေနၾကတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ၀င္းစိန္ေတာရဆရာေတာ္က လာမည့္ ဇြန္ (၁၆) ရက္၌ မုန္တိုင္းတိုက္ၿပီး ေရႀကီး မည္ဟု မိန္႔ၾကားရာမွ ယခုကဲ့သုိ႔ သတင္းမ်ားထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ယင္းမတုိင္ခင္ ကလည္း ျပည္သူမ်ားသည္ ဧရာ၀တီတိုင္း ေရေဘးသတင္းကို ၾကားသိၿပီး ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾက ေၾကာင္း အဆိုပါၿမိဳ႕ခံက ေျပာသည္။
ေလတိုက္ၿပီး မိုးသည္းထန္လာပါက အနိမ့္ပိုင္း ဒိုင္း၀န္ကြင္း ရပ္ကြက္ဘက္မွ ျပည္သူမ်ား က်ိဳက္ သံလံ ေစတီရွိရာ ေတာင္႐ိုးတန္းေပၚမွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ညသြားအိပ္ၾကေၾကာင္း၊ ေရေဘးသတင္းေၾကာင့္ ယခုတပတ္အတြင္း ေမာ္လၿမိဳင္တၿမိဳ႕လံုး စည္ကားျခင္းမရွိဘဲ လိုင္းကား စီးသူ နည္းသြားသကဲ့သုိ႔ အနီးအနား ေက်းရြာမွ လူမ်ား အလာက်ဲသြားေသာေၾကာင့္ ေစ်းမ်ား ေျခာက္ကပ္ေနေၾကာင္း ၿမိဳ႕ခံမ်ားကေျပာသည္။
ေမာ္လၿမိဳင္ တဖက္ကမ္း က်ံဳ၀မ္းေက်းရြာဘက္မွ လူမ်ားကမူ ေရေဘးျဖစ္လာပါက အလြယ္တကူ ေျပးလႊားႏိုင္ရန္ တန္ဖိုးရွိပစၥည္းမ်ားကို အိမ္တိုင္းတြင္ ထုပ္ပိုးထားၾကေၾကာင္း၊ ၿပီးခဲ့သည့္ စေန ေန႔႔၌မူ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ သဲကုန္းရြာတြင္ ေရတက္လာၿပီဟု သတင္းျဖစ္ကာ ရြာသူရြာသားမ်ားသည္ ၿမိဳ႕ေပၚသို႔ အုပ္စုလိုက္ တက္လာၾကေၾကာင္း၊ ယခင္ ေရေဘးခံရဖူးသည့္ ေပါင္ၿမိဳ႕နယ္ အလွပ္ ေက်းရြာ၌လည္း ျပည္သူအမ်ားအျပား ကြဲၿခံဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းသို႔ လာေရာက္ခိုလႈံၾကေၾကာင္း၊ အမွန္တကယ္ ေရမႀကီးမွ ျပန္သြားၾကေၾကာင္း သိရသည္။
ေရေဘးျဖစ္မည္ဆုိသည့္ ယခုလ (၁၆) ရက္တြင္ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္ေသာ္လည္း မိဘမ်ားက ကေလးမ်ားကုိ ေက်ာင္းသို႔မလႊတ္သည့္အတြက္ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသား နည္း ပါးၿပီး ေစ်းထဲတြင္လည္း အေရာင္းအ၀ယ္ မရွိသေလာက္ နည္းေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ယင္းေန႔တြင္ မိုးသည္းထန္စြာ မရြာေၾကာင္း က်ံဳ၀မ္းေက်းရြာသားမ်ားက ေျပာသည္။
ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္တြင္ အေနာက္ေတာင္မုတ္သုန္ေလ အလြန္အားေကာင္းလ်က္ရိွၿပီး ျမန္မာ့ ကမ္း႐ိုးတန္းတေလွ်ာက္ႏွင့္ ကမ္းလြန္ပင္လယ္ျပင္တို႔တြင္ မၾကာခဏ မိုးသက္ေလျပင္းက် ေရာက္ၿပီး ေလျပင္းက်စဥ္ ေရျပင္ေျမျပင္ေလသည္ တနာရီ (၄၅) မိုင္မွ မိုင္(၅၀) ထိတိုက္ခတ္ႏိုင္ ေၾကာင္း၊ မုတ္သုန္ေလအားေကာင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာ့ကမ္း႐ုိးတန္းတေလွ်ာက္တြင္ ဇြန္ (၁၄) ရက္ ညေနမွ ေနာက္ (၇၂) နာရီအတြင္း ေနရာအႏွံ႔အျပား မိုးရြာၿပီး မိုးႀကီးႏိုင္ေၾကာင္း ဇြန္ (၁၄) ရက္ မိုးေလ၀သႏွင့္ဇလေဗဒညႊန္ၾကားမႈဦးစီးဌာန၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

.......................................................................................................................

“ငရဲဘံုႏွစ္ခုၾကား ပိတ္မိေနျခင္း” အစီရင္ခံစာျမန္မာ့အမ်ဳိးသမီးသမဂၢ ထုတ္ျပန္

ခ်မ္းလြန္/ ၁၉ ဒီဇင္ဘာ ၂၀၀၇

စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ တရားမ၀င္လုပ္ကိုင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ား၏ ဘ၀အေျခအေနကို မီးေမာင္းထုိးျပသည့္ “ငရဲဘံုႏွစ္ခုၾကားတြင္ ပိတ္မိေနျခင္း” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာတေစာင္ကို ျမန္မာ့အမ်ဳိးသမီးသမဂၢ (ဘီဒဘလ်ဴယူ) က ယေန႔ထုတ္ျပန္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ ခ်င္းမိုင္၊ မဲေဆာက္၊ ရေနာင္းေဒသႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေရႊလီတို႔မွ ျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ဳိးသမီး (၁၄၉) ဦးကို ယမန္ႏွစ္ ႏို၀င္ဘာႏွင့္ ယခုႏွစ္ မတ္လၾကားတြင္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့မႈ မ်ားအေပၚ အေျခခံ၍ ဘီဒဘလ်ဴယူက အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္သည္။ ဘီဒဘလ်ဴယူ ဥကၠ႒ မိဆူးပြင့္က “ဗမာျပည္ထဲမွာ ဒုကၡေရာက္ၿပီး ဆင္းရဲၾကပ္တည္းတဲ့အတြက္ ဒီဘက္ကို ထြက္လာတယ္။ ဒီဘက္ကိုေရာက္ေတာ့လည္း သူတို႔မွာ အခက္အခဲေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ေတြ ဘ၀ေတြပါ ေပးဆပ္ရတယ္။ ဆံုး႐ႈံးရတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ သူတို႔မွာ ေျပးစရာေျမလည္းမရွိဘူး။ ငရဲဘံုႏွစ္ခုၾကားမွာ ပိတ္မိေနတဲ့ဟာမ်ဳိးကို တင္စားထားတာပါ” ဟု ရွင္းျပသည္။ အိမ္နီးခ်င္းႏို္င္ငံမ်ားတြင္ လုပ္ကိုင္ၾကသည့္ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ တရား၀င္လက္မွတ္မရွိ ျခင္းေၾကာင့္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းနည္းေၾကာင္း၊ အလုပ္သမားအခြင့္အေရး နည္းပါးၿပီး က်န္းမာေရးႏွင့္မညီၫြတ္သည့္ အႏၱရာယ္မ်ားေသာ လုပ္ငန္းခြင္တြင္လုပ္ကုိင္ၾကရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
အဆုိပါ အမ်ဳိးသမီးမ်ားလုပ္ကုိင္ေနသည့္ အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံမ်ားကလည္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားဆုိင္ရာမူ၀ါဒႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳထားသည့္ အလုပ္သမားဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ကာကြယ္ေပးျခင္းမရွိေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပသည္။
ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္းအမ်ုဳိးသမီးအလုပ္သမားမ်ားသည္ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားခ်ဳိးေဖာက္ခံေနရၿပီး လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအရထိပါးေႏွာင့္ယွက္မႈႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ခံစားေနရသည္ဟု မိဆူးပြင့္က ေျပာသည္။
၎က “အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕ဘ၀ဟာ ဒီဘက္ႏိုင္ငံေတြမွာ အမ်ဳိးသားေတြထက္အမ်ားႀကီးၾကမ္းတမ္းတယ္။ စိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာ ျပႆနာေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ ဒီအမ်ဳိးသမီးေတြထဲက (၈၀) ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ လိင္ပိုင္း ဆိုင္ရာအရ ထိပါးေႏွာင့္ယွက္မႈေတြကို ခံေနရတဲ့အတြက္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ေတြျဖစ္ေနတယ္”ဟု ေျပာသည္။
ယင္းသို႔ ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဒုကၡေရာက္ေနရျခင္းသည္ နအဖစစ္အစိုးရက ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ရန္ ျငင္းဆန္ေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ၎ကေျပာသည္။
ျမန္မာအမ်ုဳိးသမီးမ်ား ႏို္င္ငံတြင္း၌ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္းလုပ္ကိုင္ စားေသာက္ႏို္င္ရန္အတြက္ နအဖစစ္အစိုးရအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္အတြင္းစီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈျပႆနာကို ေျဖရွင္းေပး ရန္လိုေၾကာင္း၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားကလည္း ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားဆိုင္ရာဥပေဒ မ်ားအတုိင္း အလုပ္သမားမ်ားကိုအကာအကြယ္ေပးရန္လိုေၾကာင္း ဘီဒဘလ်ဴယူက တိုက္ တြန္းသည္။
ထို႔ျပင္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀န္းအေနျဖင့္လည္း ျမန္မာစစ္အစိုးရအား ႏို္င္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေစရန္ ဖိအားေပးေစလိုေၾကာင္း ေတာင္းဆိုထားသည္။