to download
ဗဟိန္း သို႔မဟုတ္ ညီၫြတ္ေရးဗိသုကာအာဏာရွင္ျဖစ္ေစ၊ ရီပတ္ဗလစ္ကင္ ျဖစ္ပါေစ၊ အစုိးရမွန္သမွ်သည္ သူ႔အား မိမိတို႔နယ္ေျမမ်ားမွ ႏွင္ထုတ္ခဲ့ၾကသည္။ သမား႐ုိးက်ျဖစ္ေစ၊ အလြန္အကၽြံ ဒီမုိကရက္ျဖစ္ေစ ဓနရွင္မွန္သမွ်သည္ သူ႔အားအၿပိဳင္အဆုိင္ ပုတ္ခတ္ခဲ့ၾကသည္။ ......သူ႔တြင္ ဆန္႔က်င္ဘက္မ်ားအေျမာက္အမ်ားရိွေကာင္းရွိမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးရန္သူဟူ၍ တဦးတေလမွ်ပင္ရွိႏိုင္ခဲေၾကာင္း ရဲ၀ံ့စြာေျပာ လုိက္ရေပသည္။ဖရစ္ဒရစ္အိန္ဂယ္(ကားလ္မာ့က္စ္၏ဘ၀ႏွင့္ ပတ္သက္၍ေျပာၾကားခ်က္)
(၁) လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း သံုးဆယ္ေက်ာ္ ...။စစ္တပ္မွ ဒုတိယအႀကိမ္ အၿပီးအပိုင္ အာဏာမသိမ္းမီကာလ၊ေႏြရာသီရဲ႕ ပူရွိန္ျပင္းျပင္း ... ေက်ာင္းဖြင့္ခ်ိန္ ... ဇြန္လဆန္း။... ... ... ... ...မႏၱေလးတကၠသိုလ္ပုရ၀ဏ္တြင္ အေဆာက္အအံုေတြက ဤမွ်ေလာက္နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးပူးက်ပ္က်ပ္ မရွိေသး -ပူပင္ပူအုိက္ျငားေသာ္လည္း တမာတန္းႏွင့္စိန္ပန္းပင္ အုပ္အုပ္ေတြၾကားက တခ်က္တခ်က္ျဖတ္သန္းလာေသာ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္းေလကို ရွဴ႐ႈိက္ လုိက္ၾကရလွ်င္ ၿငီးစီစီျဖစ္ေနသည့္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားမ်ားလန္းလန္းဆန္းဆန္းျဖစ္သြားၾက၏။ေက်ာင္းဆင္းေက်ာင္းတက္သြားၾက ျပန္ၾက၊ ဆုိင္မ်ားတြင္ စားၾက၊ ေသာက္ၾက၊ သစ္ပင္ရိပ္မ်ားတြင္ နားၾက၊ ခိုၾက။ အေရွ႕ရွမ္း႐ိုးမဆီေငးၾကေမာၾက။နယ္မွ ၁၆ ႏွစ္ ၁၇ ႏွစ္ ရြယ္ ေက်ာင္းသား ၂ ေယာက္သည္ သင္တန္းတခ်ိန္အၿပီး မုန္႔သြားစားလုိက္၊ ပင္မအေဆာက္အအံုထဲ၀င္လုိက္၊ စာသင္ခန္း ေတြကိုေလ့လာၾကည့္လုိက္ ... ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးျပတုိက္ရွိရာ ရာဇတ္အေဆာက္အအံုဘက္ေရာက္သြားၾကသည္။ ေအာက္ - အထက္ ... တက္ၾကည့္ျဖစ္ၾကသည္။ တေနရာတြင္ က်က္သေရရွိလွေသာ လူတေယာက္၏ ပံုတူပန္းခ်ီကားတခ်ပ္ကို ျမင္လုိက္ၾကရ၏။ မ်က္ႏွာထား ၾကည္ၾကည္လင္လင္ႏွင့္ ေျပျပစ္ေခ်ာေမာလွေသာ ထုိသူ၏ ပံုကိုၾကည့္ရင္း - “ဘယ္သူလဲ ?” ဟု တေယာက္က ေမးသည္။ က်န္တေယာက္က ေခါင္းယမ္းျပ၏။အခန္းေထာင့္ စားပြဲတလံုးေပၚမွာ မ်က္ႏွာအပ္၍ေမွးေနေသာ ေက်ာင္းသားႀကီးတေယာက္ ထလာသည္။“ကိုယ္တို႔ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ကိုဗဟိန္းပံုေလ။ ဒီမႏၱေလးက အင္တာ ( - ) ေအာင္သြားတယ္။ ေနာက္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဆက္တက္တယ္။ ဗကသ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာတယ္။ ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံုႀကီးကို ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ သခင္ဗဟိန္းဆိုတာ သူပဲ ... ေပါ့၊ သူ႔ကို မႏၱေလးကတင္မဟုတ္ဘူး၊ တျပည္လံုးက ခ်စ္ၾကတယ္ေလ...”ဖရက္ရွာေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္ ေငးနားေထာင္ရင္းက ပန္းခ်ီကားႀကီးကုိ တခါထပ္ၾကည့္လုိက္ၾကျပန္သည္။ခ်စ္ခင္မႈ၊ ေလးစားမႈသည္ သူတို႔၏ မ်က္ႏွာေပၚတြင္ အထင္းသားထင္ဟပ္လာခဲ့ၾကေခ်ၿပီ။(၂)“တေစၦႀကီးတေကာင္သည္ ဥပေရာပတိုက္တြင္ လွည့္လည္သြားလာေနေပသည္။ ဤတေစၦႀကီးကား ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒပင္ ျဖစ္၏။ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီးႏွင့္ ဇာဘုရင္၊ မက္တာနစ္ခ် ္ႏွင့္ ဂီေဇာ့၊ ျပင္သစ္ရယ္ဒီကယ္မ်ားႏွင့္ ဂ်ာမန္ပုလိပ္ သူလွ်ဳိမ်ား ...ဟူေသာ ေဟာင္းႏြမ္းသည့္ ဥေရာပတိုက္ရွိ အင္အားစုအားလံုးသည္ ဤတေစၦႀကီးအား ေမာင္းထုတ္ပစ္ေရးအတြက္ သူေတာ္စဥ္ မဟာမိတ္ကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ၾကေလၿပီ။”- ကြန္ျမဴနစ္ေၾကျငာစာတမ္း (၁၈၄၈) - ဤတေစၦႀကီးသည္ အႏွစ္ ၇၀ မွ်အၾကာတြင္ တကမၻာလံုးသို႔ ကိုယ္ထင္ျပလိုက္၏။ ဆိုဗီယက္ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ကိုလိုနီႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံျဖစ္ေနေသာ ျမန္မာျပည္တြင္မူ အႏွစ္ ၉၀ ၾကာမွ အရိပ္ထင္ႏိုင္ခဲ့ေပသည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို လွ်ဳိ႕၀ွက္၍ တည္ေထာင္လိုက္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။
.........................................................................................................
“ရုပ္၀ါဒ ဆိုသည္မွာ စိတ္၀ါဒမဟုတ္၊ စိတ္ကူးစိတ္သန္း မဟုတ္၊ အေကာင္အထည္က မာေက်ာၾကမ္းတမ္းႀကီး လက္ေတြ႔ကိုင္စမ္းမိေသာ ရုပ္၀ါဒ။ သည္လို ေယဘုယ် လူအမ်ားက မွတ္ထင္ၾကေပမည္။ ရုပ္၀ါဒကို ယံုၾကည္ကိုးကြယ္သူ၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္ ဗဟိန္းအား ....ကဗ်ာဟု ေရးလိုက္ျခင္းသည္ တကယ္ဆိုေတာ့ အႏုကဗ်ာႏွင့္ ရုပ္၀ါဒႏိုင္ငံေရးသမားဟာ မနီးစပ္ပါကလားဟု ထင္မွတ္ၾကေပလိမ့္မည္။ သည္လို မွတ္ထင္လွ်င္ ဗဟိန္းကို ႏိုင္ငံေရးသမား အျဖစ္ ေတြ႔ျမင္၍ လူအျဖစ္ မသိေသးေသာေၾကာင့္ ျဖစ္တန္ရာသည္။”ဤကား 'လူ' ကိုဗဟိန္း ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္ ကိုဗဟိန္း အေပၚ ယွဥ္တြဲ ေပါင္းစပ္ၾကည့္ေသာသူ တဦး၏ အျမင္ျဖစ္သည္။သခင္သန္းထြန္းတေယာက္ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ေန၊ ေသေသသပ္သပ္ အလုပ္ လုပ္ တတ္သည္ကို ေတြ႔သိၾကေသာ သူမ်ားက “ကြန္ျမဴနစ္ေတြလည္း ဒီလိုေန၊ ဒီလို လုပ္တတ္ပါလား” ဟု ေျပာမိၾကသည္။ “ကြန္ျမဴနစ္ဆိုတာ ျဖစ္သလို ေန၊ ျဖစ္သလို စားၿပီး အလုပ္ အင္မတန္ လုပ္သူမ်ား” ဟူ၍သာ သူတို႔ သိထားၾကသည္။ နယ္ခ်ဲ႕ အရင္းရွင္မ်ား၊ ဖက္ဆစ္မ်ားနွင့္ သူတို႔၏ အလိုေတာ္ရိ လက္ေ၀ခံမ်ားက ပံုဖ်က္ထားေသာ အာေဘာ္မ်ားနွင့္သာ လက္ပြန္းတတီး ေနခဲ့ရေသာ ကိုလိုႏီုင္ငံရွိ ျပည္သူမ်ား-ဤသို႔ ေရာေထြး ထင္ၾက၊ေျပာၾကသည္မွာ သဘာ၀ေတာ့ က်ေခ်သည္။ အမွန္မွာမူ ေတာ္လွန္ေရး ကိုယ္၌မူက အႏုပညာ တရပ္ ျဖစ္သည္ .....ဟု ကြန္ျမဴနစ္မ်ား ခံယူထားသည္ကို သူတို႔ မသိၾက၍သာ ....။(၃)ကိုဗဟိန္းကို လူအျဖစ္ တခ်ဳိ႕ က ဤသို႔ ျမင္ၾကသည္။ သမဂၢ ေပ်ာ္ပြဲစားရံုတြင္ ဇြန္းသံ၊ ပန္းကန္သံ၊ စကားေျပာသံ တို႔ျဖင့္ ဆူပြက္ေနစဥ္ သည္အထဲမွ ေက်ာင္းသားတဦးသည္ ၀ိုင္းဖြဲ႔ စကားေျပာထဲတြင္ မပါဘဲ စီးကရက္ကို တြင္တြင္ဖြာလ်က္ စားပြဲစြန္းရွိ ဓါတ္စက္ကို ဓါတ္ျပား တခ်ပ္ၿပီးတခ်ပ္လဲကာ ဖြင့္လ်က္ရွိသည္။သူသည္ အသားျဖဴျဖဴ၊ ဆံပင္ေကာက္ေကာက္၊ ဖ်င္အကၤ်ီ လက္ရွည္၊ ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ ျမင္းေခ်းေရာင္အစိမ္းကို ၀တ္ဆင္ထားသည္။ မ်က္ႏွာမွာ ပဒုမၼာၾကာပန္း ကဲ့သို႔ လန္းရႊင္သည္။ သူ၏ ခ်စ္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အၿပံဳးကေလးမ်ားသည္ နီရဲေနေသာ ပါးျပင္ႏွင့္ နႈတ္ခမ္းေပၚတြင္ ထာ၀စဥ္ နားလ်က္ရွိသည္။ က်က္သေရျဖင့္ လွ်မ္းေသာအၿပံဳး၊ ေမတၱာ၏ အထိမ္းအမွတ္ အၿပံဳး -( လူစိမ္း တဦးႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးလိုက္ေသာ အခါ ) သူ၏ ၾကာပြင့္ခ်ပ္ကေလး ထဲမွ ၀တ္ဆံကို ဖြင့္လွပ္လိုက္ေသာ ကဗ်ာဆန္သည့္ အၿပံဳးျဖင့္ တံု႔ျပန္ကာ -“ က်ေနာ္ေတာ့ ေမရွင္ကို အေတာ္ ႀကိဳက္တယ္။ ခင္ဗ်ားေကာ ဘယ့္ႏွယ့္လဲ ....” ဟု ေမးတတ္သည္။ ေနာက္ေတာ့ ....“ခ်စ္၍ ေခၚရာ၊ ခ်စ္၍ ေခၚသည္”....သီခ်င္းကို ဖြင့္၊ “ေသာ္တာ ေငြမင္း” .... ကို ဖြင့္သည္။ (ေနာက္ေတာ့ ဂီတႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူ႔ ခံယူခ်က္ ကို ဤသို႔ ေျပာျပပါလိ္မ့္မည္။)“ တခ်ဳိ႕ ကအဂၤလိပ္ တီးလံုးသြားသီခ်င္းေတြကို မၾကားႏိုင္ၾကဘူး၊ နားပိတ္ထားခ်င္သတဲ့ဗ်။ သာယာတဲ့ေတးသံကို ဘာျပဳလို႔ လက္မခံႏုိင္ရသလဲ။ ဂီတဆိုတာ လူတမ်ဳိးထဲ ကန္႔သတ္ထားတာမဟုတ္ဘူး...”သူသည္သီခ်င္း ဓာတ္ျပားေတြကို တျပားၿပီးတျပား ဖြင့္ရင္း ဤအဘိဓမၼာကို ရင့္က်ဴးေဖာ္ထုတ္ေနတက္၏။“ က်ေနာ့္အဖို႔ေတာ့ သာယာလွပတဲ့ ေတးဂီတဆိုရင္ ႏိုင္ငံျခားဂ်ပန္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကၠဳတာလ်ံပဲျဖစ္ျဖစ္ နားေထာင္တာပဲ။ တခ်ဳိ႕ က အဂၤလိပ္သံဆိုရင္ အသံေသးအသံေၾကာင္ ဆိုၿပီးနားမေထာင္ႏိုင္ၾကတာ အံ့ၾသစရာပဲဲ...”ဤသို႔ေျပာသံၾကားေသာအခါ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္လည္းျဖစ္၊ ၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုတြင္ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ အတူတြဲ၍ ေခါင္းေဆာင္ပါဝင္ခဲ့ေသာ ကိုဗေဆြ(ေနာင္ ဖဆပလ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးဗေဆြ)က...“ ဗဟိန္းကလည္း ဝတၳဳေရးခ်င္၊ ကဗ်ာစပ္ခ်င္၊ ဂီတ လိုက္စားခ်င္နဲ႔ေတာ့... မင္းတို႔ေတြစိတ္ကူးယဥ္ သမားေတြကိုး...” ဟု မွတ္ခ်က္ခ်သည္။ဒီအခါ ကိုဗဟိန္းက ... “ လူဆိုတာ အလွအပကိုမက္တာပဲ၊ ကဗ်ာဂီတရဲ႕ အလွအပကို မၾကည္ႏူးပဲ မေနႏိုင္ဘူး။ လူဆုိတာမင္းေျပာတဲ့ စိတ္ကူး ယဥ္ပဲဆိုပါေတာ့ ကဗ်ာဂီတကို နားလည္ေမြ႕ ေလ်ာ္လာတာ ယဥ္ေက်းလာတာကြ”... ဟု ရယ္ရင္းေမာရင္း ေျပာတတ္၏။ သူသည္ အမွန္တကယ္လည္း ဂီတကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူျဖစ္သည္။ အခ်ိန္ရရင္ ရသလို ဂီတကို ဖက္ေပြ႕ တတ္သည္။ ဇမၺဴ႕ ကၽြန္းလံုးသီခ်င္းခ့ံကို ဂီတ၌ အေတာ္အတန္ ဝါရင့္သူမ်ားသာရေပသည္။ ကိုဗဟိန္းသည္ ဇမၺဴ႕ ကၽြန္းလံုးသီခ်င္းခံ့ကို အစအဆံုးပင္ ဆိုႏိုင္သည္ မွာ အံ့ၾသဖြယ္ ေကာင္းေပသည္။ ျပည္လွေဖ၏ “ နတ္သွ်င္ေနာင္”၊ ဒိုရာသန္းေအး၏ “ ေလွကေလး” ကိုလည္း အေတာ္သေဘာက်သည္။ (ခ်စ္ဒုကၡ ဦးဘညႊန္႔ ႏွင့္ ခင္မင္ေသာ ကိုဗဟိန္းသည္ “ ဆုထူးရြယ္” သီခ်င္းကို ဓါတ္ျပား မထြက္မီက ရႏွင့္ေနသည္။)တခါတရံ ေမရွင္၏ “ ေက်ာင္းပိတ္ရက္” သီခ်င္းကို ဆိုေလ့ရွိ၏။ကဗ်ာကိုေတြ႔လွ်င္ လူေတြခ်စ္သလို၊ ကိုဗဟိန္းကိုလည္း ေတြ႔လွ်င္ မခ်စ္ဘဲ မေနႏိုင္။ သူ၏အျပံဳးသည္ အင္မတန္ ခ်စ္ဖြယ္ေကာင္းသည္။ အျပံဳးမွာ ကဗ်ာေလးတပုဒ္ႏွင့္ တူေန၏။ အဂၤလိပ္စာ ပါေမာကၡ ရုတ္စ္ ကပင္ ကိုဗဟိန္းအား “ ႏွစ္လိုဖြယ္ ေကာင္းေသာ သူငယ္ပဲ” ဟုေျပာေၾကာင္း မွတ္တမ္းတခုရွိဖူး၏။အကယ္၍ ကိုဗဟိန္းသည္ ႏိုင္ငံေရးသမား မျဖစ္လွ်င္ ဧကန္စာေရးဆရာ တေယာက္ျဖစ္မည္။... ဟု ထင္ၾကသည္။သူသည္ စာေပကိုလည္း အင္မတန္ဝါသနာပါသည္။ ကားလ္မာ့က္စ္၏ ကြန္ျမဴနစ္ စာေပ ပရယတၱိကိုသာမဟုတ္၊ အႏုစာေပ စသည္ကိုလည္း ဖတ္ သူျဖစ္၏။ ရုရွားစာေရးဆရာႀကီး ေဂၚကီကို သူအေတာ္ႀကိဳက္သည္။(ေဂၚကီ၏ ဝတၳဳတိုတပုဒ္ကို “ ေလလြင့္သူ” အမည္ႏွင့္ ဗမာလိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္၍ လက္ေရြးစဥ္မဂၢဇင္းတြင္ ထည့္ဖူးသည္။ ပစၥည္းမဲ့အ ခ်င္းခ်င္း ဆင္းရဲေသာ ဘဝအေကြ႕ ၌ ေတြ႔ကာရင္းႏွီးခင္မင္ပံု သဘာဝကို ျပထားေသာ ငတ္မြတ္ျခင္းဘြဲ႔ တပုဒ္ျဖစ္ေပသည္။)ဒဂုဏ္မဂၢဇင္းတြင္ပါေသာ သူ၏ “ ဘဝခရီး” အမည္ရွိဝတၳဳတိုကား ဝတၳဳတိုဂုဏ္ႏွင့္ ႂကြယ္ဝျပည့္စံုလွသည္။ ကုလားဗမာအထိကရုဏ္းကို ေနာက္ခံကာ ဆင္းရဲမဲြေတေသာ ပန္းခ်ီဆရာ သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္၏ ေမတၱာငတ္မြတ္ျခင္းအေၾကာင္းကို ေပါင္းစပ္ကာ ေရးသားထားသည္။ သည္အထဲတြင္ အရင္းရွင္စနစ္၏ စာရိတၱကိုလည္း သိမ္ေမြ႔စြာထည့္သြင္းထားေသးသည္။ ထြန္ေအး စာအုပ္ျဖန္ခ်ိေရးဌာနမွ ထုတ္ေဝေသာ “ ဓနရွင္ေလာက” ကား ဗမာစာနယ္ဇင္းေလာကတြင္ ထင္ရွားသည္။ “ ဓနရွင္ေလာက” သည္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို မ်ဳိးေစ့ခ်ေပးေသာ သစ္ေစ့ေကာင္းတေစ့ျဖစ္သည္။ ရွင္းလင္းျပတ္သား၍ လွသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ကိုဗဟိန္းသည္ အေရးအသား၌ ႏိုင္နင္း ကၽြမ္းက်င္ေၾကာင္း ေဖာ္ႂကြားထားေပသည္။ သူသည္ စာေရးေကာင္းသူတေယာက္ ျဖစ္သည္။အဂၤလိပ္ေျပးခါနီး သူေထာင္မက်ခင္ ခ်ားလ္စ္ဒစ္ကင္း ၏ နာမည္ေက်ာ္ “ ေမွ်ာ္တလင့္လင့္” ဝတၳဳႀကီးကို “လူ႔အလို” အမည္ျဖင့္ေရးဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္ပ်က္ခုိက္ႏွင့္ ၾကံဳသျဖင့္ စာမ်က္ႏွာ (၆၀) ေက်ာ္သာရိုက္ႏွိပ္ ၿပီးစီးရေသးသည္။ အကယ္၍ သည္ဝတၳဳသာ ထြက္လာလွ်င္ ဗမာစာေပေလာကတြင္ ေက်ာ္ ေစာထင္ရွားဦးမည့္ ဝတၳဳေကာင္းတပုဒ္ ျဖစ္ေပမည္။ သူသည္ႏုိ္င္ငံေရးကိစၥမ်ားျဖင့္ အလုပ္႐ႈပ္ေနေလရာ တေဖာင္ရိုက္ေနစဥ္ ေနာက္တေဖာင္ ဆက္စီႏိုင္ရန္ ပန္းဆိုးတန္းရွိ ထြန္းေအးစာအုပ္ ျဖန္ခ်ီေရးဌာန အလုပ္ခန္းတြင္ ထိုင္ကာ ေရးေပးေသာဝတၳဳ ျဖစ္သည္။သူ႔မွာဝတၳဳစာေရးဆရာႀကီးတေယာက္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ လကၡဏာအမ်ားႀကီးရွိသည္ဟု စာေရးဆရာ အခ်င္းခ်င္း အကဲျဖတ္ထားသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာ ျပည္ကို လြတ္လပ္ခ်င္ေသာစိတ္က ျပင္းထန္လြန္းလွသျဖင့္သာ ေက်ာင္းသားဘဝ ကတည္းကပင္ ေထာင္က် ဆင္းရဲအနစ္နာခံကာ ႏုိင္ငံေရးသမား ျဖစ္လာရျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ကိုဗဟိန္းသည္ လူအျဖစ္ကံုလံုျပည့္စံုသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ကိုဗဟိန္းကို သူ႔မိဘမ်ားက ေၾကးမံုသဖြယ္ အရိပ္ရိပ္တၾကည့္ၾကည့္ ေနေအာင္ခ်စ္၏။ သူရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ လာေနေသာအခါ မိဘမ်ားက သူ၏ ေသတၱာကို ခ်ိပ္လံုခ်ည္၊ မႏၱေလးပိုးလံုခ်ည္၊ ပိုးအကၤ်ီမ်ားျဖင့္ က်ပ္ေနေအာင္ သိပ္ေပးခဲ့၏။ (သားအေပၚမည္မွ်ခ်စ္သည္ ဆိုရေသာ္၊ ထိုအခ်ိန္က သားျဖစ္သူအေပၚ စိတ္ဆိုးေနခ်ိန္ ျဖစ္ေသာ္လည္း) ဖခင္ျဖစ္သူဦးမွင္က ရွမ္းျပည္တက္မည့္ သူ႔သားအတြက္ အခ်မ္းလံုေအာင္ဆိုၿပီး ႐ွဴးဖိနပ္ကို ကိုယ္တိုင္ေဆးသုတ္ေပးရွာ၏။ (သခင္ေအာင္ဆန္း သူ႔အိမ္သို႔ေရာက္စဥ္က) “ သူ႔ကိုက်ဳပ္တို႔က ဘယ္ေလာက္ တၾကည့္ၾကည့္နဲ႔ ခ်စ္ခဲ့ရေပမယ့္ သူကမိဘကို ႏိုင္ငံေရးေလာက္ ခ်စ္တာမဟုတ္ဖူး”... ဟုဖြင့္ေျပာသည္။ တခါသခင္ေအာင္ဆန္း ျပန္သြားေသာအခ်ိန္၌ “ ကိုေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဗဟိန္းဟာအတူတူဘဲ၊ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံေရးကို မိဘထက္ အပံုႀကီးခ်စ္တယ္” ... ဟု ေျပာျပန္ေလသည္။ မိခင္ႏွင့္ အမမ်ားကလည္း သူ႔ကို “ ကိုဟိန္း... ကိုဟိန္း” ႏွင့္ ပါးစပ္ဖ်ားက မခ်။မိဘမ်ားက သူ႔ကို ဘယ္ေလာက္ပင္ ခ်စ္ခ်စ္ သူသည္ႏိုင္ငံေရး အတြက္ အတြယ္အတာမ်ားကို စြန္႔ပယ္ကာ မိဘ၏ ေအးခ်မ္းရိပ္ၿငိမ္ေသာ အရပ္တြင္ မေနဘဲ၊ ၾကမ္းတမ္းခက္ထေရာ္၍ မာေက်ာလွေသာ အက်ဥ္းေထာင္ နံရံ ေလးဘက္အတြင္း၌သာ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡကို ေတြ႔ႀကံဳရေလသည္။၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု၁၉၃၈ - အေထြေထြသပိတ္အေရးေတာ္ပံု၏ အမွတ္အသားသခင္ဗဟိနး္၊ ေဒါက္တာလွေရႊတို႔ဗမာအစည္းအရံုးသည္ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္က်င္ေရး၊ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တိုက္ပဲြ ဒီေရျမင့္ႀကီးတြင္ ရဲရဲရင့္ရင့္ ေခါင္းေဆာင္ကာ ျပတ္ျပတ္သား သား ဆင္ႏႊဲခဲ့သည့္ အဖြဲ႔အစည္းႀကီး ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အစပိုင္းတြင္ ေတာ္လွန္သည့္ လမ္းညႊန္သေဘာတရား ကင္းမဲ့ခဲ့ရံုမက၊ ေတာ္လွန္သည့္ သေဘာတရား ျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ အဖဲြ႔အစည္းလည္း မဟုတ္ေလရာ ထိုအခ်ိန္က ဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကသည့္ တိုက္ပြဲမ်ားသည္ ေနာက္ဆံုးေအာင္ပဲြ မရရွိၾကဘဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။ဤအရင္းခံ အေၾကာင္းသည္ ၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုတြင္လည္း ထင္ဟပ္ေနခဲ့၏။ထိုစဥ္က ျဖစ္ေနသည္မွာ အျခားကိုလိုနီႏိုင္ငံမ်ား ခံစားေနရသည့္ နည္းတူ ျဖစ္သည္။ ၿဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႕ ကုမၸဏီမ်ားက အက်ဳိးအျမတ္ မွန္သမွ် သိမ္းၾကံဳးယူ၊ ဌာေန အလုပ္သမားမ်ားက ငတ္တလွည့္ ျပတ္တလွည့္ မဝေရစာ စားေနရေသာကာလ၊ ထိုကာလသည္ အခ်ိန္အားျဖင့္လည္း ၾကာေညာင္းခဲ့ေလၿပီ။ဤဘဝမွလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အလုပ္သမားမ်ားက ၁၉၃၈ခု၊ ဇန္နဝါရီလ(၈) ရက္ေန႔ (ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၀ ျပည့္) တြင္ “ ေရနံေျမသပိတ္” ႀကီးျဖင့္ အံုႂကြ ဆႏၵျပၾကသည္။ တျပည္လံုးမွ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊ ရဟန္းရွင္လူ မ်ားက တခဲနက္ ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။ စိတ္ဓာတ္အရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ ရုပ္ဝတၳဳ ပစၥည္းအရ အဖက္ဖက္မွ အားေပးခဲ့ၾကသည္။ႏိုဝင္ဘာ (၃၀) ရက္ေန႔တြင္ ေခ်ာက္ေရနံေျမမွ စတင္၍ အလုပ္သမား ၂၀၀၀ ခန္႔က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အထိ ဆႏၵျပ ခ်ီတက္လာရာ ေရနံေခ်ာင္း၊ ေညာင္ေျခ ေထာက္၊ ေနာက္ မေကြးသို႔ ဆဌမေန႔တြင္ ေရာက္ၾကသည္။ မေကြးတြင္ သပိတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို နယ္ခ်ဲ႕ အလိုေတာ္ရိအစိုးရက ဖမ္းဆီးလိုက္ၾက၏။ မ်က္ႏွာျဖဴ အေရးပိုင္ကလည္း မေကြးၿမိဳ႕ အတြင္း ပုဒ္မ (၁၄၄) ကို ထုတ္ျပန္လိုက္ျပန္သည္။ ဤလုိႏွင့္ မေကြးတြင္ ရက္ ၂၀ ေလာက္ေသာင္တင္ေနၾက၏။ တဖက္တြင္ ၿခိမ္း ေျခာက္ တဖက္က ေခ်ာ့ျမဴျခင္းလည္း ခံေနရ၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ရိကၡာျပႆနာ တက္လာခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ တဝက္ေလာက္က ေရနံေျမသို႔ ျပန္ၾကရ၏။ ေခါင္းေဆာင္မ်ား လႊတ္ေပးေရးအတြက္ က်န္အလုပ္သမားမ်ားက အစာငတ္ခံဆႏၵျပၾကသည္။သို႔ေသာ္ အစာငတ္ခံျခင္းထက္ ပုဒ္မ (၁၄၄) ကိုတြန္းလွန္ကာ အာဏာဖီဆန္ျခင္းက ပိုထိေရာက္မည္ဟု တို႔ဗမာအစည္းအရံုးက ယူဆ၏။ ဒီဇင္ဘာ (၁၁) ရက္ ညပိုင္းတြင္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢ ဥကၠ႒ ကိုဗဟိန္း၊ အတြင္းေရးမွဴး ကိုဗေဆြႏွင့္ အျခား ေက်ာင္းသားေခါင္း ေဆာင္ ႏွစ္ဦး ေရာက္လာကာ ေရနံသပိတ္တပ္ႀကီးအား ပုဒ္မ (၁၄၄) ဖီဆန္၍ တရားေဟာေျပာ ၾကေလသည္။ ကိုဗဟိန္း၏ ေက်ာ္ၾကားလွေသာ “ ျမင္းခြာတခ်က္ ေပါက္လွ်င္ မီးဟုန္းဟုန္း ေတာက္ေစရမည္” မိန္႔ခြန္းသည္ ဤေနရာတြင္ ေျပာၾကားျခင္း ျဖစ္သည္။ အသက္ေသေသာ အရိုးေၾကေၾက ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္အ ေရာက္ မမွိတ္မသုန္ ခ်ီတက္ၾကရန္လည္း လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့အၿပီး ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ (၄) ဦးစလံုး အဖမ္းခံလိုက္ရ၏။ သို႔ေသာ္ လမ္းညႊန္ခ်က္ ရလိုက္ၿပီျဖစ္ေသာ အလုပ္သမားတပ္ႀကီးက ေနာက္တရက္ နံနက္ (၆) နာရီတြင္ နံပါတ္တုတ္ကိုင္ ပုလိပ္တပ္၊ လံွစြပ္တပ္၊ ေသနတ္ကိုင္တပ္၊ ျမင္းစီးတပ္မ်ား အတြင္းသို႔ ထိုးဝင္ၿဖိဳခြဲ၍ ခ်ီတက္ၾကေတာ့သည္။ၿမိဳ႕ သူၿမိဳ႕ သားမ်ားက ဝိုင္းဝန္းအားေပးၾကသည္။ က်ဆံုးသူ၊ ဒဏ္ရာရသူ၊ ဆြဲခ်ဳပ္ အဖမ္းခံလိုက္ရသူ အမ်ားအျပား ရွိေသာ္လည္း ေနာက္မတြန္႔ ၾကေတာ့ေပ။ ရိုက္ႏွက္ေသာ နံပါတ္တုတ္ကိုင္ ပုလိပ္မ်ား၊ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ားႏွင့္ အလုပ္သမားမ်ား အေရာေရာ အေႏွာေႏွာ ျဖစ္ကုန္၍ လွံစြပ္ေသနတ္မ်ား သံုးမရ ျဖစ္ကုန္ေတာ့သည္။ ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ားက ဝင္၍ ရိုက္ျပန္သည့္ အဆံုး မခံမရပ္ႏိုင္ ျဖစ္ေနေသာ ၿမိဳ႕သူၿမိဳ႕သားမ်ားက ျငာသံေပးကာ ရရာလက္နက္ႏွင့္ ဝင္ၿပီး ခုခံၾကေသာေၾကာင့္ တပ္လန္ကုန္ ၾကျပန္သည္။ ထိုသို႔ ျဖစ္ေနစဥ္ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ထားသည့္ အတိုင္း ကိုဗဟိန္းက ေထာင္အမိုးေပၚတက္၍ ေထာင္သားမ်ားအား လံႈ႔ေဆာ္တရားေဟာျပန္ေတာ့ရာ ေထာင္တြင္းတြင္လည္း ရုတ္ရုတ္သဲသဲ ျဖစ္ကုန္ေတာ့သည္။ ေထာင္ထၿပီအထင္ႏွင့္ ပုလိပ္မ်ား ေထာင္ဘက္သို႔ အကူအညီ ေပးရန္ ေျပးၾကစဥ္ သပိတ္တပ္ႀကီးက မေကြးၿမိဳ႕ အျပင္သို႔ အေရာက္ေဖာက္၍ ေအာင္ျမင္စြာ ထြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ က်န္လမ္းခရီးကား ေခ်ာေမာေျပျပစ္၍ သြားေတာ့သည္။ လမ္းခရီးမွ လယ္သမားမ်ားလည္း ပူးေပါင္း ခ်ီတက္လာၾကရာ လယ္သမားႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္အထိ ပါဝင္ခဲ့သည္။ အလုပ္သမား အေရးအခင္းသက္သက္တိုက္ပြဲသဏၭာန္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ အမ်ဳိးသားေရး လကၡဏာ ေဆာင္ေနေခ်ၿပီ။ တျပည္လံုးရိွ ေက်ာင္းသားမ်ား ပိုမိုဆူပြက္ လာၾကသည္။ ရန္ကုန္ရွိအတြင္းဝန္ရံုးကို ေက်ာင္းသားမ်ား ဝိုင္းဝန္းဆႏၵျပရာ ၿဗိတိသွ်တို႔၏ ျမင္းစီးပုလိပ္ မ်ားလက္္ခ်က္ျဖင့္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့ရ၏။ ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူ (၂၀၀) ဒဏ္ရာရၾက၏။မႏၱေလးတြင္ ၁၃၀၀ ျပည့္ အေရးေတာ္ပံုႏွစ္ပတ္လည္ အျဖစ္ ၁၉၃၉ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ (၁၀)ရက္ေန႔၌ ရဟန္းရွင္လူ (၂) သိန္းေက်ာ္ ဆႏၵျပၾက၏။ ထိုဆႏၵျပပြဲကို အုပ္စိုးသူမ်ား ပစ္ခတ္ၿဖိဳခဲြ၍ ရဟန္းေတာ္ (၇) ပါး၊ (၁၂) ႏွစ္အရြယ္ ေက်ာင္းသားေလး အပါအဝင္ ျပည္သူ (၁၇) ဦး က်ဆံုးခဲ့ျပန္သည္။အက်ဳိးဆက္အားျဖင့္ ေဒါက္တာဗေမာ္ အမွဴးျပဳေသာ ညႊန္႔ေပါင္း အစိုးရ ျပဳတ္က်သြား၏။ ဦးပု အစိုးရ တက္လာသည္။ သို႔ေသာ္ အလုပ္သမား၊ လယ္ သမားႏွင့္ ျပည္သူ အသိန္းအသန္း၏ ဘဝကား ထူးျခား မလာခဲ့ေပ။ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး သည္လည္း ကဲြသြားခဲ့၏။ တိုးတက္ေသာ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္ မိႈင္းဂိုဏ္းႏွင့္ သခင္ထြန္းအုပ္-သခင္ဗစိန္ဂိုဏ္း ဟူ၍ ကဲြ၏။အျခား ေအာင္ပဲြမခံလိုက္ရေသာ ကိစၥမ်ားနည္းတူ ၁၃၀၀ ျပည့္အေရးေတာ္ပံု ေအာင္ပြဲမရျခင္းက - ေနာက္ဆံုး ေအာင္ပြဲခံရန္ မွန္ကန္ေသာ ပါတီတရပ္၏ ေခါင္းေဆာင္မႈ လိုအပ္သည္ဟူေသာ အျမင္ကို ေရွ႕တန္းေရာက္ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရးသမားမ်ားအား ေပးအပ္လိုက္၏။ ေရွးမဆြကပင္ နယ္ခ်ဲ႕ ထမ္းပိုးေအာက္မွ ရုန္းထြက္ ႏိုင္ရန္အတြက္ မ်ဳိးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အေနႏွင့္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါ၏။ အႏုနည္း အၾကမ္းနည္း၊ နည္းမ်ဳိးစံုျဖင့္ လြတ္လမ္းကို ရွာေဖြ ၾက၏။ စူးစမ္းၾက၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေတာ္လွန္ေသာ ပညာတက္လူငယ္မ်ားက ေတာ္လွန္ေရး သေဘာတရားမ်ားကို အငမ္းမရ ရွာေဖြၾကရာမွ သူတို႔သည္ မာ့က္စ္ ဝါဒ၊ လီနင္ဝါဒကို ရွာေဖြ ေတြ႔ရွိသြားၾကျခင္း ျဖစ္သည္။မာ့က္စ္၊ လီနင္ဝါဒ ကို ၁၉၃၇ ခုႏွစ္၊ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး ျမင္းျခံညီလာခံတြင္ ဥကၠ႒သခင္ေလးေမာင္က ထည့္သြင္းေဟာၾကားခဲ့၏။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ ညီလာခံတြင္ “ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရးႏွင့္ ဆုိရွယ္လစ္ ဘံုႏိုင္ငံ ထူေထာင္ေရးလမ္းစဥ္” ကိုပင္ ခ်မွတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ဤသို႔ခ်မွတ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ပင္ ထိုစဥ္က တျပည္လံုးတြင္ လက္ဝဲစာေပ ေလ့လာေရးမ်ား အပ်ံ႕အႏွံ႔ ေပၚေပါက္ေန၏။ ရန္ကုန္တြင္ နဂါးနီစာအုပ္ တိုက္၊ နယ္မ်ားတြင္ ေရာင္နီစာဖတ္အသင္း၊ လက္ဝဲစာဖတ္အသင္း ... စသည္ျဖင့္ အႏွံ႔အျပား ျဖစ္ေန၏။ မာ့က္စ္ဝါဒ ေလ့လာေရးအဖဲြ႔မ်ား ... ရန္ကုန္၊ ပဲခူး၊ ေတာင္ငူ၊ ပ်ဥ္းမနား၊ မႏၱေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ ျမင္းျခံ၊ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ၊ ထားဝယ္၊ ၿမိတ္ႏွင့္ အျခားခရိုင္မ်ားတြင္ ဖဲြ႔စည္းၿပီး ျဖစ္ေနၾကေလၿပီ။ ဤသို႔ျဖင့္ မာ့က္စ္ဝါဒ၊ လီနင္ဝါဒ သည္ ဗမာျပည္ႏုိင္ငံေရး သမိုင္းသစ္ကို ဖန္တီးလိုက္ေလရာ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ဤေလ့လာေရး အစုမ်ားကို စုစည္း၍ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေပၚထြက္ လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပသည္။ ပါတီစတင္ တည္ေထာင္သူမ်ားတြင္ ကိုဗဟိန္းသည္ ေက်ာင္းသားစည္းရံုးေရး အတြက္ တာဝန္ယူၿပီး ပါတီ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရး မွဴးမွာ သခင္ေအာင္ဆန္း ျဖစ္သည္။ သခင္ေအာင္ဆန္းကား ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို တည္ေထာင္သူ တစ္ဦးလည္းျဖစ္၊ ပါတီ၏ ပထမဆံုးေသာ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး တာဝန္ ကိုယူခဲ့ ရသူလည္း ျဖစ္သည္။ ၄င္းအျပင္ သူ႔ကို ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပထမဆံုး လက္နက္ကိုင္ေခတ္မီ အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ကို ထူေထာင္သူ တစ္ဦးအျဖစ္လည္း အသိအမွတ္ ျပဳဖို႔လည္း လိုေပသည္။ ကိုဗဟိန္းသည္ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၊ သူ ေက်ာင္းသားဥကၠ႒ ျဖစ္စဥ္ကပင္ ဗကသ ေႂကြးေၾကာ္သံ “ မ်ဳိးညႊန္႔မဂၢဇင္း” အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ လုပ္၍ ေက်ာင္း သားမ်ားကို ႏိုင္ငံေရး ပညာေပး ခဲ့သူျဖစ္၏။ ယခုပါတီ၏ ေက်ာင္းသားစည္းရံုးေရး တာဝန္ခံ ျဖစ္လာေသာအခါ တဆင့္တိုး၍ လုပ္ခဲ့၏။ ဗကသညီလာခံ တက္ ရန္ေရာက္ရွိလာေသာ အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွ ေက်ာင္းသားမ်ားကို မာ့က္စ္ဝါဒ သင္တန္းမ်ားေပးခဲ့၏။ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ား ျဖစ္ၾကေသာ ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ရဲေဘာ္ ဂိုရွယ္တို႔က “ ဓနရွင္ခရီးစဥ္သေဘာတရား” ႏွင့္ “ မာ့က္စ္ေဘာဂေဗဒ” ... တို႔ကိုပို႔ခ်ခဲ့၏။ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးကာလဗမာျပည္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတရပ္ ထူေထာင္လိုက္ႏိုင္ျခင္းသည္ နယ္ခ်ဲ႕လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္လိုေသာ ျပည္သူမ်ား အခြင့္အခါ ေကာင္းယူ ႏိုင္ရန္ လက္မတင္ အခ်ိန္မီရံုေလး ျဖစ္ေနသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဒုတိယကမၻာစစ္၏ ေရွ႕ေျပးေျခလွမ္းမ်ား အျဖစ္ နာဇီ ဂ်ာမဏီက ဥေရာပတြင္ ေမႊေနၿပီ ျဖစ္သည္။“ အဂၤလိပ္အခက္-ဗမာ့အခ်က္” ကာလကား ေရာက္ခဲ့ေခ်ၿပီ။ သို႔ေသာ္ မည္သည့္အခ်က္ ယူရမည္နည္း ဟူေသာေနရာ၌ မတူဘဲ ျဖစ္လာၾကသည္။ ျမန္မာျပည္ရွိ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားၾကားတြင္ လမ္းစဥ္-၃-ခု ခဲြထြက္လာသည္။ ပထမလမ္းစဥ္ကို ကိုယ္စားျပဳသူအစုက ဗမာျပည္ လြတ္လပ္ေရးရဖို႔ မည္သူႏွင့္ မဆို ေပါင္းမည္ဟု ေျပာၾက၏။ (ေနာက္ေတာ့ ဂ်ပန္ႏွင့္ ေပါင္းျဖစ္သြားၾကသည္။) ဒုတိယ လမ္းစဥ္သမားမ်ားက လြတ္လပ္ေရးရဖို႔ မည္သူ႔မွ မယံုစားရ။ ဂ်ပန္ေရာ၊အဂၤလိပ္ ပါ စစ္မ်က္ႏွာ ႏွစ္ဖက္ဖြင့္ရမည္ ... ဆို၏။ တတိယအုပ္စုကမူ ဆိုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုကို ဂ်ာမန္ဖက္ဆစ္မ်ား ဝင္ေရာက္ တိုက္ခိုက္သည့္ အခ်ိန္မွစ၍ ကမၻာ စစ္ရဲ႕လကၡဏာ ေျပာင္းသြားၿပီး၊ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕သမားကို ဖက္ဆစ္တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ မဟာမိတ္အျဖစ္ ထားႏိုင္သည္ ... ဟု ယူဆၾက၏။ ထိုအစုတြင္ သခင္ စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗိုလ္၊ သခင္ေက်ာ္စိန္ႏွင့္ သခင္တင္ေမာင္ႀကီး တို႔ပါဝင္၏။ ကိုဗဟိန္းသည္ ဒုတိယလမ္းစဥ္သမား ျဖစ္၏။ သူတို႔က ... “ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ လုပ္တာမွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗမာျပည္မွာက်ေတာ့ အဂၤလိပ္တို႔က က်ဳပ္တို႔ကို မဟာမိတ္ျပဳခြင့္ မေပးဘူး။ လြတ္လပ္ေရးေပးရင္ ခင္ဗ်ားတို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္ေျပာတာ လက္မခံဘူး။ သခင္ေတြကို သိမ္းၾကံဳးဖမ္းၿပီး ေထာင္ ခ်ထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔ကို မေထာက္ခံရံုမက ျပည္တြင္းစစ္ လုပ္ရမယ္။ စစ္မ်က္ႏွာ ႏွစ္ဖက္ဖြင့္ၾကစို႔ ...” ဟူ၍ တင္ျပၾကသည္။ သို႔ေသာ္ စစ္မ်က္ႏွာ ႏွစ္ ဖက္ဖြင့္ရန္ မိမိတို႔တြင္ လံုေလာက္ေသာ အင္အားမရွိသည္ကို သူတုိ႔ သတိမထားၾက ... သူတို႔ ေျပာၾကသည့္ အခ်က္အခ်ဳိ႕ မွာ မွန္ပါ၏။ ထုိအခ်ိန္က သခင္ေတာ္ ေတာ္မ်ားမ်ားသည္ ေထာင္ခ်ခံေနရ၏။ ကိုဗဟိန္းဆို စစ္မျဖစ္ခင္က မေကြးေထာင္၊ အင္းစိန္ေထာင္ တို႔တြင္ ေနခဲ့ရ၏။ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ပါ စစ္ထဲဝင္လာ၍ အဂၤလိပ္ အစိုးရမင္းမ်ား ေျပးခါနီးတြင္ အဖမ္းခံရျပန္ကာ ေထာင္အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာင္းၿပီး ဒုကၡခံေနရသူ ျဖစ္၏။ဂ်ပန္မ်ား ျမန္မာျပည္ အတြင္းဝင္လာ၍ မၾကာမီ ပထမလမ္းစဥ္သမားမ်ား ေက်ာခ်မွ ဓားျပမွန္း သိကုန္ၾက၏။ ကိုဗဟိန္းတို႔ ဒုတိယလမ္းစဥ္ သမားမ်ားမွာမူ - လုပ္ရင္းကိုင္ရင္းမွ တတိယလမ္းစဥ္ မွန္ကန္ေၾကာင္း လက္ခံလာၾက၏။ ဤသို႔ျဖင့္ ေပါင္းစည္းမိ ၾကေတာ့၏။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဳနစ္ပါတီသည္ တည္ေထာင္စဥ္ကတည္းက လွဴိ႕ ဝွက္ေျမေအာက္ပါတီ ျဖစ္၏။ လမ္းစဥ္ (၃)ခု ကဲြၾကေသာအခါ ပါတီထဲတြင္ အေတြး အေခၚအရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ စည္းရံုးေရးအရ၊ ဖရိုဖရဲ ျဖစ္ကုန္ရာ တဖက္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ျပန္လည္စုစည္းဖို႔ လိုေန၏။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္ ထုိလုပ္ငန္းကို သခင္ စိုး၊ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဗဟိန္း တို႔ပင္ ေအာင္ျမင္စြာ တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ခဲ့၏။ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး လက္နက္ကိုင္တိုက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား အႏွံ႔အျပား လုပ္ခဲ့ၾကရာတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက သူ၏ ဘီဒီေအ ထဲတြင္ ကြန္ ျမဴနစ္မ်ားကို စည္းရံုးလုပ္ေဆာင္ခြင့္ ေပးထား၏။ သခင္စိုးႏွင့္ လွဴိ႕ ဝွက္ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား လုပ္ခဲ့၏။ သခင္သန္းထြန္းက ဂ်ပန္ဝန္ႀကီး ဘဝႏွင့္ ရန္ကုန္ တြင္ ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ ျပဳလုပ္၍ တျပည္လံုးဆက္သြယ္ ေရွ႕ေဆာင္သည္။ အိႏိၵယရွိ မဟာမိတ္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ လွဴိ႕ ဝွက္စြာဆက္သြယ္၍ ႏိုင္ငံျခား ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ခ်ဳပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္သည္။ သခင္စိုးက ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚမွ ရန္ကုန္သို႔ လိုအပ္သလိုတက္လာ၍ လုပ္ငန္းမ်ားကို စစ္ေဆးေရွ႕ေဆာင္သည္။ကိုဗဟိန္းကမူ ခပ္ေစာေစာကတည္းက အင္းယားကန္စြန္းရွိ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန “ အိမ္ျဖဴ” တြင္၊ စည္းစိမ္ရိွရွိ “ ႏွပ္” မေနအားဘဲ၊ ေျမလွ်ဳိးသြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ အႏုအလွေတြၾကား ၿငိမ့္၍ မေနႏိုင္ေတာ့ေပ။အဝတ္အစားကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ဝတ္တက္သူ...သန္႔ရွင္းစြာ ေနတက္သူ...ဘန္ေကာက္လံုခ်ည္ အျပာေရာင္ကိုႀကိဳက္၍ ဂီတကိုခ်စ္သူ...စာေပ၌ ေမြ႔ေလ်ာ္သူ...ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔သူ... တဖက္ႏွင့္ တဖက္ အျပန္အလွန္ ပုတ္ခတ္၍ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အႀကိတ္အနယ္ ေျပာဆို စြပ္စဲြေနေသာ အစည္းအေဝး မ်ား ၌ပင္ ျပံဳးျပံဳးကေလးနားေထာင္ေနတတ္သူ...။ထို“သူ”ကိုဗဟိန္းသည္ ယခုေတာ့ ေတာင္ငူခရိုင္တြင္ ဌာနခ်ဳပ္ဖြင့္ၿပီး ပဲခူး-ေတာင္ငူေဒသမ်ားအတြင္း ဂ်ပန္ကို လက္နက္ကိုင္ၿပီး တိုက္ေရးအတြက္ ျပင္ဆင္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို ဦးစီးလုပ္ကိုင္ ေနေပၿပီ။ ဤသို႔ျဖင့္ ၁၉၄၅ ခု၊ မတ္လထဲတြင္ ပဲခူးရိုးမစခန္းႀကီးသည္ ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အသင့္ ျဖစ္ခဲ့ေလၿပီ။ ထိုစခန္းႀကိီးကို အုပ္ခ်ဳပ္ ေရွ႕ေဆာင္ေနသူ မွာ သခင္သန္းထြန္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ တျပည္လံုး ဂ်ပန္ကိုေတာ္လွန္ရာတြင္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ခံလည္း ျဖစ္သည္။ပဲခူးရိုးမ ေအာက္စခန္းကား ျခင္မ်ားေပါမ်ားလွ၏။ ညညျခင္ေထာင္ မရွိလွ်င္ အိပ္၍မရ၊ ထိုင္ေနၾကရ၏။ ျခင္ေတြျမည္ရာ ေအာက္စခန္းသည္ ေတာင္ငူ တနယ္လံုး ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားကို ဦးစီး၍ ဂ်ပန္ကို တိုက္ခိုက္ေနေသာ ကိုဗဟိန္း၏ စခန္း ျဖစ္ေပသည္။ ထိုစခန္းသို႔ အိႏိၵယမွ မဟာမိတ္ေလယာဥ္ကို စီးကာ ေလထီးျဖင့္ ဆင္း၍ေရာက္လာေသာ ဗိုလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက သူ၏ “ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္” စာအုပ္တြင္ ဤသို႔ေဖာ္ျပထား၏။“ ကိုဗဟိန္း၏ ဤအခါက အလုပ္ႏွင့္ သူ၏ရုပ္ရည္သည္ လံုးဝဟပ္၍မရ။ သူ၏အလုပ္က တိုက္ေရးခိုက္ေရး၊ ပစ္ေရးခတ္ေရး၊ သတ္ေရးျဖတ္ေရး၊ ခ်ေရးေဆာ္ေရး၊ သူ႔ရုပ္ရည္က ပိန္ပိန္ပါးပါး၊ ျဖဴျဖဴေဖြးေဖြး၊ သိမ္ေမြ႔ႏူးည့ံေသာရုပ္ရည္၊ ယင္းသို႔ေသာ မင္းသားရုပ္ျဖင့္ သူပုန္ အလုပ္ကို ပင္ပန္းစြာ လုပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္...”ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပဲြမ်ားတြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မႈျဖင့္ ကိုဗဟိန္း၊ သခင္သန္းေဖတို႔ဦးစီးေသာ “ ရဲေခါင္ေျပာက္က်ားမ်ား” သည္ ဂ်ပန္မ်ားကို လက္သံေျပာင္ေျပာင္ႏွင့္ အႀကီးအက်ယ္ ေခ်မႈန္း ႏိုင္ခဲ့၏။ ထြန္းေျပာင္ေသာေအာင္ပြဲမ်ားကို ရရွိခဲ့ၾက၏။၁၉၄၅ ခု၊ မတ္လ(၂၇)ရက္ေန႔မွ စတင္ေသာ ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး အင္အားမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ ဗမာ့ကာကြယ္ေရးတပ္မေတာ္ (B.D.A) သည္ အင္အား ၃၀၀၀ မွ သံုး-ေလးလ အတြင္း အင္အား ၂၀,၀၀၀ ေက်ာ္ျဖစ္လာ၏။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ တိုက္ရိုက္ကိုင္တိုက္ေသာ ေျပာက္က်ားတပ္အင္အားမွာ ၁၀,၀၀၀ ေက်ာ္၏။ ေမာင့္ဘက္တန္ အစီရင္ခံစာအရ “ ဗမာျပည္တြင္ ဂ်ပန္ဖက္ဆစ္မ်ား ေသေၾကခဲ့ရသည့္ အေရအတြက္ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသည္ “ ဗမာမ်ဳိးခ်စ္ေျပာက္က်ား” မ်ား၏ လက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္...” ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။“ ဗမာမ်ဳိးခ်စ္ေျပာက္က်ား” မ်ားဟု ဆိုရာတြင္ ကိုဗဟိန္းတို႔၏ “ ရဲေခါင္ေျပာက္က်ား” မ်ားသည္ အဓိကျဖစ္၏။ သူကားေပ်ာ႔လွ်င္ဖေယာင္း၊ မာလွ်င္သံေခ်ာင္း ဆိုေသာလူစားတည္း။ေနသူရိန္ေခတ္(သို႔မဟုတ္)ဆန္းႏွင့္သန္း ေခတ္ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ပဲြခံၿပီးေနာက္ သခင္သန္းထြန္းက ရန္ကုန္သို႔ေစာ၍ ျပန္ေရာက္ရာ ဂ်ပန္ေခတ္ ဝန္ႀကီးလုပ္စဥ္က ေနခဲ့ေသာ အိမ္မွာပင္ ေန၏။ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အတူ ကိုဗဟိန္း၊ ဗိုလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းႏွင့္ အျခားရဲေဘာ္မ်ား လည္းရွိၾက၏။ မၾကာမီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ျပန္ေရာက္လာရာ သခင္သန္း ထြန္းႏွင့္ အတူလာေန၏။ ေနာက္ေဒၚခင္ၾကည္ ေရာက္လာမွ အိမ္ေျပာင္း၍သြားခဲ့၏။ လြတ္လပ္ေရးအႀကိဳေခတ္ (သို႔မဟုတ္) ေနသူရိန္ေခတ္ကို “ ဆန္းႏွင့္သန္း” ေခတ္ဟူ၍ ေခၚ ၾက၏။ အေနာက္ႏိုင္ငံ သတင္းစာႀကီးမ်ားက ဗမာျပည္တြင္ “ဆန္းႏွင့္သန္း” ဟု ေရးၾက၏။ ၁၉၄၅ ခု၊ စက္တင္ဘာလတြင္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ကႏီၵစာခ်ဳပ္အရ ဗမာ့တပ္မေတာ္ကို ဗမာစစ္တပ္(ဘားမားရိုင္ဖယ္) အျဖစ္ ေျပာင္း၍ ဖဲြ႔စည္း လုိက္ေသာအခါ တပ္ထဲမွ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္ တပ္မွဴးတပ္သားအခ်ဳိ႕ တပ္ထဲတြင္ ဆက္လက္အမႈ မထမ္းၾကေတာ့ဘဲ ပါတီလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အခ်ိန္ျပည့္ ဝင္လုပ္ ၾကသည္။ထိုစဥ္က ကိုဗဟိန္းႏွင့္ ဗုိလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းတို႔သည္ ေျမႏုလမ္းမွာေနခဲ့၏။ ပထမဆံုး ‘ျပည္သူ႔အာဏာဂ်ယ္နယ္’ ထုတ္ႏုိင္ေရးအတြက္ သူတို႔သည္ေငြရွာၾက၏။ ေဆာင္းပါးမ်ားကို သူတို႔ပင္ ေရးၾက၏။ စာပံုႏွိပ္ၿပီး စာရြက္မ်ားကို သူတို႔ပင္ေခါက္၏။ ထို႔ေနာက္ ဂ်ာနယ္မ်ားကို လက္တြင္ပုိက္္ၿပီး ေဂၚႏွင့္ေအာ္ကာ တအိမ္တက္ဆင္း သူတို႔ပင္ ေလွ်ာက္၍ေရာင္းၾကေလသည္။ ကိုဗဟိန္းသည္ “ျပည္သူ႔အာဏာ” ဂ်ာနယ္၏ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ျဖစ္လာသည္။ သူတို႔၏ ႀကိဳးပမ္းခ်က္မ်ားျဖင့္ ၁၉၄၅ ခု၊ စက္တင္ဘာ (၂၉) ရက္ေန႔တြင္ ‘ျပည္သူ႔အာဏာ’ စ၍ ထြက္ခဲ့၏။'ဆန္းႏွင့္သန္း' ေခတ္ကား ေပ်ာ္စရာႀကီးပင္ျဖစ္၏ ။ အျပည္လံုး တက္ညီလက္ညီ လုပ္ၾကကိုင္ၾကသည္မွာ အားရစရာႀကီးျဖစ္၏ ။ လူတိုင္းလူတိုင္း ကိုယ္ေရးကိုယ္တာေတြကို ေဘးဖယ္ထားၾကၿပီး လြတ္လပ္ေရး အတြက္သာ အားသြန္၍ ႀကီဳးပမ္းၾက၏ ။ ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ၾက၏ ။ အနာခံၾက၏။ ဒါေတြကိုပင္ အရသာျဖစ္ၾက ပီတိျဖစ္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ အကုန္၊ အလယ္ပစၥယံတြင္ ဖဆပလ၊ ညီလာခံႀကီး ျပဳလုပ္ေသာအခါ၌ တခဲနက္ေသာ လူထုႀကီးမွာ သိန္းခ်ီ၍ တက္လာၾကၿပီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားသည္ လြတ္လပ္ေရး ရန္ပံုေငြအတြက္ မိမိတို႔ကိုယ္တြင္ အျမတ္တႏိုး၀တ္ဆင္ထားေသာ ေရႊ၊ ေငြ၊ ရတနာမ်ားကို ခၽြတ္၍ ရက္ရက္ေရာေရာလွဴခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ တျပည္လံုး ညီညီညြတ္ညြတ္ စုစုစီးစီးနွင့္ ႏွစ္ေထာင္းအားရစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ လြတ္လပ္ေရးအတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကစဥ္ ကိုဗဟိန္း၏ ႏွလံုးေရာဂါမွာ စိုးရိမ္စရာေကာင္းေသာ အေျခအေနသို႔ ေရာက္ေနခဲ့ၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း စိတ္ေဆာင္ေနသျဖင့္ အလုပ္ကို တက္တက္ၾကြၾကြ လုပ္ကိုင္ဆဲပင္ ရွိေသး၏။သူသည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ သဘာပတိျဖစ္၍ လက္၀ဲညီညြတ္ေရးႏွင့္ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးတို႔ကို အစဥ္တစိုက္ ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေလသည္။ သူ႔က္ို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၀င္မ်ား ကသာမက အျခားလက္၀ဲအင္အားစုမ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသားအင္အားစုမ်ားကပင္ ခ်စ္ခင္ေလးစားၾက၏။ပုဂၢိဳလ္ေရးအရ သခင္သန္းထြန္းက သူ႔ကို အေတာ္ခင္မင္၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ယံုၾကည္အားထား၏။ သူ တပ္မွထြက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးေလာကသို႔ ေျခစံုပစ္၀င္မည္ ပိုင္းျဖတ္ေသာအခါ တပ္ထဲတြင္ စိတ္မခ်ရသူတခ်ဳို႕ ရွိ၍ တပ္ကိုကိုင္ရန္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ကိုဗဟိန္းကို ေတာင္း၏။ ပါတီက ပါတီလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ မေပးႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ဂ်ပန္ကို ေတာ္လွန္ကာနီးအခ်ိန္က ကြန္ျမဴနစ္ပါတီနွင့္ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ (ဆိုရွယ္လစ္) တို႔သည္ ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဦးအမည္ႏွင့္ တဖြဲ႔တည္း ေပါင္း၍ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၾက၏။ ထို႔ေနာက္ ႏွစ္ဖြဲ႔ျပန္၍ ျဖစ္သြားၾကျပန္ရာ ၎တို႔ တဖြဲ႔တည္း ျပန္လည္ျဖစ္ေျမာက္ေရး အတြက္ ကိုဗဟိန္းသည္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ႀကိဳးစားေလသည္။ ကိုဗဟိန္း၏ ေျမနုလမ္းအိမ္မွာ ကြန္ျမဴနစ္နွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေစ့စပ္ရာ ေဂဟာျဖစ္ေန၏။ ေအာင္ျမင္မႈကား မရ ---ဤအထဲ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီတြင္း ကြဲအက္မႈက ျဖစ္လာျပန္၏။ ရဲေဘာ္မ်ားအေနႏွင့္ သူတို႔ အယံုၾကည္ဆံုး၊ အားအထားဆံုး၊ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးဆံုး ပါတီကြဲမည္ကို မလိုလားၾကေပ။ ပါတီကြဲမႈေၾကာင့္ ေနာင္အခါတြင္ တိုင္းျပည္၌ ဆက္၍ ဆက္၍ ျဖစ္လာမည့္ အႏၱရာယ္မ်ားကိုလည္း စိုးရိမ္မိၾကသည္။ ကိုဗဟိန္းကိုပင္ အားကိုးၾက၏။ ကြဲရန္ ဆံုးျဖတ္ၿပီးသည့္ အခ်ိန္္အထိ အားမေလွ်ာ့ၾက။ သခင္စိုးႀကီးကို ကိုဗဟိန္း၏ အိမ္သို႔ မရမက ေခၚလာ၏။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ စကားေျပာလိုက္သည္မွာ ညသန္းေကာင္ တိုင္သည္အထိျဖစ္၏။ ကိုဗဟိန္းက မ်ားမ်ားေျပာ၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ အေတာ္ ေျပေျပလည္လည္ ျဖစ္လာၾက၏။ ေခၚလာသူမ်ား အားတက္ၾကရ၏။ ရယ္ႏိုင္ ေမာႏိုင္ ျဖစ္လာၾက၏။ သခင္စိုးကို ျပန္ပို႔သည္အထိ အဆင္ေျပေန၏။သို႔ေသာ္ သိၾကသည့္အတိုင္းပင္ ခုတမ်ဳိး ခုတမ်ဳိး ျဖစ္တတ္သည့္ သခင္စိုးတို႔က ခြဲထြက္ၾက၏။ ကိုဗဟိန္းလည္း မတတ္ႏိုင္ေတာ့ေပ။ အက်ိဳးဆက္ကေတာ့ သူ႔ေရာဂါမွာ ပို၍ ဆိုးလာခဲ့၏။ သူ႔ကို ပါတီမွ၎၊ သူ ဥကၠ႒ လုပ္ေနေသာ အလုပ္သမား သမဂၢမွ၎၊ အနားယူခြင့္ ေပးထားရေတာ့၏။ သူသည္ အနားယူရင္းကေန ဂိုဏ္းဂန ၀ါဒကို တိုက္ဖ်က္ေသာ စာတမ္းမ်ားကို ေရးေသး၏။ သူ႔ေရာဂါမွာ ပို ပိုဆိုးလာ၍ သူ႔မိဘရပ္ထံ မႏၱေလးသို႔ျပန္ၿပီး အနားယူ ေဆးကုေနရ၏။ မႏၱေလးတြင္မူ ေရာဂါ သက္သာလာေသး၏။ ထိုအခ်ိန္က သူစိတ္လႈပ္ရွားမည္စိုး၍ သူ႔ကိုဘာသတင္းစာမွ ေပးမမဖတ္၊ သို႔ေသာ္ တေန႔တြင္ ပစၥည္း ထုပ္လာေသာ သတင္းစာစကၠဴစ ကေလးကို သူကိုင္ၾကည့္မိရာက ဖဆပလ ထဲမွ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ထုတ္ပစ္ေၾကာင္း သတင္းကို သြားေတြ႔၏။ ထိုအခါမွ စ၍ သူ၏ ေရာဂါမွာ အတက္ဖက္သို႔သာ သြားေနခဲ့ရာ ေနာက္ဆံုး ကြယ္လြန္သည္အထိ ျဖစ္ေတာ့၏။ သူသည္ ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ထိပင္ စည္းလံုးညီညြတ္ေရး အတြက္ စဥ္းစား ေတြးေခၚေနေပလိမ့္မည္။ ႀကိဳးလည္းႀကိဳးစားခဲ့သည္။ လံုးလည္း လံုးပမ္းခဲ့သည္။ သူ႔ ရည္္မွန္းခ်က္အတိုင္း ျဖစ္မလာသည္ကေတာ့ သူ႔အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းျပည္ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေၾကကြဲရင္နင့္စရာမ်ား ျဖစ္ဖို႔ ဖန္လာသည္ဟုသာ ေျပာရပါေတာ့မည္။၁၉၄၆ခု၊ ႏို၀င္ဘာ(၂၀) ရက္ေန႔တြင္ သူ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီ။ “သူကား တကယ့္ညီညြတ္ေရး ဗိသူကာပင္ ျဖစ္ေလသည္ ”....ဟု ဗိုလ္မွဴးခ်စ္ေကာင္းက မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။“နိဂံုး”သမိုင္းတြင္ “ႏိုင္လွ်င္ အာဇာနည္၊ ရႈံးလွ်င္ သစၥာေဖါက္” အျဖစ္ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း ခံရေလ့ရွိ၏။ ဖဆပလ တြင္ ဆိုရွယ္လစ္မ်ား အာဏာရလာခ်ိန္မွ စ၍ ဤသေဘာမ်ဳိးေတြ႔ရ၏။ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္၊ မဆလ ေခတ္တြင္ ပို၍ ထင္ရွား၏။ န၀တ/နအဖ ေခတ္တြင္မူ “တပ္မေတာ္ႏွင့္ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရး ဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑ ...” ဆိုၿပီး မိမိကိုယ္ကို အထြတ္အထိပ္ ေနရာသို႔ တြန္းတင္လိုက္၏။ သို႔ေသာ္ သမိုင္းတင္သည္၊ သမိုင္းေရးသည္ ဆိုရာမွာ မိမိအာဏာ ရခ်ိန္တြင္ မိမိပိုင္ စာနယ္ဇင္း၊ ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားတုိ႔ကို အသံုးခ်ၿပီး အာေဘာ္လႊင့္ထုတ္လိုက္ရံုနွင့္ ၿပီးသည့္ကိစၥ မဟုတ္ေခ်။ ယာယီ အခ်င္းအရာသာ ျဖစ္သည္ကို သူတို႔ မသိ။ေခတ္သစ္ ျမန္မာသမိုင္းတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ အခန္းက႑သည္ ေဖ်ာက္ဖ်က္၍ မရေသာ ကိစၥျဖစ္၏။ ထိုအခါ အုပ္စိုးသူမ်ားက ေယာင္၀ါးကုန္ေအာင္ လုပ္ၾက၏။ တခါတရံ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္၏။ အျဖဴေရာင္ကို အနက္ဆိုးျခင္း၊ ေဖ်ာက္ဖ်က္ျခင္း၊ ေငြမင္သုတ္ျခင္း ...စသည့္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကား အမွန္တရားကို ရင္မဆိုင္ရဲေသာေၾကာင့္ မဟုတ္ပါေလာ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္း ရစရာမရွိေအာင္ ပံုဖ်က္ၾက၏။ တဦးစီ ေကာင္းမႈမွန္သမွ်ကို အသိအမွတ္ ျပဳဖို႔ဆိုသည္ ...ေ၀းစြ။ အတၳဳပၸတၱိ အေၾကာင္းခ်င္းရာ တခုထဲ နာမည္ပါသြားလွ်င္ပင္ အလြတ္မခံ။ ေငြမင္သုတ္ျခင္း၊ ေဆးနက္ဆိုးျခင္းမ်ား လုပ္ေနၾကရ၏။ ဤမွ်အထိ ေၾကာက္လန္႔တၾကား ျဖစ္ေနၾကေခ်သည္။ သို႔ေသာ္ ပါတီႏွင့္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ပံုဖ်က္ေသာ စာအုပ္စာတမ္းမ်ားထဲတြင္ကား ...ဤနာမည္မ်ားကို ေဖါေဖါသီသီ သံုးခြင့္ျပဳထား၏။ ကိုဗဟိန္းကိုမူကား ရွိခဲ့ဖူးသည္ဆိုေသာအခ်က္ပင္ ျပည္သူေတြကို သိေစခ်င္ပံုမေပၚ။ အဓိကအားျဖင့္ လ်စ္လ်ဴရႈသည့္နည္းနာႏွင့္ ေဖ်ာက္ဖ်က္ထား ၏။ မတတ္သာသည့္အခါ ေသာေကာေရာေကာထဲ ထည့္လိုက္၏။သို႔ေသာ္ 'ဗဟိန္း' ဆိုေသာ နာမည္သည္ ျပည္သူတို႔ၾကားတြင္ အေတာ္ 'ဟိန္း' ၏။ ပညာတတ္လူငယ္၊ ေက်ာင္းသားမ်ား၊ တိုးတက္သူ လူငယ္မ်ားၾကားတြင္ အတုယူစရာ 'သေကၤတ' အျဖစ္ က်န္ရစ္၏။ သူ႔ကို အားက်ျခင္း၊ သူ႔လို ျပည္သူတို႔၏ 'မ်က္ရႈ' 'ရင္ႏွစ္သည္းျခာ' ျဖစ္လိုၾက၏။ 'ဟိန္း' ပါေသာ နာမည္ မွည့္ေခၚ ျခင္းသည္ လူငယ္မ်ားၾကား ေခတ္စား၏။ သူသည္ စစ္ကိုင္းေက်ာင္းသားမ်ား နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး သပိတ္ေမွာက္ရာတြင္ ပါ၀င္ရန္ မႏၱေလးမွ ဆင္း၍ စည္းရုံးသျဖင့္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အီးစီေဒါင္းက ဘြိဳင္းေကာက္ေက်ာင္းသားမ်ားအား အရိုက္ခိုင္းခဲ့၏။ ေနာင္ ျမဴမင္းႀကီး ျဖစ္လာမည့္ ဗိုလ္မွဴးႀကီးထြန္းစိန္ အပါအ၀င္ စေကာက္ေက်ာင္းသားမ်ားက စေကာက္တုတ္မ်ားႏွင့္ ၀ိုင္းရိုက္ၾကရာ ေမ့ေမ်ာသြားခဲ့ဖူး၏။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ထူေထာင္သူတဦး ျဖစ္သကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႔၀င္ တဦးအျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးတာ၀န္မ်ားကို ထက္ျမက္ထူးခၽြန္စြာ ထမ္းေဆာင္သြားခဲ့၏။ ပင္ကိုယ္ သဘာ၀အရ အႏုအလွကို သေဘာက်ၿပီး ေမတၱာဓါတ္ ႀကီးမားသူ၊ ကေလးငယ္မ်ားကို ခ်စ္တတ္သူ၊ ထို 'သူ' ကို မ်ဳိးခ်စ္ ျပည္ခ်စ္စိတ္က ေတာ္လွန္ေရးသမား ျဖစ္ေစ၏။ တိုင္းျပည္လူဦးေရ၏ အမ်ားစုႀကီးျဖစ္ေသာ ဆင္းရဲသားျပည္သူတို႔ကို ခ်စ္တတ္ေသာသူမို႔ ကြန္ျမဴနစ္ျဖစ္ေစ၏။ ေသနတ္ကိုင္ေစခဲ့၏။ သမိုင္းတြင္ ေခတ္စနစ္တို႔က ဤသို႔ေသာ လူမ်ားကို လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းေပးၾကသည္မွာ ဓမၼတာပင္ ျဖစ္ေခ်သည္။ လေရာင္ရႊမ္းျမ၍ လွခ်င္တိုင္းလွေနေသာ လားရႈိးၿမိဳ႕ ၏ ညတညတြင္ ေတာေတာင္ သဘာ၀ရႈခင္းေတြကို ၾကည့္ရင္း သူသည္ အေဖၚတေယာက္ႏွင့္ လမ္းေလွ်ာက္ေန၏။ ပံုမွန္အတိုင္းဆိုလွ်င္ သူသည္ စာေပအေၾကာင္း၊ ဂီတအေၾကာင္း ဒါမွမဟုတ္ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ သူ႔ခ်စ္သူ (ေဒၚ )ခင္ႀကီး အေၾကာင္း ကရားေရလႊတ္ တတြတ္တြတ္ ေျပာျပေပလိမ့္မည္။ ခုေတာ့ သူက “ ဒီလို ေငြလေရာင္ျမဴးခိုက္မွာ ...စိတ္ဟာ ၾကည္လင္ရႊင္လန္းလာၿပီး xxxx လီနင္ေရးတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္၊ အစိုးရႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရး အေၾကာင္းကို ေဆြးေႏြးရေအာင္ ...” ဟူ၍ ေျပာခဲ့ေလသည္။ အမွန္ပင္ ထိုအခ်ိန္က သူသြားမည့္ ခရီးမွာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ဥေရာပတြင္ စတင္ေနခ်ိန္ ...ညီေနာင္ပါတီႏွင့္ အဆက္အသြယ္ယူရန္ ထြက္လာသည့္ ခရီး .....။ဤအခ်ိန္တြင္ သူသည္ ေတာ္လွန္ေရးဘာသာရပ္ကို ေကာက္ကိုင္လိုက္သည္မွာ သဘာ၀က်သည္။ တကယ္က သူသည္ မ်ိဳးခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ရံုသာမက ႏိုင္ငံတကာ့၀ါဒီ တဦးလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ေတာ္လွန္ေရးဆိုသည္မွာ အသက္ေသြးေခၽြးမ်က္ရည္တို႔ ရင္းႏွီးရေသာ လုပ္ငန္းျဖစ္၏။ ဤစကား မွန္ကန္ေၾကာင္း အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဖက္ဆစ္္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရးမွသည္ ဖဆပလ ေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္၊ ေနာက္မဆလ ေခတ္၊ န၀တ (ယၡဳ နအဖ) ေခတ္ထိ မွန္ေနေၾကာင္း ျပည္သူမ်ား သေဘာေပါက္ၾကသည္။ အမ်ဳိးသား ဂုဏ္သိကၡာ အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ညီမွ်ျခင္း အတြက္ေသာ္လည္းေကာင္း ... ေန႔တၾကာင့္ၾကၾက၊ ညတေၾကာင့္ၾကၾက ျဖစ္ေနရေသာ ယေန႔ျပည္သူမ်ား က ပိုသေဘာေပါက္ၾက ေပလိမ့္မည္။ တခါေသဖူး၍ ပ်ဥ္ဖိုးနားလည္ၾကၿပီ ... အေရးအခင္း အဆက္္္္္္္္္္္္္္္္္္္ဆက္ အထူးသျဖင့္ ၈-၄လံုး အေရးအခင္းတြင္ မိမိ၏ မိသားစုမ်ား၊ ေဆြမ်ဳိးရင္းျခာမ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ား၊ အေပါင္းအသင္း ေရာင္ရင္းမ်ား၊ အသိအကၽြမ္းမ်ား .... အသက္ေပးသြားခဲ့ၾကၿပီ။ အခ်ဳိ႕ ေထာင္တန္း က်ခံေနရသည္။ အခ်ဳိ႕ ေတာထဲ၊ ေတာင္ထဲ၊ တခ်ဳိ႕ နယ္စပ္၊ တခ်ဳိ႕ ႏိုင္ငံရပ္ျခားသို႔ လြင့္စင္ကုန္ၾကၿပီ။ျပည္သူမ်ားဘက္မွ ဆံုးရႈံးမႈမ်ား ရွိသကဲ့သို႔ ရရွိလိုက္ေသာေအာင္ပြဲ၏ အသီးအပြင့္မ်ားလည္း မနည္းလွေပ။ မဆလ အစိုးရ ျပဳတ္သြားၿပီး ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား ထူေထာင္ခြင့္ ေပးလိုက္ရျခင္း၊ ျပည္သူမ်ား ေတာင္းဆိုခဲ့ၾကေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးခဲ့ရျခင္း၊ စစ္တပ္ပါတီ ရႈံးၿပီး အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ အႀကီးအက်ယ္ အႏိုင္ရျခင္း ...စသည္တို႔ကား ေခ်ဖ်က္၍ မရႏိုင္ေသာ ေအာင္သီးေအာင္ႏွံမ်ားပင္ ....။ယေန႔ ျပည္သူတို႔၏ ရင္ထဲမ်က္စိထဲတြင္ ျပန္စဥ္းစားတိုင္း ၾကည့္ေမွ်ာ္ေလတိုင္း ...အေလာင္းမ်ား၊ ေသြးမ်ား၊ ျဖဴဖတ္ျဖဴေရာ္မ်က္ႏွာမ်ား၊ မီးခိုးမ်ား၊ ယမ္းခိုးမ်ား၊ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမ်ား၊ ေထာင္နံရံမ်ား၊ အက်ဥ္းစခန္းမ်ား၊ ၾကာပြတ္မ်ား၊ စီးကရက္ မီးရဲရဲမ်ား၊ အက္ဆစ္ငရဲမီးမ်ား၊က်င္စက္မ်ား၊ လက္သီးမ်ား၊ စစ္ဖိနပ္မ်ား၊ စစ္ယူနီေဖါင္းမ်ား၊ စစ္ကားမ်ား၊ ေသနတ္ေျပာင္း၀မ်ား၊ လွံစြပ္မ်ားသာ ...ျမင္ၾကရ၊ ခံစားေနၾကရသည္။န၀တ (နအဖ) စစ္ဗိုလ္ စစ္သားအခ်ဳိ႕ ၊ဂုဏ္ယူလက္မေထာင္၊ လက္ၫွိဳးထိုးျပေနေသာ ျပည္သူ႔ရင္ျပင္၊ ဂံုးေက်ာ္တံတား၊ ကားလမ္း၊ ရထားလမ္း၊ ဆည္ေျမာင္း၊ တာတမံ၊ ျမစ္ကူးတံတားတို႔ကိုလည္း နရသူ ၏ မိႈင္းညိဳ႕ ညိဳ႕ ဓမၼရံႀကီး ဘုရားပမာ ျမင္ေနၾကရသည္။ ဤပစၥည္း၊ အေဆာက္အအံုတို႔ေပၚတြင္ ျပည္သူတို႔၏ ေသြးေတြ၊ ေခၽြးေတြ၊ မ်က္ရည္ေတြ ဖံုးလႊမ္းစြတ္စိုခဲ့သည္ မဟုတ္ပါလား။ မသမာမႈေတြ၊ လာဘ္စားမႈေတြ၊ ႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ေနသည္ မဟုတ္ပါလား ...။ျပည္သူ႔သားေကာင္းမ်ားကား .... ျပည္သူကို အလုပ္အေကၽြးျပဳရင္း ကြယ္လြန္ၾက-က်ဆံုးခဲ့ၾကေခ်ၿပီ။ သို႔ေသာ္ စစ္အာဏာကို အေခ်ာင္ရထားသူမ်ား၊ ရလိုက္သူမ်ားကေတာ့ -ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ ကားတ၀ီ၀ီစီး၊ ဟယ္လီေကာ့ပတာ တၿငိမ့္ၿငိမ့္၀ဲကာ စည္းစိမ္တက္၊ ဇိမ္ယစ္ေနခဲ့ၾကသည္။ ယေန႔ စစ္(၃)စစ္ (စစ္အုပ္စု၊ စစ္အစိုးရ၊ စစ္ဗ်ဴရိုကေရစီ ယႏၱရား) သည္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေနရာယူထားၾကေလၿပီ။ နယ္ခ်ဲ႕ သမားမ်ား၊ လက္ေ၀ခံဖယ္ေပးလိုက္ရေသာ ျပည္သူ႔ဂုတ္ေပၚ ခြစီးကာ လက္ၫိွဳးတညႊန္ညြန္ လုပ္ေနၾကသည္။ျမန္မာျပည္သူမ်ားကား ေတာ္လွန္ပံုကန္ရဲသူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ နယ္ခ်ဲ႕ ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး၊ တိုက္ပြဲအလီလီ၏ ေအာင္ပြဲမ်ားက ဤအခ်က္ကို သက္ေသထူခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ နယ္ခ်ဲ႕ ၿဗိတိလွ်ေခတ္၊ ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ေခတ္မွသည္ မဆလ ေခတ္အထိ၊ ေဖါက္ျပန္ေရး အုပ္စိုးသူ အဆက္္္ဆက္ ရာဇပလႅင္ ဖင္မၿမဲေအာင္ ကိုင္လႈပ္ခဲ့ၾက၏။ သမိုင္းအျမင္ႏွင့္ ၾကည့္လွ်င္ ျပည္သူႏွင့္ ကင္းကြာ၍ မည္သည့္ အစိုးရမ်ား ေရရွည္ၿမဲခဲ့ဖူးပါသနည္း။စစ္သား စစ္ဗိုလ္ အခ်ဳိ႕ အ၀က္ႏွင့္ သူတို႔၏ လက္ေ၀ခံ တခ်ဳိ႕ မွလြဲ၍ ေထာက္ခံမႈ မရွိေသာ န၀တ(နအဖ) ေကာ မည္မွ်ၾကာၾကာ ရာဇပလႅင္ကို တြယ္ကပ္ေနႏိုင္ ပါမည္နည္း။ကိုလိုနီေခတ္၊ ဖက္ဆစ္ေခတ္မ်ားတြင္ ျပည္သူမ်ားထဲမွ 'သခင္ ဗဟိန္း' ကဲ့သို႔ေသာ 'သူ' မ်ား ေမြးထုတ္ေပးခဲ့၏။ 'ဗဟိန္း' သည္ တိုက္ပြဲမ်ားၾကားတြင္ လူလားေျမာက္ခဲ့၏။ အလားတူ ဖဆပလ ေခတ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ေခတ္မ်ားတြင္လည္း 'ဗဟိန္း' အမ်ားအျပား ေမြးထုတ္ေပးခဲ့၏။ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား ျဖစ္လာၾက၏။ မဆလ ေခတ္၊ န၀တ၊ နအဖ ေခတ္တြင္လည္း အလားတူ 'ဗဟိန္းကေလး' မ်ား ေမြးထုတ္ေပးေန၏။ ေတာ္လွန္ေရး မ်ဳိးဆက္ဟူသည္ ကုန္ဆံုးသြားသည္ မရွိ။( ၂ ၊ ၃ ၊ ၁၉၉၄ )
မွတ္ခ်က္ ။ ။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဗဟိုပညာေရးႏွင့္၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးဌာနမွထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ စာအုပ္ျဖစ္ပါသည္။
.......................................................................................
လူရွင္သခ်ၤဳိင္းမ်ားအေၾကာင္း စာအုပ္မွာ ေနလင္း (အ.က.သ)က သူ႔ရဲ႕ေထာင္တြင္းအေတြ႔အၾကံဳေတြကို ေရးသားထားၿပီး ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားသမဂၢအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ႏိုင္ငံျခားေရးရာ ေကာ္မတီက ထုတ္ေ၀ေပးထားပါတယ္။
.........................................................
ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၀၉ ခုႏွစ္၊ ျပာသုိလျပည့္ေက်ာ္ (၉) ရက္(၁၉၄၈ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၄ ရက္)တနဂၤေႏြေန႔တြင္ မိန္႔ၾကားေသာ ႏုိင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းေက်ာက္တုိင္ အုတ္ျမစ္ခ်မိန္႔ခြန္း
ယေန႔ရရွိတဲ့ လြတ္လပ္ေရးဟာ လူမ်ဳိးေရးတစ္ခုတည္းရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးမဟုတ္။ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုလုံးမွာရွိတဲ့ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ(ကယား)၊ ရခုိင္၊ မြန္၊ ျမန္မာ အစရွိတဲ့ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသား လူမ်ဳိးစုအားလုံးတုိ႔ စည္းစည္းလုံးလုံး ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခုလြတ္လပ္ေရးဟာ ရွမ္း၊ ခ်င္း၊ ကရင္၊ကရင္နီ(ကယား)၊ ရခုိင္၊ မြန္၊ ျမန္မာ အစရွိတဲ့ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသား လူမ်ဳိးစုအားလုံးရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တယ္။
ယေန႔ရရွိတဲ့လြတ္လပ္ေရးဟာ လူတန္းစားတစ္ခုတည္းရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးမဟုတ္။ ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုလုံးမွာရွိၾကတဲ့ လယ္သမား၊ အလုပ္သမား၊ ေစ်းသူေစ်းသား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား၊အမႈထမ္းအရာထမ္းမ်ားမွစ၍ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအထိပါ၀င္ေသာ လူတန္းစားအားလုံးတုိ႔ကညီညီညာညာ စြန္႔စြန္႔စားစား အုံႂကြႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခုလြတ္လပ္ေရးဟာ လယ္သမား၊ အလုပ္သမား၊ ေစ်းသူေစ်းသား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား၊ အမႈထမ္းအရာထမ္းမ်ားမွစ၍ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအထိပါ၀င္ေသာ လူတန္းစားအားလုံးရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တယ္။
ယေန႔ရရွိတဲ့လြတ္လပ္ေရးဟာ အသင္းအဖြဲ႕တစ္ခုတည္းရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးမဟုတ္။ ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္၊ဆုိရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္၊ လူငယ္၊ အမ်ဳိးသမီး၊ ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားအစည္းအ႐ုံးသမဂၢ အစရွိတဲ့ အသင္းအဖြဲ႕အစည္းအသီးသီးက ကုိယ္ဆုိင္ရာနယ္နိမိတ္အတြင္းမွေနၿပီး နယ္ခ်ဲ႕စနစ္ႀကီးကုိ ၀ုိင္းအုံတုိက္ခုိက္ခဲ့ၾကေသာေၾကာင့္ ရရွိလာေသာ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ ယခုလြတ္လပ္ေရးဟာ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္၊ ဆုိရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္၊ လူငယ္၊ အမ်ဳိးသမီး၊ ေတာင္သူလယ္သမား၊ အလုပ္သမားအစည္းအ႐ုံး သမဂၢ အစရွိတဲ့ မ်ားေျမာင္လွစြာေသာ အသင္းအဖြဲ႕အားလုံးရဲ႕လြတ္လပ္ေရးျဖစ္တယ္။
ယခုလုိ တစ္ႏုိင္ငံလုံးရွိ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသား လူမ်ဳိးစုအသီးသီး၊ လူတန္းစားအသီးသီး၊ အသင္းအဖြဲ႕အသီးသီးတုိ႔က အျပင္းအထန္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ေသာေၾကာင့္ ရရွိလာေသာလြတ္လပ္ေရးျဖစ္တဲ့အတြက္ ဤလြတ္လပ္ေရးကုိ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသား လူမ်ဳိးစုအားလုံး လူတန္းစားအားလုံး အသင္းအဖြဲ႕အားလုံးတုိ႔က ႐ုိေသၾကရမယ္။ ဒီလြတ္လပ္ေရးကိုတုိက္႐ုိက္နည္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သြယ္၀ုိက္နည္းအားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ထိပါးလာမယ္ဆုိလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုသားအားလုံးသည္လည္းေကာင္း၊ လူတန္းစားအားလုံးသည္လည္းေကာင္း၊အသင္းအဖြဲ႕အားလုံးသည္လည္းေကာင္း၊ ရင္ေျမကတုတ္လုပ္၍ ခုခံကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမယ္။
ယေန႔ရရွိတဲ့လြတ္လပ္ေရးဟာ လူမ်ဳိးစုတစ္ခုတည္းအတြက္ အသုံးခ်ရန္မဟုတ္။ ျပည္ေထာင္စုသမတျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းမွာ မွီတင္းေနထုိင္ၾကတဲ့ ေသြးခ်င္းသားခ်င္း ျပည္ေထာင္စုသားလူမ်ဳိးစုအားလုံးအတြက္ မွ်မွ်တတ အသုံးခ်ရန္ျဖစ္တယ္။ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အတြင္းရွိ ျပည္သူလူထုႀကီးတစ္ရပ္လုံးအတြက္ အက်ဳိးအမ်ားဆုံးရရွိေအာင္ ယခုရရွိတဲ့ လြတ္လပ္ေရးကို ခုိင္ခုိင္ခန္႔ခန္႔ အုတ္ျမစ္ခ်လ်က္ သမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလုံး အင္အားရွိသေလာက္ တည့္တည့္မတ္မတ္ ခုိင္ခုိင္ခန္႔ခန္႔ တည္ေဆာက္ၾကေတာ့မယ္။
ဒီသမတႏုိင္ငံေတာ္သစ္ႀကီးကုိ အၿပီးသတ္တည္ေဆာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာ ႏုိင္ငံအတြင္း၌ လူအခ်င္းခ်င္း လူၫြန္႔ခူးစားေနတဲ့ လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ လူၫြန္႔ခူးစားျခင္းခံေနရတဲ့ လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ေနတဲ့ လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ လက္၀ါးႀကီးအအုပ္ခံေနရတဲ့ လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ နဖူးကေခၽြး ေျခမအထိက်ေအာင္ ရႊံ႕ဗြက္ေတြထဲမွာ စက္႐ုံေတြထဲမွာ ေတာအထပ္ထပ္ ေတာင္အထပ္ထပ္ေတြထဲမွာ သတၱဳတြင္းထဲမွာ ေနပူမုိးရြာမေရွာင္ တကုန္းကုန္း တ႐ုန္း႐ုန္းနဲ႔ အလုပ္လုပ္ေနၾကရၿပီး လူတန္းေစ့ဘ၀ေလးကိုမွ မရရွိၾကရတဲ့ လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။ ဒီလူတန္းစားကုိ ဒီလုိလူၫြန္႔တုံးေအာင္ ႏွိပ္ကြပ္ထားတဲ့လူတန္းစားလည္း မရွိေတာ့ဘူး။
ဒီသမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးမွာ ရွိရွိသမွ်လူေတြဟာ ကုိယ္အစြမ္းရွိသေရြ႕ ကုိယ္စြမ္းတဲ့ဘက္မွာ၀င္ၿပီးအမႈထမ္းၾက၊ လယ္လုပ္တတ္တဲ့လူေတြက လယ္လုပ္ၾက၊ စက္ေမာင္းတတ္တဲ့လူေတြက စက္ေမာင္းၾက၊ သတၱဳတြင္းတူးတဲ့လူေတြက သတၱဳတြင္းတူးၾက၊ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားေရးကိုေဆာင္ရြက္တတ္တဲ့လူေတြက တရား႐ုံးေတြ၊ ရာဇ၀တ္ဌာနေတြမွာ ေဆာင္ရြက္ၾက။ ကာကြယ္ေရးမွာ ကၽြမ္းက်င္တဲ့လူေတြက စစ္တပ္ေတြမွာ အမႈထမ္းၾက။ အအုပ္အခ်ဳပ္ အစီအမံမွာ လိမၼာတဲ့လူေတြက အစုိးရဌာနအသီးသီးမွာ ၀င္ေရာက္ေဆာင္ရြက္ၾက။ ဒီနည္းမ်ားျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ျပည္ေထာင္စုသားေတြဟာ ကမၻာ့အလယ္မွာ လူတန္းေစ့ေစ့ေနႏုိင္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔အားလုံး ၀ုိင္းၿပီးႀကိဳးပမ္းၾကရမယ္။
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ေျမဆီေျမႏွစ္ေတြကို ျပည္ေထာင္စုသား လူဦးေရနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေျမဆီေျမႏွစ္ေတြက အင္မတန္မ်ားျပားေနတာကို ေတြ႕ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကလည္း သစၥာမေဖာက္ဘဲ၊ ေျခလွမ္းမမွားဘဲ၊ ဇြဲေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းလိုက္ၾကလွ်င္ လူထုကလည္း မိမိတုိ႔ထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာ၀န္ေတြကုိ မပ်က္မကြက္ဘဲ၊ ၀ါးအစည္းေျပသလုိမေျပဘဲ၊ဇြဲေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ႀကိဳးပမ္းလုိက္ၾကလွ်င္ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ သမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးကုိ မေႏွးအျမန္ တည္ေထာင္ျဖစ္ေျမာက္ရမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ အတည့္အလင္း ေၾကညာရဲပါတယ္။
ဤသမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးကို တည္ေထာင္ရာ၌ ေခါင္းေဆာင္ေတြ သစၥာေဖာက္လွ်င္၊ ေျခလွမ္းမွားလွ်င္ ယေန႔စိုက္ထူတဲ့ ဤလြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းေက်ာက္တုိင္ႀကီးသည္ သစၥာေဖာက္ေနေသာေခါင္းေဆာင္မ်ားကုိလည္းေကာင္း၊ ေျခလွမ္းမွားေနေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုလည္းေကာင္း၊အခ်ိန္မီသတိေပးႏုိင္သည္ ျဖစ္ေစသတည္း။
ဤသမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးကုိ တည္ေထာင္ရာ၌ ျပည္သူလူထုႀကီးသည္ မိမိထမ္းေဆာင္ရမည့္တာ၀န္မ်ားကုိ ပ်က္ကြက္လွ်င္၊ ၀ါးအစည္းေျပသကဲ့သုိ႔ ေျပေတာ့မည္ဆုိလွ်င္ ယေန႔စုိက္ထူတဲ့လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းေက်ာက္တုိင္ႀကီးသည္ တာ၀န္ပ်က္ကြက္ေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးကိုလည္းေကာင္း၊ ၀ါးအစည္းေျပသကဲ့သုိ႔ ေျပေတာ့မည္ျဖစ္ေသာ ျပည္သူလူထုႀကီးကုိလည္းေကာင္း၊ အခ်ိန္မီသတိေပးႏုိင္သည္ ျဖစ္ပါေစသတည္း။
ဤသမတႏုိင္ငံသစ္ႀကီးကုိ တည္ေထာင္ရာ၌ ဖ်က္လုိဖ်က္ဆီးလုပ္လုိေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပရန္သူမ်ား ေပၚေပါက္လာလွ်င္ ယေန႔စိုက္ထူတဲ့ ေမာ္ကြန္းေက်ာက္တုိင္ႀကီးသည္ ထုိရန္သူမ်ားကိုအၿပီးတုိင္ ေခ်မႈန္းႏုိင္သည္အထိ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္ တခဲနက္တက္ႂကြလာေအာင္ျပည္ေထာင္စု ျပည္သူလူထုတစ္ရပ္လုံးအား အခ်ိန္မီစြမ္းေဆာင္ေပးႏုိင္သည္ ျဖစ္ပါေစသတည္း။
(ဤ ႏုိင္ငံေတာ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု၏ လြတ္လပ္ေရးေမာ္ကြန္းေက်ာက္တုိင္ အုတ္ျမစ္ခ်မိန္႔ခြန္းကိုေအာင္ေစာဦး ျပဳစုသည့္ “လြတ္လပ္ေရးေရႊရတု” စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ပင္လံုစာခ်ဳပ္
ျမန္မာျပည္ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီမွ အဖြဲ႕၀င္အခ်ဳိ႕ႏွင့္ စပ္ဖမ်ားအားလုံးတုိ႔အျပင္ ရွမ္းျပည္ နယ္မ်ား၊ ကခ်င္ေတာင္တန္းေဒသမ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းေဒသတို႔မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားတုိ႔ တက္ေရာက္ၾကေသာ ပင္လုံၿမိဳ႕တြင္က်င္းပသည့္ အစည္းအေ၀းႀကီးတရပ္တြင္ ...
ၾကားျဖတ္ျမန္မာအစုိးရႏွင့္ ခ်က္ခ်င္းပူးေပါင္းျခင္းအားျဖင့္ ရွမ္း၊ ကခ်င္ႏွင့္ ခ်င္းတုိ႔သည္လြတ္လပ္ေရးကို ပုိမုိ၍ လွ်င္ျမန္စြာ ရရွိလိမ့္မည္ဟု အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္သူ အဖြဲ႕၀င္တုိ႔သည္ ကန္႔ကြက္သူမရွိဘဲ ေအာက္ပါအတုိင္း သေဘာတူညီၾကေလသည္။
၁။ ေတာင္တန္းသားမ်ား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႕ (တစညဖ) ၏ ႀကိဳးကုိင္အဖြဲ႕ ကုိယ္စားလွယ္မ်ား၏ ေထာက္ခံခ်က္အရ ေတာင္တန္းသားမ်ား၏ ကုိယ္စားလွယ္တဦးကို ဘုရင္ခံကေရြးခ်ယ္၍ နယ္စပ္ေဒသမ်ားကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ေဆာင္ရြက္ရန္အတြက္ ဘုရင္ခံ၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္အျဖစ္ ခန္႔ထားရမည္။
၂။ ဤအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ကို ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ ဌာနလက္ကိုင္မရွိ ေကာင္စီ၀င္တဦးအျဖစ္ခန္႔ထား၍ ကာကြယ္ေရးႏွင့္ ျပည္ပကိစၥရပ္မ်ားတြင္ ထုံးနည္းဥပေဒအရ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ၏ အာဏာလက္ေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိသည့္နည္းတူ နယ္စပ္ေဒသကိစၥမ်ားကိုလည္း အမႈေဆာင္ေကာင္စီ၏ အာဏာေအာက္သုိ႔ ေရာက္ရွိေစရမည္။ ဤနည္းလမ္းမ်ားအတုိင္း နယ္စပ္ ေဒသဆုိင္ရာ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္အား အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္အာဏာကုိ ေပးအပ္ရမည္။
၃။ အဆုိပါ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ကုိ ၎ႏွင့္ လူမ်ဳိးခ်င္းမတူေသာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံႏွစ္ဦးက ကူညီေစရမည္။ ေရွးဦးစြာ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွစ္ဦးတုိ႔သည္ ၎တုိ႔အသီးသီး သက္ဆုိင္သည့္နယ္မ်ား၏ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ရန္ျဖစ္၍ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္မွာ အျခား နယ္စပ္ေဒသအားလုံးတုိ႔၏ ကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆာင္ရြက္ေစရန္ျဖစ္သည္။ ၎တုိ႔သည္ ထုံးနည္းဥပေဒအရ တြဲဖက္တာ၀န္ယူရသည့္မူအတုိင္း ရြက္ေဆာင္ေစရမည္။
၄။ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္သည္ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ အဖြဲ႕၀င္လူႀကီးအေနျဖင့္ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ တဦးတည္းေသာ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ပါ၀င္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံ ပုဂၢဳိလ္မ်ားသည္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားႏွင့္ သက္ဆုိင္ရာကိစၥရပ္မ်ားကုိ ေဆြးေႏြးၾကသည့္အခါ အမႈေဆာင္ေကာင္စီတြင္ တက္ေရာက္ႏုိင္ခြင့္ရွိေစရမည္။
၅။ အထက္တြင္ သေဘာတူညီသည့္အတုိင္း ဘုရင္ခံ၏အမႈေဆာင္ေကာင္စီကုိ တုိးခ်ဲ႕မည္ျဖ စ္ေသာ္လည္း နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ယခုခံစားေနရေသာ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို မည္သည့္ နည္းႏွင့္မဆုိ တစုံတရာလက္လြတ္ေစရန္ အဆုိပါေကာင္စီက ျပဳလုပ္ျခင္းမရွိေစရ။ နယ္စပ္ေဒသမ်ား အတြက္ နယ္တြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာခုိင္ႏႈန္းအျပည့္ ရွိေစရမည္ဟူေသာမူကုိ သေဘာတူညီၾကသည္။
၆။ ပူးေပါင္းထားၿပီးသည့္ ျမန္မာျပည္အတြင္း သီးသန္႔ ကခ်င္ျပည္နယ္တခု နယ္နိမိတ္သတ္မွတ္၍ တည္ေထာင္ရန္ ျပႆနာမွာ တုိင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္ရန္ျဖစ္ေသာ္လည္းဤကဲ့သုိ႔ သီးျခားျပည္နယ္တခု ထားရွိသင့္ေၾကာင္းကို သေဘာတူညီၾကသည္။ ဤရည္ရြယ္ခ်က္အထ ေျမာက္ရန္အလုိ႔ငွာ ပထမေျခလွမ္းအေနျဖင့္ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရအက္ဥပေဒအရ ေနာက္ဆက္တြဲစာရင္းပါ အပိုင္း (၂) ေဒသမ်ားကဲ့သုိ႔ ျမစ္ႀကီးနားႏွင့္ဗန္းေမာ္ခ႐ုိင္တုိ႔၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ နယ္စပ္ေဒသ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္အား ေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ရမည္။
၇။ နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ နယ္သူနယ္သားတုိ႔သည္ ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အေျခခံမ်ားအျဖစ္ အသိ အမွတ္ျပဳထားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားတုိ႔ကုိ ခံစားႏုိင္ခြင့္ရွိေစရမည္။
၈။ ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူၾကသည့္ အစီအစဥ္မွာ ပေဒသရာဇ္ ရွမ္းျပည္နယ္ နယ္ေျမစုတြင္ ယခု အပ္ႏွင္းထားၿပီးေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ကုိယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ထိခုိက္ျခင္းမရွိေစရန္။
၉။ ဤစာခ်ဳပ္တြင္ သေဘာတူညီၾကသည့္အစီအစဥ္မွာ ျမန္မာျပည္ အခြန္ေတာ္ေငြမ်ားမွ ကခ်င္ ေတာင္တန္းနယ္မ်ားႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းနယ္မ်ားက ရသင့္ရထုိက္ေသာ ဘ႑ာေရးအကူအညီကို ထိခုိက္ျခင္းမရွိေစရ၊ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ပေဒသရာဇ္ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမစု၏ ဘ႑ာေရးအစီအစဥ္မ်ားကဲ့သုိ႔ ကခ်င္ေတာင္တန္းႏွင့္ ခ်င္းေတာင္တန္းမ်ားအတြက္ အလားတူအစီအစဥ္မ်ားကို ထားရွိက်င့္သုံးရန္ ျဖစ္ႏုိင္မည္၊ မျဖစ္ႏုိင္မည္ကို ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ေကာင္စီက နယ္စပ္ေဒသမ်ား၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္ႏွင့္ ဒုတိယအတုိင္ပင္ခံပုဂၢဳိလ္တုိ႔ႏွင့္အတူ စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈရမည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ
(ပုံ) ေအာင္ဆန္း ၁၂-၂-၄၇
ကခ်င္ေကာ္မတီ
(ပုံ)ဆမားဒူး၀ါးဆင္၀ါးေနာင္ျမစ္ႀကီးနား
(ပုံ)ေဇာ္ရစ္ျမစ္ႀကီးနား
(ပုံ)ဒိန္ရတန္ျမစ္ႀကီးနား
(ပုံ)ေဇာ္လဗန္းေမာ္
(ပုံ)ေဇာ္လြန္းဗန္းေမာ္
(ပုံ)လဗန္းဂေရာင္းဗန္းေမာ္
ခ်င္းေကာ္မတီ
(ပုံ)ဦးလႊာမႈန္းေအတီအမ္။အုိင္တီအက္(စ္)အမ္၊ ဖလမ္း။
(ပုံ)ဦးေသာင္ဇာခပ္ေအတီအမ္၊ တီးတိန္။
(ပုံ)ဦးကြယ္မန္းေအတီအမ္၊ ဟားခါး။
ရွမ္းေကာ္မတီ
(ပုံ)ခြန္ပန္းစိန္ေတာင္ပုိင္းစပ္ဖလုံ
(ပုံ)စပ္ေရႊသိုက္ေညာင္ေရႊစပ္ဖလုံ
(ပုံ)စပ္ဟုံဖေျမာက္ပုိင္းသိႏၷီစပ္ဖလုံ
(ပုံ)စပ္ႏြံလဲခ်ားစပ္ဖလုံ
(ပုံ)စပ္စံထြန္းမုိင္းပြန္စပ္ဖလုံ
(ပုံ)စပ္ထန္းေအးသာမုိင္းခမ္းစပ္ဖလုံ
(ပုံ)ဦးျဖဴသထုံစပ္ဖလုံ၏ ကုိယ္စားလွယ္
(ပုံ)ခြန္းဖုံးေျမာက္ပုိင္းသိႏၷီ
(ပုံ)ဦးတင္ဧ
(ပုံ)ဦးထြန္းျမင့္
(ပုံ)ဦးၾကာပု
(ပုံ)ဦးခြန္ေစာ
(ပုံ)စပ္ရစ္ဖ
(ပုံ)ဦးခြန္ထီး
တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္
(၁) တတိယအႀကိမ္ေျမာက္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲကုိ သကၠရာဇ္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ဇန္န၀ါရီလ (၂၈) ရက္ေန႔မွ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂) ရက္ေန႔အထိ ေကာ္သူးေလ၊ ေလာ္ခီးလာစခန္းတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပျပဳလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ယင္းႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးသုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ တပ္ေပါင္းစုမ်ား၊ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ကုိယ္စားလွယ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ ေလ့လာသူမ်ား အပါအ၀င္ စုစုေပါင္း (၆၁) ဦးတက္ေရာက္ၾကၿပီး ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
(၂) တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ(ENSCC) ၏ ႏွစ္ႏွစ္တာလုပ္ငန္းအစီရင္ခံစာအျပင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ႏုိင္ငံေရးတပ္ေပါင္းစုမ်ား၊ ပါတီအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွတင္သြင္းေသာ “သုံးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲ” ႏွင့္“တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး” အေပၚ အျမင္ႏွင့္ သေဘာထားစာတမ္းမ်ားကုိလည္း တင္သြင္းေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
(၃) ဤႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးမွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာ “မယ္သေရာထာ” ပထမအႀကိမ္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီး၏ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားျဖစ္ေသာ သုံးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကုိ ေျဖရွင္းေရးႏွင့္စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရး ဦးတည္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္၍အခုိင္အမာကုိင္စြဲသြားရန္ သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။
(၄) ယေန႔ နအဖစစ္အုပ္စုက စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိ ေရရွည္ႏွင့္ တရား၀င္ဆက္လက္က်င့္သုံးႏုိင္ေရးအတြက္ လွည့္စားဖန္တီးေနေသာ အဆင့္ (၇) ဆင့္ပါ လမ္းျပေျမပုံသည္လည္းေကာင္း၊၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္ ယာယီရပ္ဆုိင္းထားသည့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံ ျပန္လည္ေခၚယူေရးသည္လည္းေကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီစနစ္ႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးကိုဦးတည္ေစႏုိင္မည္မဟုတ္သည့္အတြက္ စုေပါင္းဆန္႔က်င္သြားၾကရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
(၅) ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဒီမုိကေရစီထြန္းကားေရးႏွင့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ အျမန္ဆုံးတည္ေဆာက္ႏုိင္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး အျမန္ဆုံးျဖစ္ေပၚလာႏုိင္ရန္အတြက္ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားပါ၀င္ေသာ “ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးစီမံခ်က္” ကို လုပ္ေဆာင္သြားရန္ သေဘာထားခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
(က) ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြညီလာခံမွ ႏွစ္စဥ္ဆုံးျဖတ္သည့္အတုိင္းသုံးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲကုိ အျမန္ဆုံးေခၚယူက်င္းပရန္၊(ခ) သုံးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲရလဒ္အေပၚ အေျခခံ၍ နအဖစစ္အုပ္စု၊ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္အႏုိင္ရထားေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ႏွင့္ အျခားႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား
အခ်ဳိးတူပါ၀င္ေသာ ၾကားျဖတ္အစုိးရကို ဖြဲ႕စည္းရန္၊(ဂ) ၾကားျဖတ္အစုိးရက အမ်ားလက္ခံႏုိင္ေသာ အမ်ဳိးသားညီလာခံတရပ္ကို ေခၚယူက်င္းပေပးရန္၊(ဃ) အမ်ဳိးသားညီလာခံ၏ သေဘာတူညီခ်က္အတုိင္း ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား၏ ဖြဲစည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားကုိ ေကာ္မရွင္အသီးသီးဖြဲ႕စည္း၍ ေရးဆြဲရန္၊(င) ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကုိ အတည္ျပဳျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္အတြက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲကုိေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္နယ္မ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းႏုိင္ရန္အတြက္ ျပည္နယ္အသီးသီး ဆႏၵခံယူပြဲမ်ားကိုေသာ္လည္းေကာင္း ေခၚယူက်င္းပရန္၊(စ) အသစ္ေရးဆြဲျပ႒ာန္းေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႏွင့္အညီျပည္ေထာင္စုအစိုးရကုိ ဖြဲ႕စည္းႏုိင္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အသစ္ေရးဆြဲျပ႒ာန္းေသာ ျပည္နယ္မ်ား၏ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ျပည္နယ္အစုိးရမ်ားကုိ ဖြဲ႕စည္းႏုိင္ရန္ေသာ္လည္းေကာင္း သက္ဆုိင္ရာေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို ေခၚယူက်င္းပရန္၊(ဆ) ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးလွ်င္ သက္ဆုိင္ရာ လႊတ္ေတာ္အသီးသီးေခၚယူၿပီး အႏုိင္ရပါတီအသီးသီးက သက္ဆုိင္ရာအစုိးရအသီးသီးကို ဖြဲ႕စည္းသြားရန္၊
(၆) ကမၻာ့ကုလသမဂၢအပါအ၀င္ ႏုိင္ငံတကာမိသားစုမ်ားမွ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏အေရးခင္းမ်ားတြင္
ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကုိ ႀကိဳဆုိေထာက္ခံသည့္အျပင္ ထုိင္းအစုိးရက ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနေသာျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကုိ ႀကိဳဆုိေထာက္ခံၾကသည္။
(၇) ယေန႔ျမန္မာျပည္၏ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေန ေတာင္းဆုိမႈအရ မိမိတို႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား၏ စုစည္းညီၫြတ္ေသာအသံ (One ethnic voice) သုိ႔ ဦးတည္ႏုိင္ေစရန္ အေျခခံစုဖြဲ႕မႈျဖစ္ေသာ“တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားေကာင္စီ” (Ethnic Nationalities Council) ကုိ ဤညီလာခံႀကီးမွေအာင္ျမင္စြာဖြဲ႕စည္းႏုိင္ခဲ့ၾကသည့္အျပင္ လုပ္ငန္းေကာ္မတီျဖစ္ေသာ “တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးေကာ္မတီ (ENSCC) ” ကုိလည္း ဆက္လက္ဖြဲ႕စည္းထားရွိသြားရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။
(၈) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္တြင္ ေရရွည္ရင္ဆုိင္ေနရေသာ ျပႆနာေပါင္းစုံကို ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္အတြက္ ကုလသမဂၢမွ ဆုံးျဖတ္ထားသည့္ သုံးပြင့္ဆုိင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေျဖရွင္းျခင္းနည္းျဖင့္သာ ၿပီးျပည့္စုံေသာေျပလည္မႈႏွင့္ ေရရွည္တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္မႈကုိ ရရွိႏုိင္မည္ျဖစ္သည့္အတြက္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေပၚ ထုိးစစ္ဆင္မႈအားလုံးကုိ ခၽြင္းခ်က္မရွိရပ္စဲၿပီး တျပည္လုံးဆုိင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို ေၾကညာေပးရန္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအားလုံးကို အျမန္လႊတ္ေပးရန္၊ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္အညီ သုံးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးကို အျမန္ဆုံးျပဳလုပ္ရန္ ဤႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးကေတာင္းဆုိလုိက္သည္။ ဤေတာင္းဆုိခ်က္မ်ားကို ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံးမွ တက္ညီလက္ညီ ၀ုိင္း၀န္းေထာက္ခံ၍ ႀကိဳးပမ္းအေကာင္အထည္ေဖာ္သြားၾကရန္ ေလးနက္တည္ၾကည္စြာ တုိက္တြန္းႏႈိးေဆာ္လုိက္ပါသည္။
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၃) ရက္
Media Contact(1) Rimond HtooTel : 053 611573Mobile : 018845441E-mail : rphtooms@cscoms.com(2) Khun OkkerTel : 053 620260Mobile : 019502158E-mail :
khunbwar@hotmail.com
အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲသူးမြဲကလုိးသေဘာတူညီခ်က္
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံ မွီတင္းေနထုိင္သည့္ တုိင္းျပည္ျဖစ္သည္။ေခတ္သစ္ျမန္မာ့သမုိင္းတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ညွိႏႈိင္း၍တည္ေဆာက္ထားေသာ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္မႈအင္အားျဖင့္ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးကို ရယူႏုိင္ခဲ့ေသာ္လည္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္က်ဆုံးမႈႏွင့္အတူ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးသည္လည္း လြင့္ပါးေပ်ာက္ကြယ္ခဲ့ရသည္။
စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္တြင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဖိႏွိပ္ခံခဲ့ရျခင္း၏ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္မႈၿပိဳကြဲလ်က္ တုိင္းျပည္ ေၾကျပဳန္းပ်က္သုဥ္းမည့္ ေဘးအႏၲရာယ္ႀကီးကိုရင္ဆုိင္ေနရသည့္ အခ်ိန္အခါျဖစ္ေပသည္။ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစုံ ျပည္သူတုိ႔၏ လက္ငင္းလုိအပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ေခတ္မီတုိးတက္၍ သာယာ၀ေျပာေသာထာ၀စဥ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာသည့္ လူအဖြဲ႕အစည္းတည္ေဆာက္ေရးတုိ႔ကုိ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္မႈအင္အားျဖင့္သာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ သုိ႔ပါ၍ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္မႈတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းသည္ ယေန႔ကာလ တုိင္းရင္းသားေပါင္းစုံ ျပည္သူတုိ႔အတြက္ အဓိကက်ေသာလုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေခါင္းေဆာင္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕သည္ တုိင္းရင္းသားကုိယ္စားျပဳပါတီမ်ားႏွင့္ ပူးတြဲလ်က္ ယင္းတာ၀န္ကုိ တက္ႂကြစြာထမ္းေဆာင္ေနသည့္နည္းတူ ေအာက္တြင္ လက္မွတ္ေရးထုိးထားသည့္ အဖြဲ႕အစည္း (၂၃) ဖြဲ႕သည္လည္း ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ (၁၂) ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ(၃) ရက္တုိင္တုိင္ ေကာ္သူးေလျပည္နယ္ သူးမြဲကလုိးတြင္ အမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးကုိ ေအာင္ျမင္စြာက်င္းပ၍ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အခ်က္အလက္မ်ားကို တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္ၾကပါသည္။ ၎သေဘာတူညီဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားမွာ -
၁။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ခ်ဳပ္ဆုိသည့္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ႏွင့္ ယင္းစာခ်ဳပ္ဆုိင္ရာ ကတိက၀တ္မ်ား၊ ၁၉၉၀ျပည့္ႏွစ္တြင္ထုတ္ျပန္သည့္ ဗုိလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္း ထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္၊ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ခ်ဳပ္ဆုိသည့္ မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္၊ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ျပဳလုပ္သည့္ မယ္သေရာထ သေဘာတူညီခ်က္မ်ားသည္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၊ ျပည္သူမ်ား၏ အေျခခံအက်ဳိးစီးပြားကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ သမုိင္း၀င္ သေဘာတူညီခ်က္ျဖစ္သည္ဟု မွတ္ယူသည္။
၂။ ျမန္မာျပည္၏ လက္ရွိပဋိပကၡသည္ ဖိႏွိပ္အုပ္စုိးသူ စစ္အာဏာရွင္အုပ္စုကတဖက္၊ အဖိႏွိပ္ခံတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ျပည္သူလူထုႀကီးကတဖက္ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡျဖစ္ၿပီး ယင္းပဋိပကၡႀကီးသည္ တေန႔တျခား ပိုမုိျပင္းထန္လာေနသည့္အတြက္ အဆုံးအျဖတ္ကာလတခုသုိ႔ပင္ ေရာက္ရွိေနသည္ဟု တညီတၫြတ္တည္း သုံးသပ္ၾကသည္။
၃။ န၀တ/နအဖ စစ္အာဏာရွင္ ႀကီးစုိးမႈေၾကာင့္ ယေန႔ျမန္မာျပည္တြင္ ဒီမုိကေရစီ ဆိတ္သုဥ္းျခင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသားအခြင့္အေရး ဆုံး႐ႈံးျခင္းတုိ႔ ျဖစ္ေပၚေနရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စစ္အာဏာရွင္ႀကီးစုိးမႈကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရန္မွာ တုိင္းျပည္၏ အဓိကဘုံလုပ္ငန္းတာ၀န္ျဖစ္သည္ဟု တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၄။ န၀တ/နအဖ စစ္အာဏာရွင္ႀကီးစုိးမႈတုိက္ဖ်က္ေရးတြင္ လူမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ အယူ၀ါဒ၊ လက္၀ဲလက္ယာ မခြဲျခားဘဲ ပါတီ၊ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံး၊ လူပုဂၢဳိလ္မ်ားအားလုံး အနိမ့္ဆုံး ျဖစ္ႏုိင္သည့္အဆင့္မွစတင္၍ လက္တြဲေဆာင္ရြက္သြားၾကရန္ သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၅။ န၀တ/နအဖသည္ အမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ ဦးစီးက်င္းပခြင့္မရွိေပ။ လက္ရွိျပဳလုပ္ေနသည့္အမ်ဳိးသားညီလာခံသည္ အတုအေယာင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံျဖစ္၍ လုံး၀တရားမ၀င္ေခ်။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ၎အမ်ဳိးသားညီလာခံအား လုံး၀အသိအမွတ္မျပဳေၾကာင္း တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၆။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံျပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵႏွင့္အညီ ပါတီစုံဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ က်င့္သုံးရန္တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၇။ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရရွိၿပီး အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ား စုေပါင္းပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ရန္သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၈။ ၁၉၉၀ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏုိင္ရ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားကိုယ္စားျပဳပါတီ (၄) ပါတီ၏ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္အစည္းအေ၀းေခၚယူရန္ ေတာင္းဆုိျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားျပဳေကာ္မတီဖြဲ႕စည္းျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္ေရးရာေကာ္မတီမ်ားကုိ ဖြဲ႕စည္းျခင္းမ်ားအားေထာက္ခံေၾကာင္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၉။ ဤႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမွ သုံးပြင့္ဆုိင္ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးမႈေပၚေပါက္ေရးကုိ လတ္တေလာလုပ္ငန္းစဥ္အျဖစ္ ပူးေပါင္းႀကိဳးပမ္းသြားၾကရန္ သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၁၀။ ကမၻာ့ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ျမန္မာျပည္ဒီမိုကေရစီထြန္းကားေရးႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းမႈျဖစ္ထြန္းေစေရးအတြက္ တက္ႂကြစြာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လာမႈမ်ားအေပၚ ႀကိဳဆုိေထာက္ခံသည္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ၏ ျမန္မာျပည္ဆုိင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားသည္ တည့္မတ္မွန္ကန္ေသာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားျဖစ္၍ တာ၀န္ရွိသူမ်ားအေနျဖင့္ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ တညီတၫြတ္တည္း ေတာင္းဆုိသည္။
၁၁။ ျမန္မာျပည္အတြင္း မူးယစ္ေဆး၀ါးစုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ၊ ေရာင္း၀ယ္မႈ ျပည္ပတင္ပို႔မႈမ်ားတြင္နအဖစစ္အုပ္စု၏ အဓိကပါ၀င္ပတ္သက္ေနမႈကို ဆန္႔က်င္႐ႈတ္ခ်ေၾကာင္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၁၂။ နအဖစစ္အာဏာရွင္ ႀကီးစုိးမႈရွိေနသည့္ကာလအတြင္း ျမန္မာျပည္အတြင္းသုိ႔ မည္သည့္ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမွန္သမွ် ျပည္ပမွ ၀င္ေရာက္မျပဳလုပ္ရန္ ေတာင္းဆုိေၾကာင္း သေဘာတူဆုံးျဖတ္သည္။
၁၃။ ဤအမ်ဳိးသားေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲမွ ဆုံးျဖတ္ထားသည့္ သေဘာတူဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္အတြက္ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲသုိ႔တက္ေရာက္ၾကသည့္ အဖြဲ႕အားလုံး တာ၀န္ယူရန္၊ စည္း႐ုံးညွိႏႈိင္းေရးေကာ္မတီတရပ္ဖြဲ႕စည္း၍ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရန္ ဆုံးျဖတ္သည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ (၁၄) ရက္။
အတည္ျပဳလက္မွတ္ေရးထုိးသူမ်ား
ဦးမ်ဳိး၀င္းအတြင္းေရးမွဴး (၂)ျမန္မာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး ABSDF
ဦးသာႏုိးအတြင္းေရးမွဴးရခုိင္ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ALD
ေစာဂ်က္ေကာ့ဗဟုိစည္း႐ုံးေရးေကာ္မတီ၀င္ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ CPB
ဦးျမတ္သူဥကၠ႒ျမန္မာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ABSL
အရွင္ေခမာစာရဥကၠ႒ျမန္မာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ ရဟန္းပ်ဳိသမဂၢ ABYMU
ဆလုိင္းေရႊခါး(ရ္)အတြင္းေရးမွဴး၊ ျပည္ပဆက္ဆံေရးတာ၀န္ခံခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး CNF
ေစာေရႊဆုိင္းဒု-ဥကၠ႒ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး KNU
ဦးစုိးလြင္ဒု-ဥကၠ႒ၿမိတ္-ထား၀ယ္ညီၫြတ္ေရးတပ္ဦး MDUF
ဆလုိင္းထနယ္လြယ္ကုိယ္စားလွယ္ခ်င္းအမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ CNLD
ဘီၾကာဦးအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးလားဟူဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး LDF
ဦးဒယ္နီရယ္ေအာင္အဖြဲ႕၀င္ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႕ MPU
ခုိင္မ်ဳိးမင္းအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ ALP
ဦးေဇာ္ႏုိင္ဦးအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးလူ႕ေဘာင္သစ္ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ DPNS
ဦးေက်ာ္လွဥကၠ႒ျမန္မာႏုိင္ငံမြတ္ဆလင္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ MLO
ဦးေက်ာ္ထက္ဥကၠ႒ျပည္သူ႕ကာကြယ္ေရးတပ္ PDF
ဗမက ခြန္ဥကၠာဥကၠ႒ပအုိ၀္းျပည္သူ႕လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ PPLO
မဟာဆန္းဥကၠ႒၀အမ်ဳိးသားအဖြဲ႕ WNO
ဦးေအးေဆာင္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျပည္သူ႕လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး PLF
ခြန္ၾကာႏုကုိယ္စားလွယ္ရွမ္းဒီမုိကရက္တစ္အစည္းအ႐ုံး SDU
မုိင္အုိက္ဖုန္းတြဲဖက္အတြင္းေရးမွဴးပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး PSLF
ဦးသန္းထြဋ္အတြင္းေရးမွဴးအမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ) NLD-LA
ဦးတင္ေမာင္သက္ဥကၠ႒ျမန္မာႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာမြတ္ဆလင္အစည္းအ႐ုံး ABMU
ဦးေအာင္ျမင့္အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးျပည္သူ႕ျပည္ခ်စ္ပါတီ PPP
ဦးေမာင္ေမာင္လတ္အဖြဲ႕၀င္ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႕ MPU
တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားႏွီးေႏွာဖလွယ္ပဲြ (မဲသေရာထာ)မဲသေရာထာ သေဘာတူညီခ်က္
ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ ရခုိင္တုိင္းရင္းသား၊ ခ်င္းတုိင္းရင္းသား၊ ကခ်င္တုိင္းရင္းသား၊ ကရင္တုိင္းရင္းသား၊ ကရင္နီတုိင္းရင္းသား၊ ကယန္းတုိင္းရင္းသား၊ မြန္တုိင္းရင္းသား၊ ပအုိ၀္းတုိင္းရင္းသား၊ ပေလာင္တုိင္းရင္းသား၊ လားဟူတုိင္းရင္းသား၊ ရွမ္းတုိင္းရင္းသားႏွင့္“၀”တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ လူမ်ဳိးအသီးသီးကို ကုိယ္စားျပဳၾကလ်က္ ေကာ္သူးေလျပည္နယ္၊ မယ္သေရာထာ၌ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၇) ရက္ေန႔မွ (၁၄)ရက္ေန႔ထိက်င္းပေသာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးတြင္ စုံညီစြာ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
အထက္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေခါင္းေဆာင္ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီး၌ ရင္းႏွီးပြင့္လင္းစြာ အေၾကအလည္ ေဆြးေႏြးညိႇႏႈိင္းတုိင္ပင္ၾကၿပီးေနာက္ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူခ်မွတ္ခဲ့ၾကသည္။
၁။ ႏုိင္ငံေရးရည္မွန္းခ်က္ဆုိင္ရာ သေဘာတူညီခ်က္(က) စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဖ်က္သိမ္းၿပီး ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ရန္၊(ခ) ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံေရးစနစ္က်င့္သုံးရန္၊(ဂ) လူမ်ဳိးတုိင္း တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရးရရွိရန္၊(ဃ) ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႀကီးတည္ေဆာက္ရန္တုိ႔ျဖစ္သည္။
၂။ န၀တအမ်ဳိးသားညီလာခံႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္လက္ရွိ န၀တဦးစီးက်င္းပေနဆဲျဖစ္ေသာ အတုအေယာင္ အမ်ဳိးသားညီလာခံသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆက္လက္တည္ၿမဲေရးအတြက္ျဖစ္သည္။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအတြက္ အခြင့္အေရးလုံး၀ရႏုိင္မည္မဟုတ္သည့္အတြက္၎၊ န၀တအမ်ဳိးသားညီလာခံကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက “လုံး၀” အသိအမွတ္မျပဳေၾကာင္းႏွင့္ ၎ညီလာခံကို ဆန္႔က်င္တုိက္ပြဲ၀င္သြားၾကရန္ သေဘာတူၾကသည္။
၃။ သုံးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္ကုလသမဂၢႏွင့္ ႏုိင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွ ဆုံးျဖတ္ေထာက္ခံထားသည္သာမက ဒီမုိကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း သေဘာတူထားေသာ သုံးပြင့္ဆုိင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲကုိ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွွယ္ပြဲႀကီးက သေဘာတူလက္ခံသည္။ထုိသုံးပြင့္ဆုိင္ေဆြးေႏြးပြဲတြင္ မဒတ၏ (UNLD) (PDF) ႏွင့္ အျခားတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားပါ၀င္ေသာ အင္အားစု၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုႏွင့္ န၀တစစ္အုပ္စုအင္အားစု သုံးစုတုိ႔ ပါ၀င္ေစရမည္။
၄။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကုိယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရွိၿပီး အမ်ဳိးသားျပည္နယ္မ်ား စုေပါင္းပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူၾကပါသည္။
၅။ စီးပြားေရးမူ၀ါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္စီးပြားေရးမူ၀ါဒႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ က်င့္သုံးရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈကို ဖိတ္ေခၚသြားရန္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက သေဘာတူသည္။
သုိ႔ေသာ္ န၀တအုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ႏွင့္ စစ္အုပ္စု၏အက်ဳိးစီးပြားကုိသာျဖစ္ေစၿပီး တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ျပည္သူမ်ားအဖုိ႔ အက်ဳိးလုံး၀မရွိသည့္အျပင္ ဖိႏွိပ္အုပ္ခ်ဳပ္မႈဒဏ္ကုိ ပုိမုိခံစားလာရသည့္အတြက္ န၀တစစ္အုပ္စုႏွင့္ ပူးတြဲလုပ္ေဆာင္ေသာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈအပါအ၀င္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းအားလုံးကုိကၽြႏု္ပ္္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက အျပင္းအထန္ ကန္႔ကြက္သည္။
၆။ မူးယစ္ေဆး၀ါးႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္မူးယစ္ေဆး၀ါး စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ အပါအ၀င္ လုပ္ငန္းအားလုံး ဆန္႔က်င္တုိက္ဖ်က္ရန္အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ မူးယစ္ေဆး၀ါးတုိက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူသည္။
၇။ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္န၀တစစ္အုပ္စုျဖဳတ္ခ်ေရးႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေရးအတြက္ ႏုိင္ငံေရးတုိက္ပြဲ၊ သံတမန္တုိက္ပြဲ၊ လူထုတုိက္ပြဲအပါအ၀င္ ဘက္ေပါင္းစုံမွ တုိးျမႇင့္တုိက္ပြဲ၀င္သြားရန္ ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက သေဘာတူသည္။
ထုိသုိ႔တုိက္ပြဲ၀င္ရာတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ေသာ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုမ်ားႏွင့္တန္းတူရည္တူလက္တြဲ၍ အမ်ဳိးသားအခြင့္အေရးအတြက္လည္းေကာင္း၊ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးအတြက္လည္းေကာင္း၊ တၿပိဳင္နက္တည္း စည္းလုံးညီၫြတ္စြာ တုိက္ပြဲ၀င္သြားၾကရန္ကုိလည္း ကၽြႏု္ပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက တညီတၫြတ္တည္းသေဘာတူၾကသည္။
၈။ ASEAN ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္န၀တအုပ္ခ်ဳပ္ေနေသာကာလအတြင္း ျမန္မာျပည္အား ASEAN အဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ လက္ခံျခင္းကိုအတတ္ႏုိင္ဆုံး ဆုိင္းငံ့ထားေပးပါရန္ ASEAN သုိ႔ ပန္ၾကားလႊာေပးပုိ႔သြားရန္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက သေဘာတူသည္။
၉။ တပ္ေပါင္းစုႏွင့္ပတ္သက္ေသာ သေဘာတူညီခ်က္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ျပည္လုံးဆုိင္ရာ တပ္ဦးအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ေသာ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီတပ္ေပါင္းစု ႏုိင္ငံေရး၊ စစ္ေရး၊ စည္း႐ုံးေရး စသည္တုိ႔ကုိ ပုိမုိခုိင္မာလာေအာင္ ၀ုိင္း၀န္းပံ့ပုိးတည္ေဆာက္ၾကရန္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူၾကသည္။
၁၀။ ျပန္လည္ဆုံစည္းၾကရန္ သေဘာတူညီခ်က္မယ္သေရာထာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီး၏ ရလဒ္မ်ားကုိ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားရန္ႏွင့္ အနည္းဆုံး တႏွစ္လွ်င္ တႀကိမ္၊ စုံစုံညီညီ ဆုံစည္းၾကရန္ ကၽြႏ္ုပ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား ႏွီးေႏွာဖလွယ္ပြဲႀကီးက တညီတၫြတ္တည္း သေဘာတူၾကသည္။
အတည္ျပဳလက္မွတ္မ်ား
၁။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္သန္းေလး၊ ကရင္နီအမ်ဳိးသားတုိးတက္ေရးပါတီ (KNPP)၂။ ဗုိလ္မွဴးႀကီးခြန္ဥကၠာ၊ ပအုိ၀့္ျပည္သူ႕လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ (PPLO)၃။ ဗုိလ္မွဴးႀကီးမဟာဆန္း၊ “၀”အမ်ဳိးသားအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (WNO)၄။ ဗုိလ္မွဴးႀကီးစုိင္းေပါင္း၊ “၀”ျပည္နယ္ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရးပါတီ (UWSP)၅။ မုိင္အုိက္ဖုန္း၊ ပေလာင္ျပည္နယ္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦး (PSLF)၆။ ဗုိလ္မွဴးႀကီးေဇာ္ဆုိင္း၊ ကခ်င္ျပည္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (KIO)၇။ ခုိင္ျမတ္ေက်ာ္၊ ရခုိင္ျပည္လုံးဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားႏွင့္လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ုံး (AASYC)၈။ ဘီၾကာအူး၊ လားဟူဒီမုိကရက္တစ္တပ္ဦး (LDF)၉။ ႏုိင္ဟံသာ၊ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP)၁၀။ ခုိင္စုိးႏုိင္ေအာင္၊ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးပါတီ (ALP)၁၁။ ခြန္းနား႐ု၊ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီ (KNLP)၁၂။ စ၀္အြတ္ေက်းသီ၊ ညီၫြတ္ေသာရွမ္းျပည္ေတာ္လွန္ေရးတပ္မေတာ္ (SURA)၁၃။ ဆလုိင္းေရႊခါး၊ ခ်င္းအမ်ဳိးသားတပ္ဦး (CNF)၁၄။ ခြန္ဟုမ္၊ ရွမ္းအမ်ဳိးသားဒီမုိကရက္တစ္အစည္းအ႐ုံး (SDU)၁၅။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေစာဘုိျမ၊ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ုံး (KNU)၁၆။ တဦးခ်င္းကိုယ္စားလွယ္မ်ား(၁) စ၀္စန္းေရာင္ေ၀ွ (၂) ေနာ္လွဇာဘင္ဆင္ (၃) ခြန္းမားကိုဘန္း
မာနယ္ပေလာစာခ်ဳပ္ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရးသေဘာတူညီခ်က္
ျမန္မာျပည္သည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအသီးသီးတုိ႔နယ္ေျမခ်င္းဆက္စပ္လ်က္ အတူတကြ အေျခခ်ေနထုိင္လာခဲ့သည့္ တုိင္းျပည္ျဖစ္သည္။တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး ပုိင္ဆုိင္သည့္ တုိင္းျပည္လည္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာျပည္သည္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး၏ ဆႏၵ ညီၫြတ္မႈကိုအေျခခံသည့္ စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေဆာက္ႏုိင္မွသာ စည္းလုံးခုိင္မာစြာ ရပ္တည္သြားႏုိင္မည္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ျဖစ္ေျမာက္ရန္အတြက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္တကြ တုိင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ားသည္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ ပင္လုံစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆုိခဲ့ၾကသည္။သုိ႔ရာတြင္ ဤစာခ်ဳပ္သည္ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္မေပၚခဲ့ေပ။
ယခု မဆလ၊ န၀တ စေသာ မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒက်င့္သုံးသည့္ ဖက္ဆစ္အာဏာရွင္တုိ႔၏ ႀကီးစုိးမႈေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုမ်ား၏ အခြင့္အေရးမ်ား ဆုံး႐ႈံးေနၾကရသည္။ ျပည္သူလူထုသည္လည္း ဒီမုိကေရစီႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ား ဆုံး႐ႈံးေနၾကရသည္။ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီၫြတ္ေရးပ်က္ျပားၿပီး ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ေလာင္လ်က္ရွိသည္။
သုိ႔ျဖစ္၍ ျမန္မာျပည္ရွိ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး၊ ျပည္သူလူထုအားလုံးသည္ စစ္အာဏာရွင္အား အျပဳတ္တုိက္ၿပီးေနာက္ အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ အေျခခံလူ႕အခြင့္အေရးမ်ားရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုႏုိင္ငံေတာ္ကုိ တည္ေဆာက္လုိၾကသည္။
တန္းတူမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ၊ လုံၿခဳံမႈ၊ ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ၊ အျပန္အလွန္ေလးစားမႈ၊ဖြံၿဖိဳးတုိးတက္မႈရွိသည့္ ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္ႏုိင္ရန္အတြက္ အဓိကလုိအပ္ခ်က္မွာစစ္အာဏာရွင္ႀကီးစုိးမႈအား တုိက္ဖ်က္ေရး၊ ဒီမုိကေရစီေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ စစ္မွန္ေသာဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတည္ေဆာက္ေရးတုိ႔ပင္ျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ေသာအေျခအေနတြင္ -
(၁) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိင္ငံ အမ်ဳိးသားၫြန္႔ေပါင္းအစုိးရ(၂) အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ)(၃) ျမန္မာျပည္ဒီမုိကရက္တစ္မဟာမိတ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္(၄) အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီတပ္ေပါင္းစု
အဖြဲ႕အစည္း (၄) ဖြဲ႕တုိ႔သည္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၃၁) ရက္ေန႔တြင္ မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္၌ေအာက္ပါအတုိင္း အခုိင္အမာ သေဘာတူညီၾကသည္။
၁။ မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒကုိလည္းေကာင္း၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိလည္းေကာင္း၊ မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒႏွင့္ ဖက္ဆစ္စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိ က်င့္သုံးသည့္ န၀တအားလည္းေကာင္း အဆုံးတုိင္ အတူတကြ ဆန္႔က်င္တုိက္ဖ်က္သြားမည္။`
၂။ န၀တစစ္အာဏာရွင္ႀကီးစုိးမႈ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းၿပီးေနာက္ လြတ္လပ္ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ အေျခအေနတြင္တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေပါင္းစုံ၊ ႏုိင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေပါင္းစုံ တက္ေရာက္ႏုိင္သည့္ စစ္မွန္ေသာအမ်ဳိးသားညီလာခံႀကီးကို ေခၚယူသြားမည္။
၃။ စစ္မွန္ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၏ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကုိတုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး၊ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံး၏ ဆႏၵ ညီၫြတ္မႈကို အေျခခံ၍ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းသြားမည္။
၄။ မည္သည့္လူမ်ဳိးကိုမွ် အခြင့္ထူးမေပးေရးႏွင့္ လူမ်ဳိးစု၊ မ်ဳိးႏြယ္စုအားလုံး၏ အေျခခံအမ်ဳိးသားအခြင့္အေရးမ်ားကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈမျပဳေရးမူကုိ က်င့္သုံးသြားမည္။
၅။ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအားလုံး အမ်ဳိးသားတန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပုိင္ျပ႒ာန္းခြင့္ရွိသည့္ ဒီမုိကေရစီႏွင့္ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ရွိသည့္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကို တည္ေဆာက္သြားမည္။
ထုိသုိ႔တည္ေဆာက္ရာတြင္
(က) ကခ်င္၊ ကရင္၊ ကရင္နီ၊ ခ်င္း၊ ဗမာ၊ မြန္၊ ရခုိင္၊ ရွမ္း စသည့္ ျပည္နယ္မ်ားျဖင့္ စုေပါင္းဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အမ်ဳိးသားျပည္နယ္ေပါင္းစု ျပည္ေထာင္စုျဖစ္ေရး၊(ခ) ျပည္နယ္မ်ားမွ ျပည္ေထာင္စုသုိ႔ လႊဲအပ္ထားေသာ အာဏာမ်ားမွအပ က်န္ေသာအာဏာမ်ားကုိ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ထားရွိ၍ ျပည္နယ္အသီးသီးတြင္လည္း ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈအာဏာ၊ တရားစီရင္မႈအာဏာမ်ား က်င့္သုံးပုိင္ခြင့္ရွိေရး၊(ဂ) ျပည္ေထာင္စုတြင္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ (အထက္လႊတ္ေတာ္) ႏွင့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္(ေအာက္လႊတ္ေတာ္) ဟူ၍ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ထားရွိေရး၊(ဃ) ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ား၏ တပ္မေတာ္မ်ားကုိ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ျပည္သူလူထု၏ ကြပ္ကဲမႈအာဏာေအာက္တြင္ တည္ရွိေရး၊(င) ျပည္ေထာင္စု၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာျဖစ္ေသာ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ တရားစီရင္မႈအာဏာႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာသုံးရပ္ကို အျပန္အလွန္ထိန္းညိႇစနစ္ျဖင့္ ထားရွိၿပီး လြတ္လပ္သည့္ တရားစီရင္မႈစနစ္ကုိ က်င့္သုံးေရး၊(စ) မဟာလူမ်ဳိးႀကီး၀ါဒႏွင့္ ဖက္ဆစ္စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ျပန္လည္၍ ေပၚေပါက္မလာႏုိင္ေရးစသည့္အခ်က္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းေရးတြင္ က်င့္သုံးသြားမည္။
ေဒါက္တာစိန္၀င္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အမ်ဳိးသားၫြန္႔ေပါင္းအစုိးရ
ဦးတင္ေအာင္အတြင္းေရးမွဴးအမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ)
ေစာဘုိျမဥကၠ႒ျမန္မာျပည္ဒီမုိကရက္တစ္မဟာမိတ္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္
ႏုိင္ေရႊက်င္ဥကၠ႒အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီတပ္ေပါင္းစု
၁၃၅၄ ခုႏွစ္၊ ၀ါေခါင္လဆန္း (၂) ရက္၁၉၉၂ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ (၃၁) ရက္
.............................................................................................................
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ မေလးရွား
........................................................................
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ မေလးရွား ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေတာင္းသူမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးေရး မေလးရွားနိုင္ငံသည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ ေတာင္အာရွ ၊ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသ ႏွင့္ အာဖရိကႏို္င္ငံမ်ားမွ ေရာက္ရိွလာၾကသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ခုိလံုခြင့္ေတာင္းခံ လာသူမ်ား စုစုေပါင္း (၅၀၀၀၀)ခန္႕ကို လက္ခံထားရိွပါသည္။ အင္ဒိုနီးရွားနိုင္ငံ ေအးဆက္ျပည္နယ္ ၊ ျမန္မာျပည္ရခိုင္ေဒသေျမာက္ပိုင္းရိုဟင္ဂ်ာ၊ ျမန္မာမြတ္စလင္၊ ခ်င္း၊ မြန္၊ ကခ်င္၊ ကယား၊ လူမ်ိဳးမ်ားအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားမွ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ား စသည့္ စုစုေပါင္း လူဦးေရ(၄၆၀၀၀)ခန္႕ ကို မေလးရွားနိုင္ငံ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာကုလသမဂၢဒုကၡသည္မ်ား ဆုိင္ရာ မဟာမင္း ႀကီးရံုး(U.N.H.C.R) တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ မေလးရွားနိုင္ငံရိွ ဒုကၡသည္မ်ားကို အာဏာပိုင္မ်ားက တရားမ၀င္လာေရာက္ေန ထိုင္သူမ်ား အျဖစ္သာ သတ္မွတ္၍ ဖမ္းဆီးျခင္း ၊ အခ်ဳပ္ခ်ျခင္း ၊ အဓမၼျပန္ပို႕ျခင္း မ်ား ေဆာင္ရြက္ပါသည္။ တရားမ၀င္ေရြ႕ေျပာင္း အလုပ္လုပ္သူမ်ားကို ရွင္းလင္း ႏွိမ္နင္းစဥ္ ကာလအတြင္းက မေလးရွား အာဏာပိုင္မ်ားသည္ မၾကာခဏဆိုသလို တရားမ၀င္ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ အတူ ဒုကၡသည္မ်ား ၊ ခိုလံုခြင့္ေတာင္းခံသူမ်ားကို ပါဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းထားခဲ့ပါသည္။ မေလးရွားရိွ ဒုကၡသည္မ်ား ၊ ခိုလံုခြင္႕ေတာင္းခံ သူမ်ားကို ဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းခဲ့ရာတြင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္မ်ား ၊ ကေလးသူငယ္
မ်ား ပင္ပါ၀င္ခဲ့သည္ဟု သတင္းပို႕ အစီအရင္ခံမ်ားအရ သိရိွခဲ့ရပါသည္။ (ေအာ္ပရာစီ) အစုလိုက္အျပံဳလိုက္ဖမ္းဆီး ထိမ္းသိမ္းေရးအတြက္ စီစဥ္ရာတြင္ မေလးရွားအစိုးရသည္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးတာ၀န္ရိွသူမ်ားနွင့္ ရဲမ်ားကိုအကူအညီ ေပးႏိုင္ရန္ ယူနီေဖာင္း ၀တ္ ျပည္သူ႕ေစတနာ၀န္ထမ္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး အဖြဲ႕ ဟုေခၚသည့္ ေစတနာ႕၀န္ထမ္းမ်ားကို အခ်ိန္ ပိုင္းျဖင့္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သည္။ မေလးရွားႏိုင္ငံ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဥပေဒအရ ခ်ိဳးေဖာက္သူသည္ ႀကိမ္ဒါဏ္ ေျခာက္ခ်က္အထိႏွင့္တကြ ေငြဒါဏ္ရင္းဂစ္ (၁၀၀၀၀) ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ေထာင္ဒဏ္ ငါးႏွစ္အထိေသာ္လည္းေကာင္း ၊ ျပစ္ဒါဏ္ႏွစ္ရပ္လံုးေသာ္လည္း ေကာင္းရင္ဆိုင္ရပါသည္။ ႀကိမ္ဒါဏ္ခတ္ျခင္းလုပ္ရပ္မွာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လူ႕အ ခြင့္ေရး စံထားခ်က္ကုိ ခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းႏွင့္ ရက္စက္ေသာ ၊ လူမဆန္ေသာ (သို႕) ေအာက္တန္းက်ေသာ ျပစ္ဒဏ္ေပးခ်င္းလုပ္ရပ္မ်ိဳးျဖစ္ေသာလည္း လူ၀င္မႈဥပေဒ အတြင္း အက်ံဳး၀င္ေသာ အနည္းဆံုးပစ္မႈ(၄၀)တို႕ အတြက္ အပိုေဆာင္းပစ္ဒါဏ္ အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားသည္။ တရားမ၀င္အလုပ္သမားတုိ႕ကိုဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းထား ၿပီး ပံုမွန္ျပန္လည္ပို႕ေဆာင္နိုင္ေရးအတြက္ ရဲႏွင့္ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး အာဏာပိုင္ မ်ားကို လူ၀င္ခြင့္ဥပေဒအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမ်ား က်ယ္က်ယျ္ပန္႕ျပန္႕ ေပးအပ္ ထားပါသည္။ နိုင္ငံတကာ ခိုလံုခြင့္ မွ ရရိွသည့္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားအရ မေလးရွား ႏိုင္ငံ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး၏ ထိမ္းသိမ္းစခန္းမ်ားတြင္ လက္ရိွအခ်ိန္တြင္ ဒုကၡသည္ နွင့္ ခိုလံုခြင့္ေတာင္းသူမ်ားကို ရာႏွင့္ခ်ီ၍ ထိမ္းသိမ္းထားပါသည္။ အထူသျဖင့္ လူဦးေရ အဆမတန္ အစုလိုက္ အျပံဳလုိက္ ဖမ္းဆီးရမိသည့္ အခ်ိန္ အခါမ်ိဳးတြင္ ရက္စက္ေသာ၊ လူမဆန္ေသာ ၊ နိမ့္က်ေသာ အျပဳအမူမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံခံရ၍ အလြန္ဆိုးရြားေသာ အေျခအေနမ်ားရိွေၾကာင္း ၾကားသိရပါသည္။ ထို႕နည္းတူ ဒုကၡသည္မ်ားကို အဓမၼျပန္လည္ပို႕ေဆာင္ျခင္းမ်ား ၊ အလြန္ဆိုး၀ါး ေသာ ျပဳမူ ဆက္ဆံျခင္းမ်ား ၊ ႏိွပ္စက္ဖမ္းဆီးျခင္းမ်ားလည္း ရိွပါသည္။ ဒုကၡသည္ မ်ားကို ျပန္လည္ေမာင္းထုတ္ျခင္း အျပဳအမူမွာ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းမ်ားကို အသိအမွတ္မျပဳျခင္း ၊ ထပ္မံခ်ိဳးေဖာက္ျခင္းမ်ား အျဖစ္ ယူဆႏိုင္ပါသည္။ လူအခြင့္အေရးမ်ား ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အၾကမ္းဖက္ခံေနရေသာ ၊ႏိွပ္စက္ညႇင္းပန္းမႈ အႏၵရာယ္မ်ားရိွေနေသာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသို႕ မည္သည့္လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို မည္သည့္ နည္းလမ္းမ်ိဳးျဖင့္မွ် ျပန္လည္ပို႕ေဆာင္ျခင္းမျပဳရန္ “ ထပ္မံမခ်ိဳးေဖာက္ ေရး ” စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းအရ တားျမစ္ထားပါသည္။ အျခားအမ်ားအျပားေသာ နိုင္ငံတကာ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္မ်ားနွင့္ ၁၉၅၁-ဒုကၡသည္မ်ားကိစၥဆိုင္ရာ ကြန္ဗန္းရွင္းေၾကျငာခ်က္ အမွတ္ (၃၃) မွ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပခ်က္အရ ထပ္မံ မခ်ိဳးေဖာက္ေရး စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းကို နိုင္ငံတကာ ဓေလ့ထံုးတမ္း ဥပေဒ ၏ စံသတ္မွတ္ခ်က္အျဖစ္ အက်ယ္တ၀န္႕ သတ္မွတ္ ေၾကျငာခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံတကာ အားလံုးနွင့္လည္း အက်ံဳး၀င္သက္ဆိုင္ေစသည္။ ဒုကၡသည္ ဒုကၡသည္ ဟူေသာေ၀ါဟာရမွာ နိုင္ငံတကာ ဥပေဒတြင္ သီးသန္႕ တစ္ခန္း တစ္က႑အေနႏွင့္ ပါ၀င္ေနေပသည္။ ဒုကၡသည္ဆုိသည္မွာ-လူ႕အဖြဲ႕အစည္း (သို႕) ႏိုင္ငံေရးအယူအဆတစ္ရပ္အတြင္း အေၾကာင္းျပခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ အေၾကာက္တရားျဖင့္ ဖိႏိွပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ျခင္း ခံေနရေသာေၾကာင့္ မူလတိုင္းျပည္မွ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာသူ မည္သူကိုမဆို ရည္ညြန္းသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ထုိတိုင္းျပည္သို႕ ျပန္ရန္ ဆႏၵမရိွျခင္း (သို႕) ျပန္ရန္မျဖစ္နိုင္ေတာ့ျခင္း ျဖစ္၏။ ၁၉၅၁- ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကြန္ဗန္းရွင္း ႏွင့္ ၄င္း၏ ၁၉၆၇ သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ျဖစ္ေသာ လူအခြင့္အေရးႏွင့္ ေဒသအတြင္း ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ေၾကညာခ်က္ ထဲသို႕ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားခ်က္မ်ားအရ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရက ထုိလူမ်ားကို လက္ခံရသည္။ဇာတိႏိုင္ငံ၏ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကို မရရိွႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ယင္းတုိ႕သည္ နိုင္ငံတကာ အထူးကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈကို လုိအပ္လွ်က္ရိွသည္ ဟူေသာ အခ်က္ေၾကာင့္ပင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို အေျခခံဥပေဒေၾကာင္းအရ ဒုကၡသည္မ်ားကို အေျခခံ ဥပေဒေၾကာင္းအရ အသိအမွတ္ျပဳထားသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ၄င္းတို႕ကို ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္ကိုင္သူမ်ားႏွင့္ ေရာေႏွာသတ္မွတ္ျခင္း မျပဳရန္ လုိအပ္သည္။ သူတို႕သည္ တစ္ခါတရံ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္သူမ်ားႏွင့္ ခရီးလမ္းတစ္ ခုထဲကို အသံုးျပဳ၍ေသာ္လည္းေကာင္း ၊ လူကုန္ကူးျခင္း လမ္းေၾကာင္းမွသည္ လည္းေကာင္း လာရေလ့ရိွၿပီး တခါတရံ လမ္းခရီးတြင္ေသာ္လည္းေကာင္း ေရာက္ရိွ လာေသာ ႏိုင္ငံတြင္လည္းေကာင္း လူအခြင့္အေရး အႀကမ္းဖက္ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ႀကံဳရေလ့ရိွသည္။ ခိုလံႈခြင့္ေတာင္းခံသူဆိုတာ ဘာလဲ??
ခိုလံႈခြင့္ေတာင္းခံသူဆိုသည္မွာ ... ဒုကၡသည္တစ္ဦးအျဖစ္ တရား၀င္မသတ္မွတ္ရ ေသးေသာ္လည္း ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မႈေပးရန္ ေတာင္းဆုိထားသူကိုဆိုလုိုသည္။ အစိုးရက ဒုကၡသည္အျဖစ္ လက္ခံ/မခံ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ေပးရန္ ေစာင့္ဆိုင္းေနဆဲျဖစ္ သည္ဟု ထုိသူကို သာမာန္အားျဖင့္ သတ္မွတ္သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဒုကၡသည္ ဥပေဒျဖင့္ ထုိသူကိုအကာအကြယ္ေပးျခင္းသည္ ထိုသူ၌တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳထား ထားျခင္း( ဥပမာ- အစိုးရ စာရြက္စာတမ္း/ သက္ေသခံလက္မွတ္) မ်ားရိွျခင္း ၊ မရိွျခင္းႏွင့္ မသကဆိုင္ပါ။ ဒုကၡသည္မ်ား ရသင့္ရထိုက္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ရရိွေစရန္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားကို မွ ခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းခံသူမ်ားအားသိေစအပ္သည္။ (က) ခိုလံႈခြင့္ေတာင္းခံရန္ တိုင္းျပည္အတြင္း၀င္ေရာက္လာသူမ်ားကို တားဆီးပိုင္ခြင့္မရိွပါ။ (ခ) ဒုကၡသည္အျဖစ္လက္ခံ/မခံ ဆံုးျဖတ္ရန္အတြက္ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ေသာ အစီအစဥ္ မ်ားခ်မွတ္ေပးရမည္ (ဂ) ခိုလံႈခြင့္ေတာင္းခံထားသူမ်ားကို ရာဇ၀တ္မႈေျမာက္သည္ဟု သတ္မွတ္ထားေသာ အမႈမ်ိဳး မက်ဴးလြန္မခ်င္း ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္၍မရပါ။ (ဃ) မိသားစု၊ မိတ္ေဆြ၊ ေရွ႕ေန၊ စကားျပန္ ၄င္းတို႕ကို အကူအညီေပးႏို္င္ေသာ အဖြဲ႕အစည္း စသူတို႕နွင့္ ဆက္သြယ္ပိုင္ခြင့္ရိွရမည္။(ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုး (င) အေျခခံ စီးပြားေရး လူမႈေရး ယဥ္ေက်းမႈဆုိင္ရာ အခြင့္အေရးမ်ား ရရိွရမည္။ ဥပမာ- အလုပ္ အကိုင္ ၊ ပညာေရး ၊ လူမႈအေထာက္အပံ။ သူတို႕ရဲ႕အခြင့္အေရးေတြက ဘာေတြလဲ ?? အမ်ားနည္းတူ ပင္ ဒုကၡသည္မ်ားတြင္လည္း လူ႕အခြင့္အေရးရိွရမည္။ေအာက္ပါအခ်က္မ်ား ပါ၀င္သည္။ (က) မတရားမႈမ်ားမွ ကာကြယ္ေပးျခင္း (ခ) သက္ေသခံ လက္မွတ္ႏွင့္တကြ ခရီးသြား စာရြက္စာတန္းမ်ား (ဂ) အလုပ္လုပ္ခြင့္ (ဃ) အိမ္ယာ ၊ ပညာေရးႏွင့္ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိခြင့္ (င) တရားမ၀င္ ၀င္ေရာက္ျခင္းအတြက္ ျပစ္ဒဏ္မ်ားေပးျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးျခင္း (စ) လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာခြင့္ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ တိက်ခိုင္မာေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္ရပ္ ခ်မွတ္ေပးနိုင္ရမည္။ ၄င္းတို႕ မွာ ၀င္ေရာက္ခိုလံႈရာ တုိင္းျပည္၌ပင္ ႏိုင္ငံသားခံယူခြင့္ေပးျခင္း ၊ (သို႕) အျခားတုိင္းျပည္တစ္ ျပည္သုိ႕ ျပည္လည္အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္ေပးျခင္း (သုိ႕) ၄င္း၏မူလတို္င္းျပည္သို႕ အခမဲ့ျပန္လည္ ပိုေဆာင္ေပးျခင္း။ ဤသို႕ျပန္လည္ပို႕ေဆာင္ေပးျခင္းခံရသူမ်ားကို လူအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရရိွၿပီး လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရမႈအတြက္ အာမခံႏုိင္မွသာ ျပန္လည္ပိုေဆာင္ေပးသင့္သည္။ ထုိသို႕မဟုတ္ပါက တည္ၿငိမ္မႈမရိွခဲ့သည့္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ျဖစ္ခဲ့ ဖူးသည့္အတြက္ ထုိလူမ်ားသည္ မိမိတို႕၏ အိုးအိမ္မ်ားကို စြန္႕ပစ္ထြက္ခြာမႈမ်ား ထပ္မံ ျဖစ္ပြားေစလိမ့္မည္။ ဘာေၾကာင့္ကာကြယ္ေပးသင့္တာလဲ?? အထက္တြင္ အေလးအနက္တင္ျပခဲ့သည့္အတိုင္း ဒုကၡသည္ကိစၥဆိုသည္ မွာ ႏိုင္ငံတစ္ႏို္င္ငံတည္း၏ ျပႆနာမဟုတ္ဘဲ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ျပႆနာ ျဖစ္သည့္ အတြက္ ပိုမိုထိေရာက္ေသာ ေျဖရွင္းရန္ နည္းလမ္းမ်ိဳး လိုအပ္လွသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ မေလးရွားအေနျဖင့္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာျပႆနာမ်ားကို မွ်ေ၀ေျဖရွင္းျခင္းႏွင့္ နိုင္ငံတကာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ ကို ရယူျခင္းဟူေသာ သေဘာထားမ်ိဳး ရိွရမည္။ မေလးရွားအေနျဖင့္ ၁၉၅၁ - ဒုကၡသည္မ်ားကိစၥဆိုင္ရာ ကြန္ဗင္းရွင္းတြင္ မပါ၀င္ခဲ့ေသာ္ျငားလညး္ “ ထပ္မံမခ်ိဳးေဖာက္ေရး ” ၏ အေျခခံ စည္းမ်ဥ္းအတြင္း အက်ံဳး၀င္ေနသည္မွာ “ လူ႕အခြင့္အေရး ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အၾကမ္းဖက္ခံေနရေသာ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္သို႕ မည္သည့္တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို မဆို ျပန္ပို႕ျခင္းကို တားျမစ္ သည္။ ” ဟူေသာအခ်က္ျဖစ္သည္။ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ ကြန္ဗန္းရွင္းနွင့္ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈပံုသ႑ာန္အားလံုး ကြန္ဗင္္းရွင္း - ကုလသမဂၢတို႕တြင္ သေဘာတူလက္မွတ္မ်ား ေရးထုိးထားသျဖင့္ ဒုကၡသည္အမ်ိဳးသမီးမ်ားႏွင့္ ကေလးသူငယ္မ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ရန္ မေလးရွားအစိုးရ၌ လည္း တရား၀င္တာ၀န္ရိွေနသည္။ ..........-ေၾကျငာခ်က္ အမွတ္(၂၂) အရ ကေလး သူငယ္ခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းခံသူမ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားကိုအေထာက္အပံမ်ား ၊ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား မေလးရွားအစိုးရက အထူးတက္ႄကြစြာ လုပ္ေဆာင္ေပးရမည္ ျဖစ္သည္။ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈမ်ားႏွင့္ ႏို္င္ငံေရးအၾကပ္အတည္းမ်ားအတြင္း အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ေဒသတစ္ခုလံုးတြင္ တာ၀န္ရိွသကဲ့သို႕ အာစီယံ အဖြဲ႕၀င္ႏို္င္ငံလည္းျဖစ္ ၊ အာစီယံ စာခ်ဳပ္ျဖစ္ေပၚရန္ အတြက္ႀကိဳးပမ္းခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံတစ္ႏို္င္ငံ လည္းျဖစ္သည့္ မေလးရွားႏိုင္ငံ အေနႏွင့္ လူအခြင့္အေရး ၊ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပဂတိအေျခအေန အေပၚ လ်စ္လ်ဴရႈ မ်က္စိမိတ္ထား၍ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ မၾကာေသးမီက ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ျမန္မာႏို္င္ငံ လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားက မေလးရွား အစိုးရကို အာစီယံႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရန္ေထာက္ျပလိုက္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြားေနလွ်က္ရိွေသာ လူ႕အခြင့္အေရးႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးအခက္အခဲမ်ားကို ေျဖရွင္းေပးရံုသာမက ကၽြႏ္ုပ္တို႕တိုင္းျပည္ အတြင္းရိွ ဒုကၡသည္မ်ား ေထာက္ပံကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေပးေရး တို႕လညး္ျဖစ္သည္။ သင္ဘာလုပ္ႏိုင္သလဲ အာဏာပိုင္မ်ားထံသို႕ စာတေစာင္ေရးပါ။ ဒုကၡသည္ ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ အစီအစဥ္တရပ္ အျမန္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ေတာင္းဆိုပါ။ ႏို္င္ငံတကာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈစိတ္ဓါတ္ ျဖင့္ မေလးရွားႏိုင္ငံတြင္းရိွ ဒုကၡသည္မ်ား အခက္အခဲကို ေျဖရွင္းႏို္င္ရန္အတြက္ ခိုင္မာသည့္ အေျဖတစ္ခု ရရိွေစရန္ မေလးရွားအစိုးရ၏ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထားအျမင္ကို ရွင္းလင္းေဖာ္ျပ ေပးရန္ အေလးအနက္ေတာင္းဆိုပါ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ဖမ္းဆီးထိမ္းသိမ္းခံေနရသည့္ အခ်က္ကိုလည္း အေလးအနက္ေျပာဆိုပါ။ အစိုးရထံမွ က်မ္းမာေရး ၊ ပညာေရး ႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အကူ အညီမ်ား အျမန္လိုအပ္လွ်က္ရိွေၾကာင္း ေဖာ္ျပပါ။ မွ်ေ၀ေျဖရွင္းျခင္း ႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ စည္းလံုးညီညြတ္မႈ သေဘာထားကို ၁၉၅၁ - ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားကိစၥဆိုင္ရာ ကြန္ဗင့္ရွင္း နိဒါန္းအပိုင္းတြင္ ေတြ႕ႏုိင္သည္။ ယင္းသေဘာထားက “ အကယ္၍ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံတည္းတြင္ ခိုလံႈသူအမ်ားအျပား ၀င္ေရာက္လာသျဖင့္ မႏို္င္မနင္း ျဖစ္ေနပါက ၄င္း၏ ဒုကၡသည္ႏွင့္ ခိုလံႈသူအခက္အခဲမ်ားကို ေက်နပ္ေျပလည္ အဆံုးသတ္ သြားသည္အထိ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အတိုင္းအတာႏွင့္ေရာ ႏိုင္ငံအတိုင္းအတာအလိုက္ပါ အသီးသီးေသာတာ၀န္မ်ားကို ခြဲေ၀ယူၾက၍ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား အေထြေထြ ပါတီစံု အစီအစဥ္မ်ားကို ေရးဆြဲ ေဆာင္ရြက္ၾကရမည္။ ” ဟု ေဖာ္ျပသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္မေလးရွား အစိုးရသည္ ကမာၻ႕ကူရာမဲ့ ကယ္ရာမဲ့ လူသားမ်ားအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ မ်ားကို ျဖည့္စည္းေပးနို္င္ရန္ ႏွင့္ အျခားဘက္ေပါင္းစံု အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ကူညီ ေထာက္ပံရမည္ ဆိုသည္မွာ ထင္ရွား၏။ဤသို႕ဘက္ေပါင္းစံုမွ ခ်ဥ္းကပ္ေျဖရွင္းျခင္းဟူသည္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ အေထာက္အပံမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာမွ မွ်ေ၀ေပးရမည္ဟူေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းနွင့္ ကိုက္ညီေပသည္။
အမွတ္ (၁) စက္မႈ၀န္ႀကီးဌာနပိုင္ ရန္ကုန္၊ ဗိုလ္တေထာင္ၿမိဳ႕နယ္ လင္းစေဒါင္းရွိ ေအာက္စီဂ်င္ဓာတ္ေငြ႕စက္႐ံု မီးေလာင္မႈေၾကာင့္ လူ (၂) ဦးဒဏ္ရာရၿပီး ေဆး႐ံုတင္ထားရသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ က်ေနာ္တုိ႔ ကမၻာ့စီးပြားေရး က်ဆင္းမႈနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၾကရတယ္ ဆိုေတာ့ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ဟာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြ စုေပါင္းၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ၾကရမယ့္ ႏွစ္၊ ကုံလံုႁကြယ္၀တဲ့ အနာဂတ္ကို တည္ေဆာက္ရင္းနဲ႔ မိသားစုေတြ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြကို တကယ္ ကူညီရမယ့္ႏွစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ စီးပြားက် ကာလမွာလည္း အနာဂတ္အတြက္ ဆက္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြဟာ အနာဂတ္မွာ ပိုၿပီး အားေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေပၚထြက္လာၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
