to download
၀ါရွင္တန္သံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္ကုိနအဖက အေမရိကန္ျပန္လႊတ္ဟု အတုိက္အခံ စြပ္စြဲ
NEJ/ ၂၆ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၀၉
(ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္မွ ေကာက္ႏွတ္တင္ျပပါသည္)
တခ်ိန္က အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕၌ ျမန္မာသံအမတ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ သံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္ မၾကာခင္က အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ျပန္ေရာက္ေနသည္ဟု ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ ဦးလင္းၿမိဳင္ႏွင့္ နီးစပ္သူမ်ားက အတည္ျပဳေျပာသည္။
၀ါရွင္တန္ ျမန္မာသံ႐ုံးမွတဆင့္ အုိဘားမား၏ အေမရိကန္အစိုးရသစ္အား ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး စည္း႐ုံးရန္အတြက္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဦးလင္းၿမိဳင္ကုိ ယခုကဲ့သို႔ တုိးတုိးတိတ္တိတ္ ေစလႊတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀ါရွင္တန္ အတုိက္အခံရပ္ကြက္က ေျပာေသာ္လည္း အဆုိပါအခ်က္ကုိ ေခတ္ၿပိဳင္က အတည္ျပဳႏုိင္ရန္ စုံစမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။
ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ ယခုတေခါက္ အေမရိကန္သုိ႔ ၀င္လာရန္အတြက္ လက္ရွိ ၀ါရွင္တန္ျမန္မာသံ႐ုံး ယာယီတာ၀န္ခံ ဒုတိယဗုိလ္မႉးႀကီးျမင့္လြင္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ၿပီး ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာသံအမတ္ဘ၀က အေမရိကန္အစိုးရပုိင္းႏွင့္ အတန္အသင့္ ဆက္ဆံႏုိင္ခဲ့သည့္အတြက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္္ ျမန္မာသံ႐ုံးကုိ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္အႀကံေပးရန္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက လႊတ္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀ါရွင္တန္ျမန္မာသံ႐ုံးႏွင့္ နီးစပ္သည့္ သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ုံးက ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္၏ ပထမအႀကိမ္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားမႈကုိျငင္းဆုိၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ဗီဇာေလွ်ာက္မွ အေမရိကန္ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးလင္းၿမိဳင္၏ မိတ္ေဆြ အသုိင္းအ၀န္းက အတည္ျပဳေျပာသည္။ ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္အား မည္သူမည္၀ါျဖစ္သည္ကုိ သိလ်က္ ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ုံးမွ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဗီဇာထုတ္ေပးသည္ကုိမူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာသံ႐ုံးတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း ျမန္မာ အတုိက္အခံမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဆန္႔က်င္လာေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တက္တက္ႂကြႂကြ စည္း႐ုံးရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္ ဝါရွင္တန္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ေတြ႕ဆုံခဲ့သည့္ အတိုက္အခံမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္ေျမာက္ေရးၫြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာဇာနည္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု စုံစမ္းသိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫြန္႔လက္ထက္ ေဒါက္တာဇာနည္ ျမန္မာျပည္ျပန္ၿပီး နအဖထိပ္တန္းအရာရွိအခ်ဳိ႕ႏွင့္ တိတ္တဆိတ္လာေတြ႕သည့္ အေၾကာင္းကုိ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္က အေမရိကန္ ျမန္မာအတုိက္အခံမ်ားအား ဖုန္းဆက္ေျပာခဲ့သည္ဟု အတုိက္အခံအခ်ဳိ႕က စြပ္စြဲခဲ့သည္။
ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားျဖစ္သည့္ Mitch McConnell ႏွင့္ Dianne Feinstein တုိ႔က ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္အား အေမရိကန္မွ ႏွင္ထုတ္ရန္ ထုိအခ်ိန္က ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေကာ္လင္းပါ၀ဲထံ စာေရးေတာင္းဆုိခဲ့ဖူးသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫြန္႔ ျပဳတ္ၿပီးမၾကာခင္ ဦးလင္းၿမိဳင္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခားရွိ ျမန္မာသံအမတ္မ်ားကုိ ၂၀၀၄ ခု ဒီဇင္ဘာ (၂) ရက္ေန႔ ရန္ကုန္အေရာက္ စစ္အစိုးရက ႐ုတ္တရက္ ျပန္ေခၚခဲ့သည္။
အေမရိကန္နိင္ငံဆုိင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္အား နအဖက ရန္ကုန္ျပန္ေခၚၿပီးေနာက္ နုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနတြင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူး ခန္႔ခဲ့သည္။
နုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန စီမံေရးနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ ထုိအခ်ိန္က ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိ ေက်ာ္ကုိ အၿငိမ္းစားေပးၿပီး အေမရိကန္နုိင္ငံ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕က ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္ႏွင့္ အစားထုိး ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ နုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူးမွ ျပဳတ္သြားသည့္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္သည္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က မေလးရွားနုိင္ငံ ျမန္မာသံ႐ုံးတြင္ စစ္သံမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသူ ျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ (၂၁) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္သည့္ နအဖ ေၾကညာခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပေရး ေကာ္မတီဝင္ (၄၃) ဦးစာရင္းမွာလည္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္၏ အမည္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျပဳတ္သြားသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔ႏွင့္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္ ပတ္သက္မႈ ရွိမရွိဆိုသည္မွာမူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ DSA အပတ္စဥ္ (၁၁) မွ ျဖစ္ၿပီး ေရတပ္မွာ ဗိုလ္မႉးအဆင့္ႏွင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ယခင္ ေရတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စုိးသိန္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းတုိ႔ႏွင့္ တပတ္စဥ္တည္းျဖစ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္ေရး ရင္းႏွီးသူျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေရတပ္မွာ အရာရွိ အျဖစ္ (၂၆) ႏွစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနတြင္ အမႈထမ္း ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း Washington Diplomat သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပထားသည္။
၀ါရွင္တန္ ျမန္မာသံ႐ုံးမွတဆင့္ အုိဘားမား၏ အေမရိကန္အစိုးရသစ္အား ခ်ဥ္းကပ္ၿပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး စည္း႐ုံးရန္အတြက္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ဦးလင္းၿမိဳင္ကုိ ယခုကဲ့သို႔ တုိးတုိးတိတ္တိတ္ ေစလႊတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀ါရွင္တန္ အတုိက္အခံရပ္ကြက္က ေျပာေသာ္လည္း အဆုိပါအခ်က္ကုိ ေခတ္ၿပိဳင္က အတည္ျပဳႏုိင္ရန္ စုံစမ္းေနဆဲျဖစ္သည္။
ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ ယခုတေခါက္ အေမရိကန္သုိ႔ ၀င္လာရန္အတြက္ လက္ရွိ ၀ါရွင္တန္ျမန္မာသံ႐ုံး ယာယီတာ၀န္ခံ ဒုတိယဗုိလ္မႉးႀကီးျမင့္လြင္ႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ၿပီး ေရာက္လာျခင္းျဖစ္သည္။
ျမန္မာသံအမတ္ဘ၀က အေမရိကန္အစိုးရပုိင္းႏွင့္ အတန္အသင့္ ဆက္ဆံႏုိင္ခဲ့သည့္အတြက္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈ႐ုပ္သိမ္းေရး ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္္ ျမန္မာသံ႐ုံးကုိ ေနာက္ကြယ္မွ ႀကိဳးကိုင္အႀကံေပးရန္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက လႊတ္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၀ါရွင္တန္ျမန္မာသံ႐ုံးႏွင့္ နီးစပ္သည့္ သတင္းရပ္ကြက္က ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္ ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ုံးက ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္၏ ပထမအႀကိမ္ ဗီဇာေလွ်ာက္ထားမႈကုိျငင္းဆုိၿပီး ေနာက္တႀကိမ္ ဗီဇာေလွ်ာက္မွ အေမရိကန္ျပည္၀င္ခြင့္ဗီဇာ ထုတ္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဦးလင္းၿမိဳင္၏ မိတ္ေဆြ အသုိင္းအ၀န္းက အတည္ျပဳေျပာသည္။ ျမန္မာသံအမတ္ေဟာင္း ဦးလင္းၿမိဳင္အား မည္သူမည္၀ါျဖစ္သည္ကုိ သိလ်က္ ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ုံးမွ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဗီဇာထုတ္ေပးသည္ကုိမူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာသံ႐ုံးတြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္အတြင္း ျမန္မာ အတုိက္အခံမ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ အေမရိကန္စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈ ဆန္႔က်င္လာေအာင္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ တက္တက္ႂကြႂကြ စည္း႐ုံးရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္ ဝါရွင္တန္တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ေတြ႕ဆုံခဲ့သည့္ အတိုက္အခံမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံလြတ္ေျမာက္ေရးၫြန္႔ေပါင္းအဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာဇာနည္လည္း ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု စုံစမ္းသိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫြန္႔လက္ထက္ ေဒါက္တာဇာနည္ ျမန္မာျပည္ျပန္ၿပီး နအဖထိပ္တန္းအရာရွိအခ်ဳိ႕ႏွင့္ တိတ္တဆိတ္လာေတြ႕သည့္ အေၾကာင္းကုိ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္က အေမရိကန္ ျမန္မာအတုိက္အခံမ်ားအား ဖုန္းဆက္ေျပာခဲ့သည္ဟု အတုိက္အခံအခ်ဳိ႕က စြပ္စြဲခဲ့သည္။
ျမန္မာ့အေရး ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္မ်ားျဖစ္သည့္ Mitch McConnell ႏွင့္ Dianne Feinstein တုိ႔က ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္အား အေမရိကန္မွ ႏွင္ထုတ္ရန္ ထုိအခ်ိန္က ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ေကာ္လင္းပါ၀ဲထံ စာေရးေတာင္းဆုိခဲ့ဖူးသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ၫြန္႔ ျပဳတ္ၿပီးမၾကာခင္ ဦးလင္းၿမိဳင္အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခားရွိ ျမန္မာသံအမတ္မ်ားကုိ ၂၀၀၄ ခု ဒီဇင္ဘာ (၂) ရက္ေန႔ ရန္ကုန္အေရာက္ စစ္အစိုးရက ႐ုတ္တရက္ ျပန္ေခၚခဲ့သည္။
အေမရိကန္နိင္ငံဆုိင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္အား နအဖက ရန္ကုန္ျပန္ေခၚၿပီးေနာက္ နုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးဌာနတြင္ ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူး ခန္႔ခဲ့သည္။
နုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန စီမံေရးနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန၏ ထုိအခ်ိန္က ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိ ေက်ာ္ကုိ အၿငိမ္းစားေပးၿပီး အေမရိကန္နုိင္ငံ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕က ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္ႏွင့္ အစားထုိး ခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ နုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ၫႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူးမွ ျပဳတ္သြားသည့္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္သည္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္က မေလးရွားနုိင္ငံ ျမန္မာသံ႐ုံးတြင္ စစ္သံမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခ့ဲသူ ျဖစ္သည္။
၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာ (၂၁) ရက္ေန႔စြဲျဖင့္ ထုတ္ျပန္သည့္ နအဖ ေၾကညာခဲ့သည့္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ က်င္းပေရး ေကာ္မတီဝင္ (၄၃) ဦးစာရင္းမွာလည္း ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္၏ အမည္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျပဳတ္သြားသည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ၫြန္႔ႏွင့္ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကုိကုိေက်ာ္ ပတ္သက္မႈ ရွိမရွိဆိုသည္မွာမူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိရေသးေပ။
ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးလင္းၿမိဳင္သည္ DSA အပတ္စဥ္ (၁၁) မွ ျဖစ္ၿပီး ေရတပ္မွာ ဗိုလ္မႉးအဆင့္ႏွင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ယခင္ ေရတပ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဒုတိယ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး စုိးသိန္း၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းတုိ႔ႏွင့္ တပတ္စဥ္တည္းျဖစ္ၿပီး ပုဂၢိဳလ္ေရး ရင္းႏွီးသူျဖစ္သည္။ ျမန္မာစစ္အစိုးရ ေရတပ္မွာ အရာရွိ အျဖစ္ (၂၆) ႏွစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာနတြင္ အမႈထမ္း ေဆာင္ခဲ့ေၾကာင္း Washington Diplomat သတင္းစာမွာ ေဖာ္ျပထားသည္။
...................................................................................................
ကမာၻ႔ေရႊေစ်း အတက္အက်ၾကမ္းဘန္ေကာက္ေရႊဆုိင္မ်ား ပိတ္
NEJ/ ၂၆ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၀၉
(ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္မွ ေကာက္ႏွတ္တင္ျပပါသည္)
ကမာၻ႔ေရႊေစ်းမွာ တရက္တည္း အတက္အက် ျမန္လြန္းေနသည့္အတြက္ ထုိင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ တ႐ုတ္တန္းရွိ နာမည္ႀကီး ေရာင္၀ရတ္ေရႊေစ်းတန္းမွ ေရႊဆုိင္မ်ား တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးရက္အတြင္းမွာပင္ ပိတ္လုိက္ရေၾကာင္း ေရႊကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠ႒က ေျပာသည္။
အေရာင္းအ၀ယ္ေကာင္းသည့္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးရက္အတြင္း ေရႊဆုိင္မ်ားပိတ္ရျခင္းမွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။
“ကမာၻ႔ေရႊေစ်းက တေန႔တည္း အမ်ိဳးအမ်ိဳးျဖစ္ေနေတာ့ ေရႊဆုိင္ေတြက ေစ်းအမ်ိဳးမ်ိဳး လုိက္ေျပာင္းေပးေနရတာနဲ႔ တနလၤာနဲ႔ အဂၤါကုိ ေရႊဆုိင္ေတြပိတ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္တာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေရႊကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠ႒ က်စ္တီက ေျပာသည္။ တ႐ုတ္တန္း ေရာင္၀ရတ္ေရႊေစ်းတန္းမွာ ေရႊေစ်း တႀကိမ္ေျပာင္းလွ်င္ ဘတ္ေငြ (၄၀၀) ၀န္းက်င္ အတက္အက် ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ေစ်းသတ္မွတ္ရန္ ခက္ခဲၿပီး ပိတ္ရသည္ဟုလည္း ဆက္ေျပာသည္။
ကမာၻ႔ေရႊေစ်းမၿငိမ္သည့္အတြက္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးအတြင္း အာရွေရႊဆုိင္မ်ားလည္း ပိတ္ၿပီး ဗုဒၶဟူးေန႔မွ ေရႊဆုိင္မ်ား ျပန္ဖြင့္မည္ျဖစ္သည္။
ဇန္န၀ါရီ (၂၄) ရက္ ထုိင္း ေရႊကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ေရႊေစ်းမွာ ေရႊေခ်ာင္း၀ယ္ေစ်း တဘတ္သား ဘတ္ေငြ (၁၄,၅၀၀) ႏွင့္ ေရာင္းေစ်း ဘတ္ေငြ (၁၄,၆၀၀) ရွိၿပီး လက္၀တ္ရတနာေရႊမွာ ၀ယ္ေစ်း ဘတ္ေငြ (၁၄၂၉၅.၈၈) ႏွင့္ ေရာင္းေစ်း (၁၅,၀၀၀) ရွိသည္။
အေရာင္းအ၀ယ္ေကာင္းသည့္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးရက္အတြင္း ေရႊဆုိင္မ်ားပိတ္ရျခင္းမွာ ပထမဆုံးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။
“ကမာၻ႔ေရႊေစ်းက တေန႔တည္း အမ်ိဳးအမ်ိဳးျဖစ္ေနေတာ့ ေရႊဆုိင္ေတြက ေစ်းအမ်ိဳးမ်ိဳး လုိက္ေျပာင္းေပးေနရတာနဲ႔ တနလၤာနဲ႔ အဂၤါကုိ ေရႊဆုိင္ေတြပိတ္ဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္လုိက္တာ ျဖစ္တယ္” ဟု ေရႊကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ဥကၠ႒ က်စ္တီက ေျပာသည္။ တ႐ုတ္တန္း ေရာင္၀ရတ္ေရႊေစ်းတန္းမွာ ေရႊေစ်း တႀကိမ္ေျပာင္းလွ်င္ ဘတ္ေငြ (၄၀၀) ၀န္းက်င္ အတက္အက် ျဖစ္ေနသည့္အတြက္ ေစ်းသတ္မွတ္ရန္ ခက္ခဲၿပီး ပိတ္ရသည္ဟုလည္း ဆက္ေျပာသည္။
ကမာၻ႔ေရႊေစ်းမၿငိမ္သည့္အတြက္ တ႐ုတ္ႏွစ္သစ္ကူးအတြင္း အာရွေရႊဆုိင္မ်ားလည္း ပိတ္ၿပီး ဗုဒၶဟူးေန႔မွ ေရႊဆုိင္မ်ား ျပန္ဖြင့္မည္ျဖစ္သည္။
ဇန္န၀ါရီ (၂၄) ရက္ ထုိင္း ေရႊကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္း ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ေရႊေစ်းမွာ ေရႊေခ်ာင္း၀ယ္ေစ်း တဘတ္သား ဘတ္ေငြ (၁၄,၅၀၀) ႏွင့္ ေရာင္းေစ်း ဘတ္ေငြ (၁၄,၆၀၀) ရွိၿပီး လက္၀တ္ရတနာေရႊမွာ ၀ယ္ေစ်း ဘတ္ေငြ (၁၄၂၉၅.၈၈) ႏွင့္ ေရာင္းေစ်း (၁၅,၀၀၀) ရွိသည္။
..........................................................................................
၂၀၀၉ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းႏွင့္ လူထုအုံႂကြမႈ (သံုးသပ္ခ်က္)
မင္းႏုိင္သူ/ ၂၆ ဇန္န၀ါရီ ၂၀၀၉
(ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္မွ ေကာက္ႏွတ္တင္ျပပါသည္)
၂၀၀၉ ခုႏွစ္အတြင္း အာရွႏုိင္ငံမ်ား၌ စီးပြားေရးကုိ အေျခခံေသာ လူမႈအုံႂကြမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးခ်က္တရပ္ရွိသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ သတိေပးသူမွာ ကုလသမဂၢဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအစီအစဥ္ အာရွ-ပစိဖိတ္ေဒသဆုိင္ရာ ဗဟုိ႐ုံးအႀကီးအကဲ Ajay Chhibber ျဖစ္သည္။ ၎က အေျခခံဒီမုိကေရစီစံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ႏုိင္ငံ့စီးပြားေရးထိန္းေက်ာင္းႏုိင္မႈစံႏႈန္းမ်ား အေပၚမႈတည္၍ “အာရွႏုိင္ငံမ်ားအတြင္း” ဟူေသာ အထူးျပဳခ်က္ကုိ သုံးႏႈန္းသတိေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ဟန္ရွိသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သတိေပးဧရိယာအတြင္း ပါ၀င္ေနသည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အလားအလာကုိ သုံးသပ္ၾကည့္ဖုိ႔လုိလာသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထက္ သိသာစြာ က်ဆင္းလိမ့္မည္ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) ႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ (Burma Fund) ဘားမားဖန္းမွ ဦးစိန္ေဌးတို႔ႏွစ္ဦးက တူညီစြာမွန္းဆသည္။
ကမာၻ႔စီးပြားေရးက်ဆင္းလာခ်ိန္တြင္ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ရင္ဆုိင္ရမည့္ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းထက္ ျမန္မာက ပုိမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ခုုႏွစ္ ႏွစ္စပုိင္းတြင္ နာဂစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရသျဖင့္ စုိက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္းမ်ားမွ အေျခခံသြင္းအားစုမ်ားႏွင့္ လုပ္သားမ်ား ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးခဲ့ျခင္း၊ ႏွစ္လယ္ပုိင္းတြင္ အဓိကပုိ႔ကုန္တမ်ဳိးျဖစ္ေသာ ပဲေစ်းကြက္ပ်က္ ျပားသြားျခင္းႏွင့္ စစ္အစုိးရ၏ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈ မ်ားျပားေနျခင္းတုိ႔သည္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားထက္ပုိေနေသာ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထုိးျပၾကသည္။
“စီးပြားေရးခန္႔မွန္းတဲ့အခါ ၿပီးခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေလာက္ကုိပဲၾကည့္ၿပီးေတာ့ ခန္႔မွန္းလုိ႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့။ အရင္ကဟာေတြကိုလည္း ၾကည့္ဖုိ႔လုိတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း recently ေပါ့။ တႏွစ္ေလာက္ကဟာကေတာ့ တုိက္႐ုိက္ထိခုိက္တာ (directly impact) ျဖစ္တာေပါ့။ ဒီလုိပဲ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈဟာ တႏွစ္အတြင္း သိသာမႈ မရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္လည္း ေနာက္ႏွစ္ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာက်မွ သြားၿပီးထိခုိက္တာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ခ်က္ခ်င္းထိခုိက္တာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာအေရးခင္းမ်ဳိးကေတာ့ တုိက္႐ုိက္အက်ဳိးသက္ေရာက္သြားတာလို႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္” ဟု ဦးစိန္ေဌးက ဆုိသည္။
အကယ္စင္စစ္လည္း ကမာၻ႔စီးပြားေရး မက်ဆင္းမီကပင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ က်ဆင္းေနခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
စစ္အစုိးရ၏ ည့ံံဖ်င္းေသာကုိင္တြယ္မႈေၾကာင့္ ယုိင္နဲ႔ေနေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကုိ ေမ (၂) ရက္ နာဂစ္က အ႐ႈိက္ထုိးလုိက္ျပန္သည္။ စပါးစုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ (၄၀) ရာခုိင္ႏႈန္းမွ် ပ်က္စီးခဲ့သည္။ ငါးလုပ္ငန္း၊ ဆားလုပ္ငန္း မ်ားလည္း နာလန္မထူႏုိင္။ ထုိ႔ထက္ပုိဆုိးသည္မွာ ေဒသခံလူထု ႏွစ္သိန္းနီးပါး အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ လုပ္သားအင္အားဆုံး႐ႈံးမႈသည္ အဆုိး၀ါးဆုံး ဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္သည္။
ေသဆုံးသူစာရင္းကုိ နအဖက အတိအက်ထုတ္ျပန္မေပးႏုိင္ေသာ္လည္း ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈစာရင္းကုိမူ သုံးပတ္အတြင္း အရအမိေကာက္ကာ ကန္ေဒၚလာ (၁၁) ဘီလီယံေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ကမာၻကိုေျပာသည္။ ေမ (၂) ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မုန္တုိ္င္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈတန္ဖုိးကုိ ေမ (၂၅) ရက္တြင္ စာရင္းအတိအက်ျဖင့္ တင္ျပလာႏိုင္စြမ္းေသာ နအဖ၏ စာရင္းမ်ားကုိ ကမာၻကမယုံ။ သုိ႔ႏွင့္ အာဆီယံက ၾကား၀င္တြက္ခ်က္ေပးရာ ေလးပုံတပုံေလ်ာ့ပါးသြားၿပီး (၄) ဘီလီယံဟု အေျဖထြက္လာသည္။
နာဂစ္ျဖစ္ၿပီးစအခ်ိန္ကလည္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ရန္ မစဥ္းစားဘဲ ေမ (၅) ရက္တြင္ ဘ႑ာေရး ဒု-၀န္ႀကီး ဗုိလ္မႉးႀကီးလွသိန္းေဆြက ဒုကၡသည္ျပ ေဒၚလာရၿပီ အထင္ႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္သြားကာ လက္ျဖန္႔သည္။ ကမၻာ့ဘဏ္က မေပး။
ဤကဲ့သုိ႔ေသာ မ႐ုိးေျဖာင့္မႈမ်ားရွိရသည့္အထဲ နာဂစ္ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကူညီသူမ်ားအား အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပ ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈမ်ားေၾကာင့္ ကမာၻ႔အကူအညီေပးေရးမ်ား တြန္႔ဆုတ္ကုန္သည္။ နအဖ၏ မုိက္မဲမႈေၾကာင့္ ေဒသခံလူထုသည္ ကမာၻ႔အကူအညီမ်ားကုိ လုိသေလာက္မရခဲ့။
တဖက္တြင္လည္း စက္တင္ဘာအေရးအခင္းကုိ စစ္တပ္က အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ၿပီးေနာက္ က်ဆင္းလာေနေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ နာဂစ္အၿပီးတြင္ အေျခအေနပုိုိဆုိးလာသည္။ မီးခုိးမဲ့စက္႐ုံပုိင္ရွင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ကုိယ္တုိင္ ၎တုိ႔အိမ္တြင္ မီးခုိးမဲ့ေတာ့မည့္ သေဘာရွိလာသည္။ ဗီဇာစနစ္ေျပာင္းလဲေပးရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေတာင္းဆုိလာၾကသည္။ နအဖကေတာ့ ယခုအခ်ိန္အထိ တုတ္တုတ္မွ်မလႈပ္။
ပုဂၢလိကစီးပြားေရးက်ဆင္းေနခ်ိန္တြင္ ရွိသမွ်သယံဇာတ ထုတ္ေရာင္းရန္သာ ႀကံဆေနေသာ နအဖက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ေရပုိင္နက္ အျငင္းပြားျပန္သည္။ ရလဒ္ကား ျပည္တြင္းေရထြက္ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆုိင္းကုန္ျခင္းျဖစ္သည္။
တဖန္ ႏွစ္လယ္ပုိင္းတြင္ ဘုရင့္ေနာင္ကုန္စည္ဒုိင္အတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဲႀကိဳပြိဳင့္ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အဓိကပုိ႔ကုန္တခုျဖစ္သည့္ ပဲေစ်းကြက္ပ်က္သြားျပန္သည္။ ဤတြင္ နအဖက ႏုိင္ငံေတာ္မွ ဦးေဆာင္ေရာင္း၀ယ္မည္ဆုိကာ ပဲေစ်းကြက္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ တာစူလာျပန္၏။ တႏုိင္ငံလုံးရွိ ကုန္စည္ဒုိင္အမႈေဆာင္မ်ားအား ကုမၸဏီမ်ား စုဖြဲ႔ခုိင္းေနသည္။ နယ္ခံကုမၸဏီႏွင့္ ရန္ကုန္ရွိ နအဖလက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ဟု စီးပြားကူးသန္းဒု-၀န္ႀကီးက နယ္လွည့္ ဆြယ္တရားေဟာေန၏။ နယ္ခံကုန္သည္ပြဲစားမ်ားက လုိလားမႈမရွိ။ နအဖႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ရန္ကုန္ကုမၸဏီမ်ားကုိလည္း မယုံၾကည္ၾက။ အဆုံးသတ္တြင္ မည္ကဲ့သုိ႔ေသာ ရလဒ္ေပၚထြက္လာမည္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရဦးမည္။
နအဖ၏ တပြဲတုိးေျဖရွင္းနည္းမ်ားကား ထုိမွ်ႏွင့္ရပ္မသြား။ နာဂစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရျခင္း၊ စပါးေစ်း အလြန္အမင္းက်ဆင္းေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ သြင္းအားစုမ်ား ျဖည့္တင္းရန္ပင္ အခက္အခဲရွိေနေသာ လယ္သမားမ်ား၏ လယ္ယာေျမမ်ားကုိ ၎တုိ႔၏ စီးပြားဖက္ကုမၸဏီမ်ားအား ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေစသည္။ အမည္ကုိကား လွလွေလး ေပးထားပါ၏။ အက်ဳိးတူ လယ္ယာစီးပြား။ ထုိအက်ဳိးတူ လယ္ယာစီးပြားဆုိသည္ကုိ ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပုိင္းတြင္ပါ တုိးခ်ဲ႕သြားမည္ဟု နအဖက ေလသံပစ္ထားသည္။
“အဲလုိေတြက လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာထင္တယ္။ ေရနက္ကြင္း စုိက္ကြင္းဆုိၿပီး ေဒသခံေတြဆီက ေျမေတြသိမ္းၿပီး သူတုိ႔ကုမၸဏီေတြကုိ ခ်ေပးတာမ်ဳိးေတြရွိခဲ့တယ္။ မေကြးတုိင္းမွာလည္း စီမံကိန္း ၀ါစုိက္ဖုိ႔ဆုိၿပီး ယာေျမေတြသိမ္း ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြကုိ ခ်ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ မဆလ လက္ထက္တုန္းကလည္း သမ၀ါယမ လယ္ယာေတြဆုိၿပီး ရွိခဲ့ဖူးတာပါပဲ။ အခုလည္း အဲဒီပုံစံေတြအတုိင္း နအဖက လုိက္လုပ္ေနတာပါပဲ။ အဲဒါေတြက ေဒသခံလူထုအတြက္ အက်ဳိးမရွိႏုိင္ဘူး။ ကုမၸဏီေတြပဲ အက်ဳိးရွိမယ္။ သူတုိ႔က ထြက္လာတဲ့အသီးအႏွံကုိ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ရေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေငြ (export earning) ေတြ ရမယ္။ မူလလုပ္ခဲ့တဲ့ လယ္သမားေတြကေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႕ အလုပ္သမားသြားျဖစ္ေရာ။ လယ္ပုိင္ကေန လယ္ယာလုပ္သားျဖစ္သြားတာ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ေဒသခံေတာင္သူလယ္သမားေတြကေတာ့ ဘ၀ပ်က္သြားေတာ့တာေပါ့။ သူတုိ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးမူ၀ါဒထဲမွာ ပုဂၢလိကပုိင္ျပဳေရးဆုိတာပါေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ သမ၀ါယမျပဳေနတာပဲ။ ပုဂၢလိကပုိင္ျပဳတယ္ဆုိရင္ တဦးခ်င္းစီ၊ တက႑စီကုိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္ေပးရမွာ”ဟု ဦးစိန္ေဌးက သုံးသပ္ျပသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ပုဂၢလိကစီးပြားေရး က႑တြင္ ေဒသခံမ်ား မလုပ္တတ္ဟုဆုိကာ ၎တုိ႔၏ စီးပြားဖက္ကုမၸဏီမ်ားထံ လုပ္ငန္းခြင္မ်ား ထုိးထည့္ေပးေနေသာ နအဖအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္စီမံခန္႔ခြဲေနသည့္ အစုိးရအသုံးစရိတ္ကုိ ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္းမဟန္။ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈက (၅) ရာခုိင္ႏႈန္းအထက္မွာ ႏွစ္စဥ္ရွိေနသည္။ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္လည္း ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈ က်ပ္ေငြ ဘီလီယံ (၇၀၀) ေက်ာ္ရွိခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ႀကီး အဖြဲ႔အစည္းအေ၀း(၃၈/၂၀၀၈) တြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ၀န္ခံခဲ့သည္။
“(၇) ရာခုိင္ႏႈန္း (၈) ရာခုိင္ႏႈန္းဆုိတာ ႏွစ္စဥ္လုိျဖစ္ေနတာ မဆန္းေတာ့ပါဘူး။ ဒီႏွစ္မွာ ပုိေတာင္သုံးရဦးမယ္။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးက်ဆင္းေနခ်ိန္မွာ ပုဂၢလိက က႑ကသုံးစြဲမႈေတြ ေလ်ာ့လာမွာျဖစ္လုိ႔ ေငြက်ဳံ႕မႈ (deflaction) မျဖစ္ေအာင္ အစုိးရက ပုိသုံးေပးရမယ္” ဟု ဦးခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) က ဆုိသည္။
ဦးစိန္ေဌးက “တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖုိ႔ ဘတ္ဂ်က္ပုိသုံးသင့္တဲ့အခါ သုံးၾကရပါတယ္။ စီးပြားေရးက်ဆင္းလာခ်ိန္မွာ အစုိးရက ပုိသုံးေပးရတယ္ဆုိတာ မွန္ပါတယ္။ သီအုိရီအရမွန္ပါတယ္။ လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက ပုိသုံးခဲ့တာမ်ားေနၿပီဗ်။ ၈၈ ကေန ၂၀၀၈ ဆုိရင္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ရွိေနၿပီ။ ဘာမွအက်ဳိးမရွိဘူး။ အဲဒီမွာပုိသုံးတာ မသုံးတာထက္ သုံးတဲ့ဧရိယာေတြၾကည့္ရမွာ။ ေယာင္ျပတည္ေဆာက္မႈေတြ လုပ္ေနတာမ်ဳိးက ဘာမွအက်ဳိးမရွိဘူး။ မလုိအပ္ေသးဘဲနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ တကယ္မလုပ္ႏုိင္ေသးဘဲနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔ခ်င္လုိ႔ လမ္းေဖာက္လုိ႔၊ တံတားေဆာက္လုိ႔ စပါးထြက္ႏႈန္းတုိးလာမလား။ ဘတ္ဂ်တ္သုံးစြဲတဲ့အခါ ဘယ္က႑သည္ ႏုိ္င္ငံအတြက္ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေစသလဲ။ ဒါကုိၾကည့္ရမယ္။ အခုဟာက စစ္တပ္အတြက္ အမ်ားႀကီးသုံးေနတယ္။ မလုိအပ္ဘဲ ေနျပည္ေတာ္ေဆာက္ေနတာ အခုထိမၿပီးေသးဘူး။ အမ်ားျပည္သူအလုုပ္လုပ္တဲ့ က႑ေတြမွာ ပံ့ပုိးတာမရွိဘူး။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈဟာ (၂) ရာခုိင္ႏႈန္း၊ (၃) ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိသင့္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။
နအဖ၏ စာရင္းမ်ားကား မွန္ကန္ေလ့မရွိဟု ကမာၻကလက္ခံထားၾကသည္။ ယခုဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈသည္လည္း ယခုထက္ပုိစရာသာရွိသည္။ ႀက့ံဖြံ႕လုိ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕ဆုိသည္ႀကီးကုိလည္း နအဖက ေထာက္ပံ့ေနရသျဖင့္ ေလ်ာ့စရာအေၾကာင္းမရွိ။ ႀကံ့ဖြံံ႕ပံံ့ပုိးေငြမ်ား မည္သည့္၀န္ႀကီးဌာန၏ အသုံးစာရင္းမွ သြားသနည္း။
မိမိတုိ႔ အစုိးရအသုံးစရိတ္ကုိပင္ ေကာင္းစြာစီမံခန္႔ခြဲႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ နအဖအေနျဖင့္ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးက႑တြင္လည္း ၎တုိ႔အား ေနာက္ခံျပဳေပးေနေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား လက္သုိ႔သာ ၀ကြက္အပ္စီမံေစသည္မွာ တကယ္ေတာ့မဆန္း။
ဆန္းသည္မွာ Ajay Chhibber ၏ စီးပြားေရးကုိ အေျခခံေသာ လူမႈေရးအုံႂကြမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးမႈမွန္ကန္ေၾကာင္းကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္စမွာပင္ ျပသခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျဖစ္ရပ္မွာ နအဖလက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ားႀကီးစုိးရာ ေရနံေမွာ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မေကြးတုိင္းမႉး၏ အစ္မပုိင္ကုမၸဏီက ေႏွာပင္ေရနံေမွာ္တြင္ ေဒသခံတြင္းပုိင္မ်ားထံမွ ေရနံစိမ္းကုိ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ ၀ယ္ယူလိုသည္။ တန္ရာတန္ေၾကးမေပး။ ျပင္ပေရနံပြဲစားမ်ားက တေပပါ (၅) ေသာင္းေက်ာ္ ေပးေနခ်ိန္တြင္ ကုမၸဏီက (၃) ေသာင္း၀န္းက်င္သာေပးသည္။ သူတုိ႔မွလြဲ၍ အျခားေရာင္းခ်ျခင္းမျပဳရဟု အစည္းအေ၀း ေခၚေျပာေသာေန႔မွာပင္ ေဒသခံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ျပႆနာတက္သည္။ စစ္တပ္က ေဒသခံလူထုကုိသာ ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းျပသည္။
အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ဳိးမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္စရာအေၾကာင္းမ်ားလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ နအဖ၏ စီးပြားေရးမႏုိင္နင္းမႈႏွင့္ ၎တုိ႔ႏွင့္ လက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ားကုိသာ အလုံးစုံေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ေပးထားသျဖင့္ လူထုစီးပြားက်ဆင္းလာေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ သတိေပးဧရိယာအတြင္း ပါ၀င္ေနသည့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး အလားအလာကုိ သုံးသပ္ၾကည့္ဖုိ႔လုိလာသည္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးသည္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ထက္ သိသာစြာ က်ဆင္းလိမ့္မည္ဟု စီးပြားေရးပညာရွင္ ဦးခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) ႏွင့္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ (Burma Fund) ဘားမားဖန္းမွ ဦးစိန္ေဌးတို႔ႏွစ္ဦးက တူညီစြာမွန္းဆသည္။
ကမာၻ႔စီးပြားေရးက်ဆင္းလာခ်ိန္တြင္ ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ တုိက္႐ုိက္ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ရင္ဆုိင္ရမည့္ စီးပြားေရးအက်ပ္အတည္းထက္ ျမန္မာက ပုိမည္ျဖစ္သည္။
၂၀၀၈ ခုုႏွစ္ ႏွစ္စပုိင္းတြင္ နာဂစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရသျဖင့္ စုိက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ ေရလုပ္ငန္းမ်ားမွ အေျခခံသြင္းအားစုမ်ားႏွင့္ လုပ္သားမ်ား ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးခဲ့ျခင္း၊ ႏွစ္လယ္ပုိင္းတြင္ အဓိကပုိ႔ကုန္တမ်ဳိးျဖစ္ေသာ ပဲေစ်းကြက္ပ်က္ ျပားသြားျခင္းႏွင့္ စစ္အစုိးရ၏ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈ မ်ားျပားေနျခင္းတုိ႔သည္ အျခားႏုိင္ငံမ်ားထက္ပုိေနေသာ အခ်က္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း မီးေမာင္းထုိးျပၾကသည္။
“စီးပြားေရးခန္႔မွန္းတဲ့အခါ ၿပီးခဲ့တဲ့ တႏွစ္ေလာက္ကုိပဲၾကည့္ၿပီးေတာ့ ခန္႔မွန္းလုိ႔ေတာ့ မရဘူးေပါ့။ အရင္ကဟာေတြကိုလည္း ၾကည့္ဖုိ႔လုိတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္း recently ေပါ့။ တႏွစ္ေလာက္ကဟာကေတာ့ တုိက္႐ုိက္ထိခုိက္တာ (directly impact) ျဖစ္တာေပါ့။ ဒီလုိပဲ စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈဟာ တႏွစ္အတြင္း သိသာမႈ မရွိခဲ့ဘူးဆုိရင္လည္း ေနာက္ႏွစ္ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာက်မွ သြားၿပီးထိခုိက္တာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ခ်က္ခ်င္းထိခုိက္တာမ်ဳိးလည္းရွိတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ စက္တင္ဘာအေရးခင္းမ်ဳိးကေတာ့ တုိက္႐ုိက္အက်ဳိးသက္ေရာက္သြားတာလို႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္” ဟု ဦးစိန္ေဌးက ဆုိသည္။
အကယ္စင္စစ္လည္း ကမာၻ႔စီးပြားေရး မက်ဆင္းမီကပင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးမွာ က်ဆင္းေနခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။
စစ္အစုိးရ၏ ည့ံံဖ်င္းေသာကုိင္တြယ္မႈေၾကာင့္ ယုိင္နဲ႔ေနေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကုိ ေမ (၂) ရက္ နာဂစ္က အ႐ႈိက္ထုိးလုိက္ျပန္သည္။ စပါးစုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ (၄၀) ရာခုိင္ႏႈန္းမွ် ပ်က္စီးခဲ့သည္။ ငါးလုပ္ငန္း၊ ဆားလုပ္ငန္း မ်ားလည္း နာလန္မထူႏုိင္။ ထုိ႔ထက္ပုိဆုိးသည္မွာ ေဒသခံလူထု ႏွစ္သိန္းနီးပါး အသက္ဆုံး႐ႈံးခဲ့ၾကရျခင္း ျဖစ္သည္။ လုပ္သားအင္အားဆုံး႐ႈံးမႈသည္ အဆုိး၀ါးဆုံး ဆုံး႐ႈံးမႈျဖစ္သည္။
ေသဆုံးသူစာရင္းကုိ နအဖက အတိအက်ထုတ္ျပန္မေပးႏုိင္ေသာ္လည္း ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈစာရင္းကုိမူ သုံးပတ္အတြင္း အရအမိေကာက္ကာ ကန္ေဒၚလာ (၁၁) ဘီလီယံေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ကမာၻကိုေျပာသည္။ ေမ (၂) ရက္က ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မုန္တုိ္င္းေၾကာင့္ ပ်က္စီးမႈတန္ဖုိးကုိ ေမ (၂၅) ရက္တြင္ စာရင္းအတိအက်ျဖင့္ တင္ျပလာႏိုင္စြမ္းေသာ နအဖ၏ စာရင္းမ်ားကုိ ကမာၻကမယုံ။ သုိ႔ႏွင့္ အာဆီယံက ၾကား၀င္တြက္ခ်က္ေပးရာ ေလးပုံတပုံေလ်ာ့ပါးသြားၿပီး (၄) ဘီလီယံဟု အေျဖထြက္လာသည္။
နာဂစ္ျဖစ္ၿပီးစအခ်ိန္ကလည္း ကယ္ဆယ္ေရးႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ရန္ မစဥ္းစားဘဲ ေမ (၅) ရက္တြင္ ဘ႑ာေရး ဒု-၀န္ႀကီး ဗုိလ္မႉးႀကီးလွသိန္းေဆြက ဒုကၡသည္ျပ ေဒၚလာရၿပီ အထင္ႏွင့္ ကမာၻ႔ဘဏ္သြားကာ လက္ျဖန္႔သည္။ ကမၻာ့ဘဏ္က မေပး။
ဤကဲ့သုိ႔ေသာ မ႐ုိးေျဖာင့္မႈမ်ားရွိရသည့္အထဲ နာဂစ္ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ကူညီသူမ်ားအား အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျပ ဖမ္းဆီးအေရးယူမႈမ်ားေၾကာင့္ ကမာၻ႔အကူအညီေပးေရးမ်ား တြန္႔ဆုတ္ကုန္သည္။ နအဖ၏ မုိက္မဲမႈေၾကာင့္ ေဒသခံလူထုသည္ ကမာၻ႔အကူအညီမ်ားကုိ လုိသေလာက္မရခဲ့။
တဖက္တြင္လည္း စက္တင္ဘာအေရးအခင္းကုိ စစ္တပ္က အၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲခဲ့ၿပီးေနာက္ က်ဆင္းလာေနေသာ ခရီးသြားလုပ္ငန္းသည္ နာဂစ္အၿပီးတြင္ အေျခအေနပုိုိဆုိးလာသည္။ မီးခုိးမဲ့စက္႐ုံပုိင္ရွင္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ကုိယ္တုိင္ ၎တုိ႔အိမ္တြင္ မီးခုိးမဲ့ေတာ့မည့္ သေဘာရွိလာသည္။ ဗီဇာစနစ္ေျပာင္းလဲေပးရန္ႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားအေပၚ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရန္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ေတာင္းဆုိလာၾကသည္။ နအဖကေတာ့ ယခုအခ်ိန္အထိ တုတ္တုတ္မွ်မလႈပ္။
ပုဂၢလိကစီးပြားေရးက်ဆင္းေနခ်ိန္တြင္ ရွိသမွ်သယံဇာတ ထုတ္ေရာင္းရန္သာ ႀကံဆေနေသာ နအဖက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွင့္ ေရပုိင္နက္ အျငင္းပြားျပန္သည္။ ရလဒ္ကား ျပည္တြင္းေရထြက္ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၏ လုပ္ငန္းမ်ား ရပ္ဆုိင္းကုန္ျခင္းျဖစ္သည္။
တဖန္ ႏွစ္လယ္ပုိင္းတြင္ ဘုရင့္ေနာင္ကုန္စည္ဒုိင္အတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဲႀကိဳပြိဳင့္ေရာင္း၀ယ္မႈမ်ားေၾကာင့္ အဓိကပုိ႔ကုန္တခုျဖစ္သည့္ ပဲေစ်းကြက္ပ်က္သြားျပန္သည္။ ဤတြင္ နအဖက ႏုိင္ငံေတာ္မွ ဦးေဆာင္ေရာင္း၀ယ္မည္ဆုိကာ ပဲေစ်းကြက္ကုိ ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ တာစူလာျပန္၏။ တႏုိင္ငံလုံးရွိ ကုန္စည္ဒုိင္အမႈေဆာင္မ်ားအား ကုမၸဏီမ်ား စုဖြဲ႔ခုိင္းေနသည္။ နယ္ခံကုမၸဏီႏွင့္ ရန္ကုန္ရွိ နအဖလက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ား ခ်ိတ္ဆက္ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ၾကရမည္ဟု စီးပြားကူးသန္းဒု-၀န္ႀကီးက နယ္လွည့္ ဆြယ္တရားေဟာေန၏။ နယ္ခံကုန္သည္ပြဲစားမ်ားက လုိလားမႈမရွိ။ နအဖႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ရန္ကုန္ကုမၸဏီမ်ားကုိလည္း မယုံၾကည္ၾက။ အဆုံးသတ္တြင္ မည္ကဲ့သုိ႔ေသာ ရလဒ္ေပၚထြက္လာမည္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ၾကရဦးမည္။
နအဖ၏ တပြဲတုိးေျဖရွင္းနည္းမ်ားကား ထုိမွ်ႏွင့္ရပ္မသြား။ နာဂစ္ဒဏ္ခံခဲ့ရျခင္း၊ စပါးေစ်း အလြန္အမင္းက်ဆင္းေနျခင္းတုိ႔ေၾကာင့္ သြင္းအားစုမ်ား ျဖည့္တင္းရန္ပင္ အခက္အခဲရွိေနေသာ လယ္သမားမ်ား၏ လယ္ယာေျမမ်ားကုိ ၎တုိ႔၏ စီးပြားဖက္ကုမၸဏီမ်ားအား ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္ေစသည္။ အမည္ကုိကား လွလွေလး ေပးထားပါ၏။ အက်ဳိးတူ လယ္ယာစီးပြား။ ထုိအက်ဳိးတူ လယ္ယာစီးပြားဆုိသည္ကုိ ယခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာႏုိင္ငံ အလယ္ပုိင္းတြင္ပါ တုိးခ်ဲ႕သြားမည္ဟု နအဖက ေလသံပစ္ထားသည္။
“အဲလုိေတြက လုပ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေလာက္မွာထင္တယ္။ ေရနက္ကြင္း စုိက္ကြင္းဆုိၿပီး ေဒသခံေတြဆီက ေျမေတြသိမ္းၿပီး သူတုိ႔ကုမၸဏီေတြကုိ ခ်ေပးတာမ်ဳိးေတြရွိခဲ့တယ္။ မေကြးတုိင္းမွာလည္း စီမံကိန္း ၀ါစုိက္ဖုိ႔ဆုိၿပီး ယာေျမေတြသိမ္း ပုဂၢလိကကုမၸဏီေတြကုိ ခ်ေပးခဲ့ဖူးတယ္။ မဆလ လက္ထက္တုန္းကလည္း သမ၀ါယမ လယ္ယာေတြဆုိၿပီး ရွိခဲ့ဖူးတာပါပဲ။ အခုလည္း အဲဒီပုံစံေတြအတုိင္း နအဖက လုိက္လုပ္ေနတာပါပဲ။ အဲဒါေတြက ေဒသခံလူထုအတြက္ အက်ဳိးမရွိႏုိင္ဘူး။ ကုမၸဏီေတြပဲ အက်ဳိးရွိမယ္။ သူတုိ႔က ထြက္လာတဲ့အသီးအႏွံကုိ ျပည္ပတင္ပုိ႔ခြင့္ရေတာ့ ႏုိင္ငံျခားေငြ (export earning) ေတြ ရမယ္။ မူလလုပ္ခဲ့တဲ့ လယ္သမားေတြကေတာ့ ကုမၸဏီရဲ႕ အလုပ္သမားသြားျဖစ္ေရာ။ လယ္ပုိင္ကေန လယ္ယာလုပ္သားျဖစ္သြားတာ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ေဒသခံေတာင္သူလယ္သမားေတြကေတာ့ ဘ၀ပ်က္သြားေတာ့တာေပါ့။ သူတုိ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးမူ၀ါဒထဲမွာ ပုဂၢလိကပုိင္ျပဳေရးဆုိတာပါေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ သမ၀ါယမျပဳေနတာပဲ။ ပုဂၢလိကပုိင္ျပဳတယ္ဆုိရင္ တဦးခ်င္းစီ၊ တက႑စီကုိ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေအာင္လုပ္ေပးရမွာ”ဟု ဦးစိန္ေဌးက သုံးသပ္ျပသည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ပုဂၢလိကစီးပြားေရး က႑တြင္ ေဒသခံမ်ား မလုပ္တတ္ဟုဆုိကာ ၎တုိ႔၏ စီးပြားဖက္ကုမၸဏီမ်ားထံ လုပ္ငန္းခြင္မ်ား ထုိးထည့္ေပးေနေသာ နအဖအေနျဖင့္ ၎တုိ႔ကုိယ္တုိင္စီမံခန္႔ခြဲေနသည့္ အစုိးရအသုံးစရိတ္ကုိ ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္းမဟန္။ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈက (၅) ရာခုိင္ႏႈန္းအထက္မွာ ႏွစ္စဥ္ရွိေနသည္။ ၂၀၀၈-၂၀၀၉ ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္လည္း ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈ က်ပ္ေငြ ဘီလီယံ (၇၀၀) ေက်ာ္ရွိခဲ့ေၾကာင္း ၀န္ႀကီး အဖြဲ႔အစည္းအေ၀း(၃၈/၂၀၀၈) တြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္က ၀န္ခံခဲ့သည္။
“(၇) ရာခုိင္ႏႈန္း (၈) ရာခုိင္ႏႈန္းဆုိတာ ႏွစ္စဥ္လုိျဖစ္ေနတာ မဆန္းေတာ့ပါဘူး။ ဒီႏွစ္မွာ ပုိေတာင္သုံးရဦးမယ္။ ကမာၻ႔စီးပြားေရးက်ဆင္းေနခ်ိန္မွာ ပုဂၢလိက က႑ကသုံးစြဲမႈေတြ ေလ်ာ့လာမွာျဖစ္လုိ႔ ေငြက်ဳံ႕မႈ (deflaction) မျဖစ္ေအာင္ အစုိးရက ပုိသုံးေပးရမယ္” ဟု ဦးခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) က ဆုိသည္။
ဦးစိန္ေဌးက “တုိင္းျပည္တုိးတက္ဖုိ႔ ဘတ္ဂ်က္ပုိသုံးသင့္တဲ့အခါ သုံးၾကရပါတယ္။ စီးပြားေရးက်ဆင္းလာခ်ိန္မွာ အစုိးရက ပုိသုံးေပးရတယ္ဆုိတာ မွန္ပါတယ္။ သီအုိရီအရမွန္ပါတယ္။ လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက ပုိသုံးခဲ့တာမ်ားေနၿပီဗ်။ ၈၈ ကေန ၂၀၀၈ ဆုိရင္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ရွိေနၿပီ။ ဘာမွအက်ဳိးမရွိဘူး။ အဲဒီမွာပုိသုံးတာ မသုံးတာထက္ သုံးတဲ့ဧရိယာေတြၾကည့္ရမွာ။ ေယာင္ျပတည္ေဆာက္မႈေတြ လုပ္ေနတာမ်ဳိးက ဘာမွအက်ဳိးမရွိဘူး။ မလုိအပ္ေသးဘဲနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ တကယ္မလုပ္ႏုိင္ေသးဘဲနဲ႔ ၀ါဒျဖန္႔ခ်င္လုိ႔ လမ္းေဖာက္လုိ႔၊ တံတားေဆာက္လုိ႔ စပါးထြက္ႏႈန္းတုိးလာမလား။ ဘတ္ဂ်တ္သုံးစြဲတဲ့အခါ ဘယ္က႑သည္ ႏုိ္င္ငံအတြက္ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေစသလဲ။ ဒါကုိၾကည့္ရမယ္။ အခုဟာက စစ္တပ္အတြက္ အမ်ားႀကီးသုံးေနတယ္။ မလုိအပ္ဘဲ ေနျပည္ေတာ္ေဆာက္ေနတာ အခုထိမၿပီးေသးဘူး။ အမ်ားျပည္သူအလုုပ္လုပ္တဲ့ က႑ေတြမွာ ပံ့ပုိးတာမရွိဘူး။ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံမွာ ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈဟာ (၂) ရာခုိင္ႏႈန္း၊ (၃) ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ရွိသင့္တာပါ” ဟု ေျပာသည္။
နအဖ၏ စာရင္းမ်ားကား မွန္ကန္ေလ့မရွိဟု ကမာၻကလက္ခံထားၾကသည္။ ယခုဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပမႈသည္လည္း ယခုထက္ပုိစရာသာရွိသည္။ ႀက့ံဖြံ႕လုိ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႕ဆုိသည္ႀကီးကုိလည္း နအဖက ေထာက္ပံ့ေနရသျဖင့္ ေလ်ာ့စရာအေၾကာင္းမရွိ။ ႀကံ့ဖြံံ႕ပံံ့ပုိးေငြမ်ား မည္သည့္၀န္ႀကီးဌာန၏ အသုံးစာရင္းမွ သြားသနည္း။
မိမိတုိ႔ အစုိးရအသုံးစရိတ္ကုိပင္ ေကာင္းစြာစီမံခန္႔ခြဲႏုိင္ျခင္းမရွိသည့္ နအဖအေနျဖင့္ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးက႑တြင္လည္း ၎တုိ႔အား ေနာက္ခံျပဳေပးေနေသာ ကုမၸဏီႀကီးမ်ား လက္သုိ႔သာ ၀ကြက္အပ္စီမံေစသည္မွာ တကယ္ေတာ့မဆန္း။
ဆန္းသည္မွာ Ajay Chhibber ၏ စီးပြားေရးကုိ အေျခခံေသာ လူမႈေရးအုံႂကြမႈမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးမႈမွန္ကန္ေၾကာင္းကုိ ျမန္မာႏုိင္ငံက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ႏွစ္စမွာပင္ ျပသခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျဖစ္ရပ္မွာ နအဖလက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ားႀကီးစုိးရာ ေရနံေမွာ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မေကြးတုိင္းမႉး၏ အစ္မပုိင္ကုမၸဏီက ေႏွာပင္ေရနံေမွာ္တြင္ ေဒသခံတြင္းပုိင္မ်ားထံမွ ေရနံစိမ္းကုိ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ ၀ယ္ယူလိုသည္။ တန္ရာတန္ေၾကးမေပး။ ျပင္ပေရနံပြဲစားမ်ားက တေပပါ (၅) ေသာင္းေက်ာ္ ေပးေနခ်ိန္တြင္ ကုမၸဏီက (၃) ေသာင္း၀န္းက်င္သာေပးသည္။ သူတုိ႔မွလြဲ၍ အျခားေရာင္းခ်ျခင္းမျပဳရဟု အစည္းအေ၀း ေခၚေျပာေသာေန႔မွာပင္ ေဒသခံလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ ျပႆနာတက္သည္။ စစ္တပ္က ေဒသခံလူထုကုိသာ ပစ္ခတ္ႏွိမ္နင္းျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းျပသည္။
အလားတူျဖစ္ရပ္မ်ဳိးမ်ား ေပၚေပါက္လာႏုိင္စရာအေၾကာင္းမ်ားလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆုိေသာ္ နအဖ၏ စီးပြားေရးမႏုိင္နင္းမႈႏွင့္ ၎တုိ႔ႏွင့္ လက္ေ၀ခံကုမၸဏီမ်ားကုိသာ အလုံးစုံေသာ လုပ္ပုိင္ခြင့္မ်ား ေပးထားသျဖင့္ လူထုစီးပြားက်ဆင္းလာေနျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
...............................................................................
No comments:
Post a Comment